Bharathiraja (hindcha: भारती राजा, ruscha: Бхаратираджа 1941-yil 17-iyul) — hind kino rejissyori va aktyori boʻlib, asosan Tamil kino sanoatida ishlaydi. 1977-yilda 16 Vayathinile bilan debyut qilgan, u oʻz filmlarida qishloq hayotining real va nozik tasvirlari bilan mashhur. 2017-yil holatiga koʻra u oltita Milliy kino mukofoti, toʻrtta Janubiy Filmfare mukofoti, ikkita Tamil Nadu shtati kino mukofoti va Nandi mukofotiga sazovor boʻldi. U shuningdek, telugu va hind tillarida filmlar suratga olgan. Hindiston hukumati uni kino sanoatiga qoʻshgan hissasi uchun 2004-yilda Hindistonning toʻrtinchi fuqarolik sharafi — Padma Shri mukofoti bilan taqdirladi. 2005-yilda u Sathyabama universitetining fanlar doktori (faxriy daraja) bilan taqdirlangan[2].

Bharathiraja
Tavalludi
Chinnasaamy

17-iyul 1941-yil (1941-07-17) (82 yosh)[1]
Fuqaroligi Hindiston
Kasbi Film rejissyori, ssenariy muallifi, prodyuser, aktyor
Faoliyat yillari 1977-bugungi kun
Turmush oʻrtogʻi
Chandraleela (turm. 1974)
Bolalari Manoj Bharathiraja (b.1976)
Janani (b.1979)
Mukofotlari Padma Shri (2004)

Kino faoliyati tahrir

Bharathiraja kino karerasini kannadalik rejissyor Puttanna Kanagalning yordamchisi sifatida boshlagan[3]. Keyinchalik u P. Pullaya, M. Krishnan Nair[4], Avinasi Mani va A. Jagannathanga yordam berdi. Uning birinchi filmi 16 Vayathinile, u uchun ssenariy yozgan. Film hozirda Tamil kinosi tarixidagi muhim voqea sifatida qabul qilinadi. Film haqida Bharathiraja shunday dedi: „Ushbu film Milliy Kino Rivojlanish Korporatsiyasi yordami bilan ishlab chiqarilgan oq-qora badiiy film boʻlishi kerak edi“, ammo tijoriy jihatdan muvaffaqiyatli rangli film va bir nechta muhim martaba uchun boshlangʻich nuqtasi boʻldi[5][6]. Shuningdek, u kino sanoatiga yuzlab yangi yuzlarni taqdim etgani bilan mashhur[7][8]. U koʻplab aktyorlarni yangi yuz sifatida tanishtirdi, ular orasida Karthik, Radha, Revathi, Raadhika va Vijayashanti bor[9][10][11][12]. Bosh rol ijrochilaridan tashqari u bir qator yordamchi aktyorlarni ham taqdim etdi. Ular orasida Janagaraj, Vadivukkarasi, Chandrasekhar, Pandiyan va Napoleon bor[13][14][15]. Eksperimental tashabbus sifatida u yangi aktyorlarga oʻz filmlarida kichik rollar bergan, keyinchalik ular odamlar orasida mashhur boʻlib, band aktyorlarga murojaat qilgan. Uning filmlarida debyut kichik rol oʻynaganidan soʻng, odamlarga notanish boʻlgan koʻplab hozirgi rejissyorlar aktyorga aylanishdi: K. Bhagyaraj, Manivannan, Manobala, Tiagarajan va Ponvannan shular jumlasidandir[16][17]. U birinchi marta bosh rolda Sathyarajni tasvirlashda ham muhim rol oʻynadi.

Shaxsiy hayoti tahrir

Bharathiraja Periyamayathevar va Karuthammalning ota-onalari Chinnasamy sifatida tugʻilgan. U 1974-yilda ChandraLeela bilan turmush qurgan va Manoj Bharathiraja (1976-yilda tugʻilgan) va Janani (1979-yilda tugʻilgan) ikki farzandi bor. Manoj Tajmahalda tanishtirilgan aktyor va u aktrisa Nandanaga uylangan[18][19]. Janani malayziyalik Rajkumar Thambirajaga uylangan[18]. Bharathirajaning qaynisi Manojkumar Mannukkul Vayram, Vandicholai Chinraasu, Vaanavil va Guru Paarvai kabi filmlarga rejissyorlik qilgan[20]. Uning akasi Jayaraj Katthukkutti bilan aktyorlik debyutini qildi[21]. Uning qarindoshi Stalin televizion aktyor boʻlib, Saravanan Meenatchi va 7C kabi seriallarda rol ijro etgan. 

