Boyar Avezov (1901-yil Xiva xonligi —1968-yil 28-iyun, Toshoʻgʻuz viloyati, Turkmaniston SSR) – Sovet qishloq xoʻjaligi xodimi, paxtakor, Turkmaniston SSR kolxoz raisi, ikki marta Sotsialistik Mehnat Qahramoni (1948-yil, 1957-yil), 1964-yilda barcha unvon va mukofotlardan mahrum qilingan[1].

Boyar Avezov
Tavalludi 1900-yil
Xiva xonligi
Vafoti

1968-yil 28-iyun
Tosho'g'uz viloyati,

Turkmaniston SSR
Fuqaroligi sovet
Mukofotlari

Sotsialistik Mehnat Qahramoni, Lenin ordeni, Mehnat Qizil Bayroq ordeni,

Qizil Yulduz ordeni

Hayoti tahrir

1901-yilda Xiva xonligi hududida (sovet davrida – Toshoʻgʻuz viloyatining Koʻhna-Urganch tumani 9-qishlogʻi, hozirgi – Turkmanistonning Toshoʻgʻuz viloyati) dehqon oilasida tugʻilgan. Millati boʻyicha turkman[2].

Turkmaniston SSR Tashauz viloyatining Koʻhna-Urganch tumanidagi paxtachilikka ixtisoslashgan „8-mart“ kolxozida ishlagan va 1934-yildan unga raislik qilgan. 1944-yilda Avezov KPSSga yaʼni Sovet Ittifoqi Kommunistik partiyasi aʼzo boʻlgan[3].

1947-yilda Avezov kolxozi 10 gektar maydondan har bir gektariga 98,97 sentner yuqori darajada paxta hosili olgan[3].

SSSR Oliy Kengashi Prezidiumining 1948-yil 5-apreldagi farmoni bilan yuqori paxta hosili olgani uchun Boyar Avezov Lenin ordeni va O‘roq va Bolg‘a oltin medali bilan birgalikda Sotsialistik Mehnat Qahramoni unvoni bilan taqdirlangan[3].

U kolxozni muvaffaqiyatli boshqarishda davom etgan. SSSR Oliy Soveti Prezidiumining 1957-yil 14-fevraldagi farmoni bilan paxta xomashyosidan yuqori va barqaror hosil olish, gʻoʻza yetishtirishda ilm-fan yutuqlari va ilgʻor tajribalarni keng qoʻllash va mohirona parvarishlashda erishgan ulkan muvaffaqiyatlari uchun kolxoz ishlab chiqarishi uchun Boyar Avezov Oʻroq va Bolgʻa ikkinchi oltin medali bilan taqdirlangan. Ikki karra Sotsialistik Mehnat Qahramoni Boyar Avezovning mehnat jasoratlarini xotirlash maqsadida uning tugʻilgan joyida bronzadan byust oʻrnatilgan[2].

Boyar Avezov 30 yilga yaqin kolxozni boshqargan va Turkmaniston SSR Oliy Kengashining 2-4-chaqiriqlarida deputat sifatida ishtirok etgan. 1960-yilda u kolxozning bosh hisobchisi, kassiri va qurilish brigadasi ustasi bilan jinoiy til biriktirib, kolxoz ishchilariga avans berish toʻgʻrisida yolgʻon dalolatnoma tuzib, 165 438 rublni oʻgʻirlagan. Bundan tashqari, Avezov qurilish materiallarini oʻgʻirlash, sugʻoriladigan yerlarni, jumladan, kolxozga aʼzo boʻlmaganlarga taqsimlash, nasldor otlarni tarqatish bilan ham shugʻullangani maʼlum boʻlgan. 1964-yil oʻrtalarida Turkmaniston Kompartiyasi Markaziy Qoʻmitasi SSSR Oliy Kengashiga Avezovni yuksak mukofotlardan mahrum etish toʻgʻrisida taklif kiritgan[2].

SSSR Oliy Kengashi Prezidiumining 1964-yil 15-iyundagi farmoni bilan Boyar Avezov davlatni aldaganlik, sotsialistik qonuniylikni qoʻpol ravishda buzganlik va kolxoz mablagʻlarini oʻgʻirlaganlik uchun barcha unvon va mukofotlardan mahrum qilingan. 1968-yil 28-iyunda Turkmaniston SSRning Toshoʻgʻuz viloyatida vafot etgan[1].

Manbalar tahrir

  1. 1,0 1,1 Geroi sotsialisticheskix poley. – Moskva, 1957.
  2. 2,0 2,1 2,2 „Наградное дело Овезов Баяр. ТССР, Ташаузская область, Куня-Ургенчский район, колхоз «8 марта». Указ от 14 февраля 1958 г. Архивная копия от 17 октября 2021“.
  3. 3,0 3,1 3,2 „Бояр Овезов. Сайт «Герои страны».“.