Calaverite

Kalaverit yoki oltin tellurid - oltinning kam uchraydigan tellurid hili hisoblanadi, AuTe₂ kimyoviy formulasiga ega metall mineraldir.

Oltinning taxminan 3% kumush bilan almashmasidan hosil boʻladi. U birinchi marta 1861-yilda Kaliforniyaning Kalaveras okrugida topilgan va 1868-yilda okrug nomi bilan atalgan.

Mineral koʻpincha metall nashrida boʻlib, uning rangi kumushsimon oqdan guruchli sariqgacha boʻlishi mumkin. Bu oltin - kumush tellurid minerali silvanit bilan chambarchas bogʻliqdir, ammo uning tarkibida kumush sezilarli darajada koʻp boʻladi. Yana bir AuTe₂ minerali (lekin butunlay boshqacha kristall tuzilishga ega) krennerit deb ataladi. Kalaverit va silvanit oltinning asosiy tellurli rudalarini ifodalaydigan mineraldir, garchi bunday rudalar umuman olganda oltinning kichik manbalari hisoblanadi. Gʻarbiy Avstraliyada topilgan asosiy oltin minerali sifatida kalaverit 1890-yillarda bu hududdagi oltin toshqinlarida katta rol oʻynagan deb maʼlumot beriladi.

Fizik va kimyoviy xossalari

Kalaverit monoklinik kristallar shaklida boʻladi va ular parchalanish hossasiga ega emas. Uning oʻziga xos boʻlgan ogʻirligi 9,35 va qattiqligi esa 2,5 ga teng.

Kalaverit konsentriyatsiyalangan sulfat kislotada eritish mumkin. Issiq sulfat kislotada mineral eriydi va tellurning qizil eritmasida oltinning deyarli massasini qoldiradi.

Tuzilishi

Kalaverit sharsimon kristalli tuzilishi . Sariq rangdan iborat b o'lgan atomlar oltinni ifodalaydi.

Kalaveritning tuzilishi koʻp yillar davomida ilmiy hamjamiyatni bir vaqtning oʻzida hayratga solgan. Goldschmidt va boshqalar indekslangan kalaverit 105 ta kristall 92 ta shakl ga ega hioblanadi, lekin barcha yuzlarni indekslash uchun besh xil panjara kerak boʻladi. Bu kalaverit Hauyning ratsional indekslar qonunini buzgan deb oʻylashga olib keldi.

X-ray diffractionning joriy etilishi bu muammoni toʻliq hal qilmadi. 1936-yilda Tunel va Ksanda, keyin esa 1952-yilda Tunel va Pauling kalaveritning C 2 m umumiy tuzilishini taqdim etishdi. Biroq, ularni izohlay olmaydigan qoʻshimcha diffraktsiya nuqtalari mavjud edi. Keyinchalik transmissiya elektron mikroskopiya tadqiqoti shuni koʻrsatdiki, kalaveritdagi sunʼiy yoʻldoshning aks etishi oʻrtacha C2 / m tuzilishga qoʻshilgan nomutanosib displaziv modulyatsiyada Au bilan bogʻliqligi aniqlangan. 1988-yilda Schutte va DeBoer 3H super kosmik guruhi C2 / m (aOg)Os yordamida tuzulishini hal qildilar. Shuningdek, ular ushbu modulyatsiyalarni asosan tellur atomlarining siljishidan iborat ekanligini koʻrsatdilar va kuzatilgan modulyatsiyalar Au⁺ va Au³⁺ orasidagi valentlik tebranishlari nuqtai nazaridan talqin qilinadi. Shutte va DeBoerning fikriga koʻra, bu siljishlar kalaveritning koordinatsion soniga ham taʼsir qiladi.

2009-yilda Bindi va boshqa bir qator olimlar kalaverit bilan bogʻliq boʻlgan turli koordinatsion raqamlarni haqiqatan ham Au valentlik yigʻindisining sezilarli farqlanishi bilan bogʻliq degan xulosaga keldilar va Ag ning tasodifiy taqsimlanishi Au⁺ va Au³⁺ ning tebranishini soʻndiradi, tartibli taqsimlash esa uni kuchaytiradi.

Hodisa

Kresson konidan kalaverit, Crippl Creek, Kolorado . Eng katta kristalli 9 mm

Kalaveritlar orasiga Cripple Creek, Kolorado, Kalaveras okrugi, Kaliforniya, AQSh, Nagyag, Ruminiya, Kirkland Leyk Oltin okrugi, Ontario, Ruyn tumani, Kvebek va Kalgurli, Avstraliya kiradi.

Tarixi

Kalaverit birinchi marta 1861-yilda Kaliforniya shtatidagi Kalaveras Codagi Stanislaus konida, Carson Hill, Angels Camp dan olingan. U kimyogar va mineralog Frederick Augustus Genth tomonidan kelib chiqqan okrug nomi bilan atalgan va u uni maʼlum boʻlgan oltin tellurid minerali silvanitidan farqlagan,

1868-yilda uni yangi oltin minerali sifatida rasman eʼlon qilgan Genth, kalaverit uchun tellurid formulasi odatda oltin-kumush tellurid mineral silvanitiga mos kelishini aniqladi, ammo ionli oltin oʻrniga ionli kumushning ulushi ancha past edi shuning uchun u (Gent tahlilida 3 dan 3,5% gacha, odatdagi kumushga nisbatan 11 dan 13% gacha) silvanit hioblanadi.

Kumush tellurid minerallarida oltin bilan izomorf boʻlgani sababli (yaʼni, oltin atomlari kristall xususiyatini avtomatik ravishda oʻzgartirmasdan kumushning oʻrnini bosadi), Genth bundan ham muhimi kalaveritning aniq kristalli boʻlinish chizigʻiga ega boʻlmaganligi bilan silvanitdan farq qilganligini aniqlaydi hamda silvanit aniq bir chiziqqa ega ekanligi maʼlum qiladi.

(Yuqorida aytib oʻtilganidek, silvanit ham kalaveritga oʻxshab asosan monoklinik ekanligini isbotlaydi, uchinchidan maʼlum boʻlgan oltin-kumush tellurid minerali krennerite ortorombik boʻlib ular kristall asosga parallel ravishda boshqa xarakterli boʻlinish chizigʻiga egadir).

Keyinchalik Genth Kolorado shtatining Boulder shahridan kalaverit namunasini tavsiflashga muvaffaq boʻlgan va uni oʻsha joydan olingan ikkita namunasi 2,04 va 3,03% kumush ekanligi haqida maʼlumot bergan.

1893-yilda Gʻarbiy Avstraliyadagi Kalgurli oltin toʻlqinining boshlangʻich bosqichida katta miqdordagi kalaverit dastlab Pirit bilan yanglishdi va tashlab yuborgan. Foydali qazilma konlari qurilish materiali sifatida, chuqur va yerning chuquroqlarni toʻldirish uchun ishlatilgan. Bir necha yil oʻtgach, mineralning tabiati aniqlandi, bu esa 1896-yildagi ikkinchi oltin shov shuviga olib keladi, bu shahar koʻchalarini qazishni oʻz ichiga olgan.