Mukofotlari tahrir

Fuqarolik unvonlari tahrir

  • 2004-yil — Hindiston hukumatidan Padmashri[22]

Milliy kino mukofotlari tahrir

Filmfare mukofotlari Janubiy tahrir

  • 1978-yil — Sigappu Rojakkal uchun eng yaxshi tamil rejissyori
  • 1987-yil — Vedham Pudxithu uchun eng yaxshi Tamil filmi[23][24]
  • 1987-yil — Vedham Pudhithu uchun eng yaxshi tamil rejissyori[23][24]
  • 1994-yil — Karuthamma uchun eng yaxshi tamil filmi

Tamil Nadu davlat kino mukofotlari tahrir

  • 1977-yil — 16 Vayathinile uchun eng yaxshi rejissyor mukofoti
  • 1979-yil — Eng yaxshi film uchun Tamil Nadu davlat kino mukofoti — Ikkinchi mukofot — Puthiya Vaarpugal
  • 1981-yil — Alaigal Oivatillai uchun eng yaxshi rejissyor mukofoti
  • 1994-yil — Karutthamma uchun „Yaxshi yorugʻlikdagi ayolni tasvirlaydigan eng yaxshi film“
  • 2001-yil — Tamil Nadu davlat kino faxriy mukofoti — 2001-yilda Arignar Anna mukofoti
  • 2003-yil — Eera Nilam uchun eng yaxshi film

Nandi mukofotlari tahrir

  • 1981-yil — Seethakoka Chiluka uchun eng yaxshi rejissyor uchun Nandi mukofoti[25]

Vijay mukofotlari tahrir

  • 2012-yil — Tamil kinosiga qoʻshgan hissasi
  • 2013-yil — Pandiya Naadu uchun eng yaxshi ikkinchi plandagi aktyor

Boshqa mukofotlari tahrir

  • 1980-yil — Janubiy Hindiston kino texniklari: Kallukkul Eeram uchun eng yaxshi texnik mukofoti
  • 2005-yil — Sathyabama universitetining faxriy doktori (D.Litt)[26]
  • 2015-yil — SIIMA umr boʻyi muvaffaqiyat mukofoti

Filmografiyasi tahrir

Filmlari tahrir

Yil Sarlavha Til Sifatida hisoblangan Rol Izohlar
Direktor Yozuvchi Aktyor
1977 16 Vayathinile Tamil  Y  Y Remade in Telugu as Padaharella Vayasu

Remade in Hindi as Solva Sawan

Tamil Nadu State Film Award for Best Director
1978 Kizhake Pogum Rail Tamil  Y Remade in Telugu as Toorpu Velle Railu
1978 Sigappu Rojakkal Tamil  Y  Y Remade in Hindi as Red Rose

Filmfare Award for Best Tamil Director
1979 Solva Sawan Hindi  Y  Y
1979 Puthiya Vaarpugal Tamil  Y Remade in Telugu as Kotha Jeevithalu
1979 Niram Maaratha Pookkal Tamil  Y Voice for Vijayan
1980 Kallukkul Eeram Tamil  Y  Y Direktor Bharathiraja sifatida Acting & Lead role debut
1980 Kotha Jeevithalu Telugu  Y  Y
1980 Red Rose Hindi  Y  Y
1980 Nizhalgal Tamil  Y  Y
1981 Alaigal Oivathillai Tamil  Y Remade in Telugu as Seethakoka Chiluka

