Chexiya — Buyuk Britaniya munosabatlari
Chexiya — Buyuk Britaniya munosabatlari Chexiya va Buyuk Britaniya oʻrtasidagi tashqi aloqalardir. Chexiya Respublikasining Londonda elchixonasi va toʻrtta faxriy konsulligi (Kardiff, Edinburg, Manchester va Nyutaunardsda) mavjud. Buyuk Britaniyaning Pragada elchixonasi bor.
 | |
 Chexiya |
 Buyuk Britaniya |
Ikkala davlat ham NATO aʼzosi.
Tarixi tahrir
Buyuk Britaniya va Chexoslovakiya garchi dushman boʻlmasa ham tarixan iliq munosabatlarga ega boʻlgan. Buyuk Britaniyaning Fransiyadan tashqari kontinental Yevropa siyosatida ishtirok etmasligi Chexoslovakiyaning asosan kapitalistik ittifoqdosh davlatlar va Sovet Ittifoqi oʻrtasida qolib ketganligi bilan izohlanadi[1]. Dastlab bu ikki davlat ittifoqchi va savdo hamkorlari[2] boʻlgan. Natsistlar Germaniyasi Myunxen kelishuvi (1938) shartlariga koʻra mamlakatning katta qismini anneksiya qilganida, koʻplab chexlar „Myunxen xiyonati“ deb hisoblashgani tufayli (chex. Mnichovská zrada) munosabatlari biroz keskinlashgan edi. 500 dan ortiq chex uchuvchilari, ularning aksariyati fashistlar bosqinidan ittifoqchi mamlakatlarga qochib ketgan, Qirollik havo kuchlarida xizmat qilgan va Britaniya jangida jasorati va mahorati bilan ajralib turishgan. Shunday uchuvchi Jozef Frantishek edi, u „Hurmatli uchish“ medali sohibi va „Ozliklar“ orasida eng yaxshi oʻnta yetakchi eyslar qatoriga kirgan ikki nafar hamdoʻstlik fuqarosi boʻlmaganlardan biri. Buyuk Britaniya chexiyalik yahudiy qochqinlar, ayniqsa „Kindertransport“ orqali qochib kelingan bir necha mamlakatlardan biri edi.
Sovuq urush davrida Buyuk Britaniya Sovet Ittifoqining „dushmanı“ boʻlgan Qoʻshma Shtatlarning ittifoqchisi boʻlib, Britaniya va Sotsialistik boshqaruvdagi Chexoslovakiyani uyushma orqali „dushman“ qilib qoʻyganligi sababli munosabatlar yana yomonlashgan. Chexoslovakiya parchalanganidan beri iqtisodiy munosabatlar sezilarli darajada normallashdi[3].
Savdo tahrir
2011-yilda ikki tomonlama savdo hajmi 6,7 milliard funt sterlingni tashkil etdi[4].
Migratsiya tahrir
2001-yilgi Buyuk Britaniya aholini roʻyxatga olishda Buyuk Britaniyada istiqomat qiluvchi 12 220 chexiyalik kishi qayd etilgan[5]. 2004-yil may oyida Chexiyaning Yevropa Ittifoqiga qoʻshilishi bilan chexlar Yevropa Ittifoqining boshqa joylarida yashash va ishlash huquqini qoʻlga kiritdilar va koʻplab odamlar ish uchun Buyuk Britaniyaga koʻchib oʻtadilar, lekin sezilarli darajada qaytish migratsiyasi boʻlgan[6]. Milliy statistika boshqarmasining hisob-kitoblariga koʻra, 2010-yil oktyabridan 2011-yil sentyabriga qadar Buyuk Britaniyada 24 000 dan 40 000 gacha chexiyaliklar yashagan[7].
Davlat tashriflari tahrir
Qirolicha Yelizaveta II 1996-yil mart oyida Chexiya Respublikasiga davlat tashrifi bilan keldi, u Praga va Brnoga tashrif buyurdi va prezident Vatslav Havel tomonidan qabul qilindi[8].
Manbalar tahrir
- ↑ Smetana, Vít. In the Shadow of Munich: British Policy towards Czechoslovakia from 1938 to 1942. Karolinum Press, 2008.
- ↑ „Treaty Series No.5“. Foreign and Commonwealth Office (1926-yil 1-fevral). 2017-yil 9-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 1-avgust.
- ↑ Waisová, Šárka „Czechoslovakia in a Divided Europe: The Formation of Czechoslovak Foreign Policy after World War II and Relations with Its Neighbors and the Superpowers during the Cold War“,. Czechoslovakia and the Czech Republic in World Politics Cabada: . Lexington Books, 2011 — 57 bet.
- ↑ „Increasing business with the Czech Republic“. British Embassy Prague. Qaraldi: 2014-yil 22-iyul.
- ↑ „Country-of-birth database“. Organisation for Economic Co-operation and Development. 2009-yil 17-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 7-noyabr.
- ↑ Pollard. „Floodgates or turnstiles? Post-EU enlargement migration to (and from) the UK“. Institute for Public Policy Research (2008-yil aprel). 2009-yil 21-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 7-noyabr.
- ↑ „Estimated population resident in the United Kingdom, by foreign country of birth (Table 1.3)“. Office for National Statistics (2012-yil 12-may). Qaraldi: 2012-yil 13-avgust.
- ↑ „OUTWARD STATE VISITS MADE BY THE QUEEN SINCE 1952“. Official web site of the British Monarchy. Qaraldi: 2008-yil 29-noyabr.