Cola acuminata

Cola acuminata
Ilmiy tasniflash
	Oʻsimliklar
	Yuksak oʻsimliklar
	Gulli oʻsimliklar
	Ikki urugʻpallalilar
	Rosids
	Malvales
	Malvaceae
	Cola
	C. acuminata
Binar nomi
	Cola acuminata; ; Schott & Endl.
Sinonimlar
	Sterculia acuminata

Cola acuminata — tropik Afrikada oʻsuvchi Malvaceae oilasiga kiruvchi Cola turkumiga mansub tur . U odatda oʻzining mevasi, kola yongʻogʻi bilan mashhur boʻlib, dastlab Coca-Cola kabi ishlab chiqarilgan ichimliklarda kola taʼmini berish uchun ishlatilgan^[1]^[2].

Tavsif tahrir

Kola daraxti asosan pasttekisliklarda oʻsadi, oʻrta boʻyli, shoxlari past, poʻstlogʻi kulrang yoki toʻq yashil, barglari toʻq yashil, gullari hasharotlar tomonidan changlanadi^[1]. Daraxt neytral kislotalilik bilan yaxshi quritilgan nam, qumli, loy yoki loy tuproqlarni afzal koʻradi^[1]. U yuqori quyosh nurini talab qiladi va qurgʻoqchilikka chidamli^[1].

Mevalar tahrir

Mevalari qoʻpol, uzunligi 20 smgacha va katta, tekis va yorqin qizil rangli urugʻlarni oʻz ichiga oladi, odatda kola yongʻoqlari deb nomlanadi^[2]. Urugʻda 1,25 — 2,4 % kofein mavjud boʻlib, chaynab yoki maydalab isteʼmol qilinadi, hushyorlikni oshirish, charchoqni kamaytirish va chidamlilikni oshirish uchun ichimliklarga qoʻshilishi mumkin^[1].

Foydalanadi tahrir

Cola mevalari Gʻarbiy Afrika oʻrmonlaridan yigʻib olinadi^[2]. Mevalarda taxminan 2 % katexin — kofein, teobromin va kolatin mavjud. Urugʻlari qovuriladi va maydalanadi. Keyin esa chaynalishi yoki choy va sut kabi ichimliklarga qoʻshilishi mumkin^[2]. Butun yongʻoqlar chaynalganida, ular achchiq taʼmga ega boʻladi, lekin ovqatdagi va boshqa ichimliklarga qoʻshilganda shirin taʼm beradi^[1].

Afrikada kola yongʻoqlari anʼanaviy tibbiyotda yoki oziq-ovqat boʻyoqlari sifatida foydalanilishj mumkin, yogʻochi esa yoqilgʻi sifatida yoki mebel, uylar va qayiqlar yasash uchun ishlatiladi^[1].

Galereya tahrir

Kola acuminata gullari
Kola acuminata mevasi
C. acuminata anatomiyasining botanika chizmasi, du Niger au golfe de Ginedan olingan podaning siğil tashqi ko'rinishini ko'rsatuvchi chizma, Lui Gustav Binger
Kola yong'oqlari Burkina-Fasoning Uagadugu shahridagi markaziy bozorda sotuvga yoyilgan
C. acuminata dan yig'ib olingan quritilgan kola yong'oqlari va chaynash tayoqlari

Manbalar tahrir

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 ^1,6 „Cola acuminata - (P.Beauv.) Schott & Endl.“. Plants For A Future (2012). Qaraldi: 2019-yil 23-dekabr.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 Veronique Greenwood. „The little-known nut that gave Coca-Cola its name“. BBC News - Future (2016-yil 23-sentyabr). Qaraldi: 2019-yil 23-dekabr. „These days, the Coca-Cola recipe is a closely guarded secret. But it's said to no longer contain kola nut extract, relying instead on artificial imitations to achieve the flavour“.

[pff-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 ^1,6 „Cola acuminata - (P.Beauv.) Schott & Endl.“. Plants For A Future (2012). Qaraldi: 2019-yil 23-dekabr.

[bbc-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 Veronique Greenwood. „The little-known nut that gave Coca-Cola its name“. BBC News - Future (2016-yil 23-sentyabr). Qaraldi: 2019-yil 23-dekabr. „These days, the Coca-Cola recipe is a closely guarded secret. But it's said to no longer contain kola nut extract, relying instead on artificial imitations to achieve the flavour“.

[1]

[2]