Remade in Hindi as Lovers

Tamil Nadu State Film Award for Best Director
1981 Tik Tik Tik Tamil  Y  Y Remade in Hindi as Karishma
1981 Seethakoka Chiluka Telugu  Y National Film Award for Best Feature Film in Telugu
1982 Kaadhal Oviyam Tamil  Y
1982 Valibamey Vaa Vaa Tamil  Y
1983 Man Vasanai Tamil  Y Remade in Telugu as Mangammagari Manavadu
1983 Lovers Hindi  Y
1984 Dhavani Kanavugal Tamil  Y Mehmon ko'rinishi
1984 Pudhumai Penn Tamil  Y
1985 Oru Kaidhiyin Diary Tamil  Y Remade in Hindi as Aakhree Raasta
1985 Yuvadharam Pilicindi Telugu  Y
1985 Mudhal Mariyathai Tamil  Y National Film Award for Best Feature Film in Tamil
1986 Saveray Wali Gaadi Hindi  Y
1986 Kadalora Kavithaigal Tamil  Y

Remade in Telugu as Aradhana

1987 Vedham Pudhithu Tamil  Y National Film Award for Best Film on Other Social Issues
1987 Aradhana Telugu  Y
1988 Jamadagni Telugu  Y Dubbed in Tamil as Naarkaali Kanavugal
1988 Kodi Parakuthu Tamil  Y Dubbed for Manivannan
1990 En Uyir Thozhan Tamil  Y  Y
1991 Pudhu Nellu Pudhu Naathu Tamil  Y
1991 Idhayam Tamil  Y Mehmon ko'rinishi
1991 Thanthu Vitten Ennai Tamil  Y Mehmon ko'rinishi
1992 Nadodi Thendral Tamil  Y
1993 Captain Magal Tamil  Y
1993 Kizhakku Cheemayile Tamil  Y Remade in Telugu as Palnati Pourusham
1994 Karuthamma Tamil  Y National Film Award for Best Film on Family Welfare
1995 Pasum Ponn Tamil  Y
1996 Tamizh Selvan Tamil  Y
1996 Anthimanthaarai Tamil  Y National Film Award for Best Feature Film in Tamil
1999 Taj Mahal Tamil  Y
2001 Kadal Pookkal Tamil  Y  Y National Film Award for Best Screenplay
2002 Kadhal Virus Tamil  Y Mehmon ko'rinishi
2003 Eera Nilam Tamil  Y
2004 Kangalal Kaidhu Sei Tamil  Y
2004 Aayutha Ezhuthu Tamil  Y Selvanayagam
2010 Rettaisuzhi Tamil  Y Singaravelan
2013 Annakodi Tamil  Y  Y
2013 Pandianadu Tamil  Y Kalyanasundaram Vijay Award for Best Supporting Actor
2014 Ninaithathu Yaaro Tamil  Y Mehmon ko'rinishi
2016 Final Cut of Director Hindi  Y  Y Partially reshot in Tamil as Bommalattam (2008)
2017 Kurangu Bommai Tamil  Y Sundaram
2017 Padaiveeran Tamil  Y Krishnan
2018 Seethakaathi Tamil  Y
2019 Kennedy Club Tamil  Y Savarimuthu
2019 Namma Veetu Pillai Tamil  Y Arunmozhivarman
2020 Meendum Oru Mariyathai Tamil  Y  Y  Y Om
2021 Eeswaran Tamil  Y Periyasamy
2021 Rocky Tamil  Y Manimaran
2022 Kuttram Kuttrame Tamil  Y
2022 Thiruchitrambalam Tamil  Y Thiruchitrambalam Sr.

Televideniye tahrir

Bharathiraja rejissyori va Kalaignar TVda efirga uzatilgan teleseriallar roʻyxati[27].

  • Thekkathi Ponnu
  • Appanum Aathalum
  • Muthal Mariyathai[28]

Dublyaj rassomi tahrir

Qoʻshiqchi tahrir

  • „Kaadu Pottakaadu“ (Kauthamma)

