Boris Murdaxayev
Boris Roshelevich Murdaxayev (Toshkent) (1937-yil 2-yanvar, Toshkent – 2021-yil 15-oktabr, Moskva) – sovet, rus teatr va kino aktyori. Teatr rejissyori va oʻqituvchisi. RSFSR xalq artisti (1991).
| Boris Toshkentskiy (Boris Roshelevich Murdaxayev) | |
|---|---|
| Tavalludi |
1937-yil 2-yanvar |
| Vafoti |
2021-yil 15-oktyabr Moskva Rossiya |
| Fuqaroligi |
 SSSR → Rossiya |
| Kasbi | Aktyor rejissor |
| Mukofotlari |
 |
| Veb-sayti | teatr „Romen“ |
Hayoti tahrir
Murduxayevlar[1] ning mashhur yahudiy oilasidan boʻlgan Boris Murdaxayev 1937-yil 2-yanvarda Toshkentda[2] tugʻilgan. Uning otasi – O‘zbekiston SSRda xizmat ko‘rsatgan artist Roshel Murduxayev. Onasi – balerina Sara Murduxayeva Toshkentdagi Alisher Navoiy nomidagi Davlat opera va balet teatrida ishlagan. Maktabda drama toʻgaragida, keyin Stalin nomidagi pionerlar saroyi teatr studiyasida oʻqigan. Maktabni tugatgandan soʻng, Toshkent teatr institutida taʼlim olgan. Shu bilan birga, u yunon siyosiy muhojirlarining farzandlari tomonidan tashkil etilgan vokal va cholgʻu ansamblida ishlagan. Yunon tilidan matnlarni tarjima qilib, dasturlarni boshqargan va konsertlar uyushtirgan. Natijada, toʻrtinchi kurs paytlarida oʻqishni tashlab ketgani uchun institutdan haydaladi[1].
Boris Murdaxayev 1960-yilda[3] rejissyorlik fakultetidagi doʻsti Mixail Babaxanovning maslahati bilan Moskvaga „Romen“ teatriga borishga qaror qiladi. Bundan tashqari, loʻli boʻlmagan nomzodni sinab koʻrish uchun unga „Loʻlilar xarakteri“ spektaklida rol oʻynash topshirildi. Bir necha hafta davomida Murdaxaev tom maʼnoda teatrda yashab, mashgʻulotlar paytida uning familiyasi asta-sekin Toshkentskiy taxallusi bilan almashtirilgan. Spektaklning muvaffaqiyatli premyerasidan soʻng, Boris Toshkentskiy Rim teatrining yangi aktyoriga aylangan. Vaqt oʻtishi bilan esa uning yetakchi sanʼatkorlaridan biriga aylanadi[1].
U 1962-yilda Shchepkinskiy maktabini tamomlagan[3].
1972-yildan teatrda rejissyorlik[1], 1979-yildan esa pedagoglik[3] faoliyatini boshlagan. 1990-yillarda Kxelibnarya bolalar teatrini tashkil etishda va bir nechta spektakllarni sahnalashtirishda ishtirok etgan[1].
2021-yil 15-oktyabrda Moskvada 85 yoshida vafot etadi[2].
Oilasi tahrir
- Otasi – xonanda Roshel Sionovich Murduxayev (1910-1979[4]), Oʻzbekiston SSRda xizmat koʻrsatgan artist.
- Onasi – Sara Murduxayeva (Musheyeva[2]), oʻzbek sovet balerinasi.
- Ukasi – Semyon Roshelevich Chungak (1949-yilda tugʻilgan), Rim teatrining aktyori va rejissyori, Rossiya xalq artisti.
Mukofotlari tahrir
- „Doʻstlik“ ordeni (2001-yil 23-dekabr) – madaniyat va sanʼat sohasidagi koʻp yillik samarali faoliyati, xalqlar oʻrtasidagi doʻstlik va hamkorlikni mustahkamlashga qoʻshgan ulkan hissasi uchun[5].
- RSFSR xalq artisti (1991-yil 14-avgust) – Sovet teatr sanʼati sohasidagi ulkan xizmatlari uchun[6].
- RSFSRda xizmat koʻrsatgan artist (1975-yil 22-sentyabr) – Sovet teatr sanʼati sohasidagi xizmatlari uchun[7].
- Moskva teatr bahorining faxriy yorligʻi (1964) – „Lachi“ spektaklidagi Riga roli uchun.
- „Moskva teatr bahori“ diplomi (1967) – „Tongdagi qoʻshiq“ spektaklidagi Vixman roli uchun.
- „Moskva teatr bahori“ diplomi (1970) – „Men lagerda tugʻilganman“ spektaklidagi Qizil roli uchun.
- „Moskva teatr bahori“ diplomi (1974) – „Salom, Pushkin!“ spektaklidagi Pushkin roli uchun.
- Buyuk Vatan urushidagi Gʻalabaning 30 yilligi munosabati bilan (1941-1945) „Vojak“ spektaklida (1975) Vojak roli uchun umumittifoq koʻrik diplomi.
- „Moskva teatr bahori“ diplomi (1983) – „Yerning qoni“ spektaklidagi Roman roli uchun.
- „Sibir va Uzoq Sharqning qahramonlik fondi“ Butunittifoq teatr festivalining diplomi (1984) – „Yerning qoni“ spektaklidagi Rim roli uchun[1] .
- Kinematograflar festivali laureati diplomi. A. Xanjonkova „tonap“ firmasining „budulay, uni kutishmaydi“ (1994) filmidagi ikkinchi rejaning eng yaxshi erkak roli uchun.
- „Sanʼatga xizmat qilish“ kumush ordeni (2006[3]).
Manbalar tahrir
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 Репина 2009.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Усков Олег. „Умер актер из "Будулая" Борис Ташкентский“ (ru). Российская газета (2021-yil 16-oktyabr). 2021-yil 19-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 8-noyabr.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 Театр «Ромэн».
- ↑ „Мордухаев Рошель Сионович“ (ru). Благотворительный фонд «Ташкент». 2021-yil 8-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 10-noyabr.
- ↑ „Указ Президента Российской Федерации от 23 декабря 2001 года № 1473 «О награждении государственными наградами Российской Федерации»“. 2018-yil 12-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 19-iyun.
- ↑ „Указ Президента Российской Советской Федеративной Социалистической Республики от 14 августа 1991 года «О присвоении почётного звания «Народный артист РСФСР» Мурдахаеву (Ташкентскому) Б. Р.»“. 2019-yil 19-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 19-iyun.
- ↑ „Указ Президиума Верховного Совета РСФСР от 22 сентября 1975 года «О присвоении почётного звания заслуженного артиста РСФСР Мурдахаеву (Ташкентскому) Б. Р.»“. 2021-yil 8-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 19-iyun.