Bu olijanob yurt barakali boʻlsin — Botsvana davlat madhiyasi. Musiqani Kgalemang Tumediso Motsete bastalagan boʻlib, u qoʻshiq matniga ham mualliflik qilgan.[1] Madhiya 1966-yilda davlat mustaqillikka erishganida qabul qilingan. Mustaqillikka erishgandan soʻng, qoʻshiq vaqti-vaqti bilan mamlakatning muhim tadbirlari, jumladan, Kgotla yigʻinlari, mustaqillik bayramlari va boshqa milliy tadbirlarda kuylanadi. Davlat madhiyasi shu darajada hurmat qilinadiki, u kuylanganda harakatlarga yoʻl qoʻyilmaydi, odamlar diqqatini qaratadilar, politsiya va askarlar kabi xavfsizlik xodimlari ham hurmat sifatida salomlashadilar.


 Botsvana davlat madhiyasi
Soʻz muallif(lar)i Kgalemang Tumediso Motsete, 1962
Bastakor Kgalemang Tumediso Motsete
Qabul qilindi 1966
Audio
Botsvana davlat madhiyasi

Tarix tahrir

19-asr oxiridan 1960-yillardagi dekolonizatsiya avjiga qadar, Bechuanaland oʻzining mustamlaka imperiyasi doirasida Birlashgan Qirollikning protektorati edi.[2] Mustaqillik arafasida bo‘lajak davlatning davlat ramzlari bo‘yicha takliflar ishlab chiqildi. Garchi bayroq va gerb toʻgʻridan-toʻgʻri tanlov boʻlsa-da, davlat madhiyasini tanlash tortishuvlarga sabab boʻldi. Mashhur boʻlishiga qaramay, „Bu olijanob yurt barakali boʻlsin“ birinchi oʻrinda emas edi, chunki uning bastakori Kgalemang Tumediso Motsete Londondan musiqa diplomiga ega ammo muxolifatdagi Botsvana Xalq partiyasi (BPP) aʼzosi edi va bu partiya u oʻsha paytda radikal fraksiya edi.[3][4] Buning oʻrniga hukumat mustaqillikdan keyin madhiya sifatida „Morena boloka Sechaba sa Etsho“ („Yaxshi dunyo xalqini asra“)ni saqlab qolishni xohladi. Garchi oxirgi qoʻshiq baʼzi hukumat amaldorlari tomonidan mustamlakachilik qoʻshigʻi deb hisoblangan boʻlsa-da, bu qoʻshiq aslida qitʼaning janubidagi millatchilar tomonidan mustamlakachilikka qarshi kurashda, shuningdek, aparteid davrida Janubiy Afrikada qabul qilingan.

Mmegi milliy gazetasiga bergan intervyusida BPP hammuassisi Motsamai Mpho madhiyani 1962-yilda yozilganini aytdi. Uning aytishicha, Motsete madhiyani Ganada yozgan va u erda u ozodlik qoʻshiqlaridan ilhomlangan. Darhaqiqat, Mphoning taʼkidlashicha, oʻzi, Motsete va BPPga aloqador yana uch kishi oʻsha yili Akkrada boʻlib oʻtgan Pan-Afrika konferensiyasida ishtirok etgan.

Bugungi kun tahrir

Madhiya odatda toʻrt qismli vokal garmoniyada kuylanadi. U qabilaviy va milliy darajadagi tadbirlarda ijro etiladi. Masalan, u anʼanaviy qishloq yigʻilishlari (kgotla) oldidan kuylanadi.

Matn tahrir

Madhiya mati Xudoga va uning xalq zaminining inʼomchisi sifatidagi mavqeiga ishora qiladi. Shuningdek, u vatanga muhabbat, shtatda yashovchi turli etnik guruhlar oʻrtasida totuvlik kabi qadriyatlarni targʻib qiladi. Muallif bu zamin ajdodlarimizdan qolgan tuhfa ekanini aytib, tinch qo‘yishni talab qiladi. Shuningdek, u Botsvana xalqi erkaklar ham, ayollar ham millatni barpo etish uchun birgalikda harakat qilishlarini taklif qiladi. U nafaqat hamkorlikka, balki sadoqatga ham chaqiradi. Va nihoyat, qoʻshiq Botsvana nomi qanchalik goʻzal ekanligini aks ettiradi va bu goʻzallik Botsvana birligi va barqarorligidan ekanligini aniq taʼkidlaydi.

Sepedi tilida II

I

Fatshe leno la rona
Ke mpho ya Modimo,
Ke boswa jwa borraetsho;
a le nne ka kagiso.

Tsogang, tsogang! Banna, tsogang!
Emang, basadi, emang, tlhagafalang!
Re kopanele go direla
Lefatshe la rona.

II

'Ina lentle la tumo
la tšhaba ya Botswana,
Ka kutlwano le kagisano,
e bopagantswe mmogo.

Manbalar tahrir

  1. Makgala, Christian John (7 October 2014). "Neil Parsons, National Coat of Arms, and Introduction of the Pula Currency in Botswana, 1975–1976" (en). South African Historical Journal 66 (3): 504–520. doi:10.1080/02582473.2014.898081. https://www.tandfonline.com/doi/pdf/10.1080/02582473.2014.898081?needAccess=true&. 
  2. "Botswana – History". Worldmark Encyclopedia of Nations (12th nashri). Thomson Gale. 2007. http://www.encyclopedia.com/places/africa/botswanan-political-geography/botswana#HISTORY. <!--->
  3. „The Sound Of Self-Determination“ (2012-yil 4-oktyabr). 2017-yil 20-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 20-may.
  4. Dictionary of African Biography. Oxford University Press USA, 2 February 2012 — 130 bet. ISBN 978-0-19-538207-5. 

Havolalar tahrir