Brassavola — orxideya oilasi turkumi. Turkumga 1813-yilda shotlandiyalik botanik Robert Braun nom bergan. Bu nom italyan zodagoni va shifokori Antonio Musa Brassavoladan olingan. Bu tur savdo jurnallarida B. deb qisqartirilgan.

Brassavola
Brassavola nodosa
Ilmiy tasniflash
Oʻsimliklar
Yuksak oʻsimliklar
Gulli oʻsimliklar
Bir urugʻpallalilar
Asparagales
Orchidaceae
Epidendroideae
Epidendreae
Laeliinae
Brassavola

R.Br., 1813
B. cucullata

(L.) R.Br. in W.T.Aiton
Synonyms[1]

Ushbu turlar Meksika, Markaziy Amerika, Gʻarbiy Hindiston va Janubiy Amerikada keng tarqalgan[2]. Ular epifitlar, bir nechtasi esa litofitlardir.

Orxideya bitta oq yoki yashil rangdagi oq gul yoki bir nechta gulli toʻpgul hosil qiladi. Guli uchta guloʻrin bargi va ikkita lateral yashil gulbarglardan iborat.

Koʻpchilik Brassavola orxideyalari juda xushboʻy, sitrus hidi bilan changlatuvchilarni oʻziga tortadi. Lekin ular faqat tunda xushboʻy hid tarqatadi, kuya kapalagini jalb qilish uchun. Gullarning umr koʻrishi turlarga bogʻliq va besh kundan oʻttiz kungacha umr koʻradi.

1698-yilda Brassavola nodosa Karib dengizidagi Kyurasao orolidan Gollandiyaga olib kelingan birinchi tropik orxideya edi. Shunday qilib, bu orxideyaning tarqalishi bilan butun dunyoda orxideyalarga qiziqish kuchaydi.

Brassavola nodosa

Taksonomiya

tahrir

Brassavola turlari toʻrt qismga boʻlingan:[3]

B . sect. Brassavola

tahrir
 
Brassavola cucullata

1969-yilda HG Jons tomonidan tasniflangan.

Rasm Nomi Tarqatish Balandligi (m)
  B. cucullata [L.] R.Br. 1813 yil — qalpoqli brassavola, uzun oyoqli orxideya Meksikadan N. Janubiy Amerikaga 0–1,800 metr (0–5,906 ft)

B . sect. Sessilabia

tahrir

1902-yilda Rolfe tomonidan tasniflangan ushbu boʻlim toʻliq chekkalari bilan kengroq yorliqli tor etiketka bilan ajralib turadi.

 
Brassavola martiana
 
Brassavola tuberculata
Rasm Nomi Tarqatish Balandligi (m)
B.angustata Lindl. Braziliya, Gayana, Surinam, Trinidad va Tobago, Venesuela
B.caraiensis Campacci & Rosim 2020 Braziliya 870 metr (2,850 ft)
B. ceboletta Rchb.f 1855 Braziliya, Boliviya, Argentina, Peru, Paragvay 1,200–1,800 metr (3,900–5,900 ft)
B. fasciculata Pabst 1955 Braziliya
B. filifolia Linden 1881 Kolumbiya
  B.flagellaris Barb. Rodr. 1881 Braziliya
B. gardneri Cogn. 1902 Fransiya Gvianasi, Braziliya
  B. martiana Lindl. 1836 S. Trop. Amerika 50–1,000 metr (160–3,280 ft)
B. pitengoensis Campacci 2016 Braziliya 1,100 metr (3,600 ft)
  B. perrinii Lindley 1833 yil Argentina, Boliviya va Paragvay 1,980–2,580 metr (6,500–8,460 ft)
  B. reginae Pabst 1978 Argentina, Braziliya, Peru
B. retusa Lindley 1847 Venesuela, N. Braziliya Peruga
B.revoluta Barb. Rodr. 1882 Braziliya
  B. tuberculata Hooker 1829 Braziliya, NE. Argentina va Paragvay

B . sect. Cuneilabia

tahrir
 
Brassavola subulifolia

1902-yilda Rolfe tomonidan tasniflangan ushbu boʻlim tor siqilgan gulbarg asoslari bilan tavsiflanadi. Seksiya turi B. nodosa

Rasm Nomi Tarqatish Balandligi (m)
B.Harrisii H.G.Jones 1968 Yamayka
  B.nodosa Meksikadan Kolumbiyaga 0–500 metr (0–1,640 ft)
  B.subulifolia Lindley 1831 yil Yamayka
B.xerophylla Archila 2013 Gvatemala

B . sect. Lateralifloralar

tahrir
 
Brassavola acaulis

1975-yilda HGJones tomonidan tasniflangan ushbu boʻlim yon tomondan oʻsadigan gulbarg bilan aniqlanadi. Seksiya turi B.acaulis

Rasm Nomi Tarqatish Balandligi (m)
  B.akaulis Lindl. 1851-2 C. Amerika: Beliz

Gibrid avlodlari

tahrir

Brassavola Cattleya va Laelia avlodlari bilan genetik oʻxshashlikka ega. Ular duragaylashda keng qoʻllangan va bunday gibridlar nomlarining boshida „B“ harfi bilan boshlanadi. Masalan, Blc. toʻliq nomi Brassolaeliocattleya hisoblanadi.

  • Kichik yulduzlar B.nodosa va B.subulifoliya gibridi
  • Rhynchovola Devid Sanders, B.cucullata va Rhyncholaelia digbyana gibridi. Rhyncholaelia digbyana ilgari Brassavola sifatida tasniflangan; uning duragaylari endi qayta tasniflangan.
  • Brassocattleya sariq qush
  • Brassocattleya 

Manbalar

tahrir
  1. „Kew World Checklist of Selected Plant Families“. Royal Botanic Gardens Kew. Qaraldi: 21-fevral 2017-yil.
  2. „Kew World Checklist of Selected Plant Families“. Royal Botanic Gardens Kew. Qaraldi: 21-fevral 2017-yil.
  3. H. G. Jones: „Nomenclatural revision o the genus Brassavola R. Br. of the Orchidaceae“ Ann. Naturhistor. Mus. Wien 79 (1975)9—22