Chilining iqlimi va hayvonot dunyosi
Chili hududida sut emizuvchilarning 162 turi, qushlarning 558 turi , amfibiyalarning 62 turi va sudralib yuruvchilarning 122 turi ma'lum (2013) . Chili o'simlik va faunaning tur xilma-xilligi bo'yicha Janubiy Amerikaning aksariyat davlatlaridan past bo'lsa-da, Chili o'simliklari va hayvonlari juda yuqori endemizmga ega (xususan, ikki pallali o'simliklarning ma'lum turlarining 55% , amfibiyalarning 78%, Sudralib yuruvchilarning 59% endemik). Hayvonot dunyosining xarakterli vakillari - lamalar ( vikunya , guanako ), janubiy pudu., puma , And va Chili mushuklari , kichik grison, chinchilla , tog 'viscacha , oltita bandli armadillo; qushlar - And kondori , Chili buzzard , rea , Chili flamingo , Magellan pingvinlari.[1] Hududi kattaligi tufayli iqlim shimolda tropikdan janubda mo'tadil okeanigacha o'zgarib turadi. Chili Antarktikasida iqlim subantarktika va antarktidadir .
Bundan tashqari, And tog'larida iqlim okeandan sharqqa masofa bilan o'zgaradi . Sharqqa ko'chganda, iqlim quruqroq, kontinental bo'ladi ( yozda issiqroq , qishda sovuqroq). Bundan tashqari, And tog'lariga chiqishda iqlim tog' tizimlariga xosdir.[2]
Chili qirg'og'ida iqlim boshqa qirg'oqbo'yi hududlaridagi bir xil kenglikdagiga qaraganda sovuqroq. Bu deyarli ekvatorda joylashgan Galapagos orollarigacha bo'lgan iqlimga ta'sir qiluvchi G'arbiy shamollar oqimining bir tarmog'i bo'lgan kuchli sovuq Gumboldt oqimi bilan bog'liq. [3]
Chili shimolidagi Atakama cho'li , dunyodagi eng qurg'oqchil hududlardan biri bo'lib, u yerda bir necha o'n yilliklarda yomg'ir yog'adi. Biroq, El Nino yillarida Atakama gullar bilan qoplanishi mumkin . Yana janubda Valdiviya va Chiloe oroli atrofida yog'ingarchilik yiliga 2300 mm yoki undan ko'proqgacha ko'tariladi . Chiloning janubida, Punta-Arenas mintaqasida yog'ingarchilik miqdori 370–420 mm gacha tushadi. [4]
Manbalar
tahrirHavolalar
tahrirBu maqola birorta turkumga qoʻshilmagan. Iltimos, maqolaga aloqador turkumlar qoʻshib yordam qiling. (Aprel 2024) |