Manbalar tahrir

  1. „Life history of Bharathiraja“. Youtube. 9-yanvar 2020-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 18-oktabr 2019-yil.
  2. „Honoris Causa 2005 - Satyabhama University“. Sathyabama Institute of Science and Technology. 16-sentabr 2020-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 16-sentabr 2020-yil.
  3. „Puttanna Kanagal“. FilmiBeat. 4-mart 2014-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 25-fevral 2014-yil.
  4. Video YouTubeda
  5. „Man behind the 1970s wave“. Frontline. 23-may 2015-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 15-fevral 2014-yil.
  6. „50 Tamil Movies to watch before you Die - 18 : Sigappu Rojakkal (1978) - Sylvianism“. Sylvianism. 2013-yil 4-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 15-fevral 2014-yil.
  7. Subramanian. „I can't wear a facade and playact a script in real life“ (inglizcha). Deccan Chronicle (22-iyul 2018-yil). 21-fevral 2020-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 7-aprel 2020-yil.
  8. Subramanian. „Casting a wider net in Kollywood“ (inglizcha). Deccan Chronicle (21-noyabr 2016-yil). 7-aprel 2020-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 7-aprel 2020-yil.
  9. „Balachander and Bharathirajaa, two filmmakers who took Tamil cinema to new heights“. www.thenewsminute.com (7-noyabr 2016-yil). 2020-yil 7-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 7-aprel 2020-yil.
  10. „5 Bold And Beautiful Heroines Of Bharathiraja“. JFW Just for women. 7-aprel 2020-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 7-aprel 2020-yil.
  11. „Karthik changes path - Tamil News“. IndiaGlitz.com (28-yanvar 2009-yil). 7-aprel 2020-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 7-aprel 2020-yil.
  12. Ramaswamy, Vijaya. Historical Dictionary of the Tamils (inglizcha). Rowman & Littlefield, 25-avgust 2017-yil — 81 bet. ISBN 978-1-5381-0686-0. 13-sentabr 2020-yilda qaraldi. 
  13. „Saluting the gurus of Tamil cinema! A Teachers' Day special - Tamil News“. IndiaGlitz.com (5-sentabr 2012-yil). 7-aprel 2020-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 7-aprel 2020-yil.
  14. V. „'I Played Wife, Mother & Grandmother In My 20s. I Got Used To It': In Conversation With Vadivukkarasi“ (inglizcha). Silverscreen.in (26-noyabr 2018-yil). 7-aprel 2020-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 7-aprel 2020-yil.
  15. „Iyakkunar Imayam Bharathiraja to start a film school - Tamil News“. IndiaGlitz.com (20-mart 2017-yil). 7-aprel 2020-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 7-aprel 2020-yil.
  16. „A mastermind at work“ (en-IN). The Hindu (11-fevral 2017-yil). 11-oktabr 2020-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 7-aprel 2020-yil.
  17. „Nighalgal“. kannanbhimsingh.com. 7-aprel 2020-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 7-aprel 2020-yil.
  18. 18,0 18,1 „Bharathirajas daughter weds in Malaysia“. indiaglitz.com. 11-noyabr 2013-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 30-avgust 2013-yil.
  19. „Manoj Bharathy weds Nandhana“. indiaglitz.com. 11-noyabr 2013-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 30-avgust 2013-yil.
  20. „Behindwoods : BharathiRaja's relative ManojKumar has planned several projects on the anvil“. behindwoods.com. 27-iyul 2018-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 24-avgust 2014-yil.
  21. Nikhil Raghavan. „Etcetera: Bharathiraja's lookalike“. The Hindu (9-avgust 2014-yil). 4-dekabr 2014-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 24-avgust 2014-yil.
  22. „Padma Awardees“. Government of India. National Informatics Centre. 31-yanvar 2009-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 23-dekabr 2011-yil.
  23. 23,0 23,1 „35th Annual Filmfare Award South Winners“. Filmfare (5-fevral 2017-yil). 2017-yil 5-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 5-fevral 2017-yil.
  24. 24,0 24,1 „Filmfare Award For Best Tamil Director Winner Bharathiraja special“. Filmfare (6-fevral 2017-yil). 2017-yil 6-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 6-fevral 2017-yil.
  25. „నంది అవార్డు విజేతల పరంపర (1964 - 2008)“ (te). Information & Public Relations of Andhra Pradesh (13-mart 2010-yil). Qaraldi: 3-yanvar 2021-yil.
  26. „Honoris Causa 2005 - Satyabhama University“. Sathyabama Institute of Science and Technology. 16-sentabr 2020-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 16-sentabr 2020-yil.
  27. „One more serial from Bharathiraja“. newindianexpress.com (20-sentabr 2011-yil).
  28. „சீரியலிலும் புரட்சி செய்யப்போகிறார் பாரதிராஜா!“ (ta). Dinamalar (25-may 2013-yil). 18-dekabr 2020-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 18-dekabr 2020-yil.