Comics Code Authority

Comics Code Authority (CCA) 1954-yilda Amerika Komikslar Jurnallari Assotsiatsiyasi tomonidan hukumat tomonidan tartibga solishga uchun tuzilgan. CCA komiks nashriyotlariga Qoʻshma Shtatlardagi komikslar mazmunini oʻz-oʻzini tartibga solishga ruxsat berdi. Kod ixtiyoriy edi; undan foydalanishni talab qiladigan qonun yoʻq edi. Dell, Western va Classics Illustrated kabi baʼzi noshirlar undan hech qachon foydalanmagan."Komikslar kodeksi" 21-asr boshlarigacha davom etdi. CC shakllanishi Senatdagi bir qator tinglovlar va psixiatr Fredrik Vertamning "Begunohlarni vasvasasi " kitobining nashr etilishi atrofidagi maʼnaviy vahima ortidan boshlandi.

Aʼzolar CCAga komikslarni taqdim etishdi, u ularni oʻz kodeksiga rioya qilish uchun tekshirdi, soʻngra kitob muvofiqligi aniqlansa, ularning muhridan foydalanishga ruxsat berdi. Oʻz taʼsirining eng yuqori choʻqqisida u butun AQSh komikslar sanoati uchun de-fakto senzura edi.

2000-yillarning boshlariga kelib, nashriyotlar CCAni chetlab oʻtishdi va Marvel Comics 2001-yilda undan voz kechdi. 2010-yilga kelib, faqat uchta yirik nashriyot unga amal qildi: DC Comics, Archie Comics va Bongo Comics. Bongo 2010-yilda, DC va Archie 2011-yil yanvar oyida CCAni butunlay bekor qildi.

Tashkil etish

Amerika Komikslar Jurnallari Assotsiatsiyasi (CMAA) 1954-yil sentabr oyida dahshatli komikslar mazmuni haqida keng tarqalgan jamoatchilik tashvishiga javoban tashkil etilgan. U Nyu-York magistrati Charlz F. Merfi (1920-1992), voyaga etmaganlar jinoyati boʻyicha mutaxassisni tashkilotga rahbarlik qilish va sanoat uchun oʻz-oʻzini politsiya „axloq va standartlar kodeksi“ ni ishlab chiqish uchun tayinladi. U 1948-yilda Komikslar jurnali nashriyotchilari assotsiatsiyasi tomonidan ishlab chiqilgan, oʻz navbatida, 1940-yilgi Gollivud ishlab chiqarish kodeksidan soʻng Komikslar Kodeksi Authority (CCA) ni yaratdi.." Ushbu kod jinoyat va dahshatli komikslardagi zoʻravonlik va qon -qoʻllarning grafik tasvirlarini, shuningdek, ixlosmandlar " yaxshi qizlar sanʼati " deb ataydigan shahvoniy xislatlarni taqiqlagan. Fredrik Verthamning 1954-yilda chop etilgan " Begunohlarni vasvasasi " kitobi komikslardagi ushbu turdagi materiallarga qarshilik koʻrsatib, bu komikslar tomoshabinlarining katta qismini tashkil etuvchi bolalar uchun zararli ekanligini taʼkidladi. 1954-yil aprel oyida Senatning Voyaga etmaganlar jinoyati boʻyicha quyi qoʻmitasi komikslarga alohida eʼtibor qaratgan tinglovlar koʻplab nashriyotlarni davlat tomonidan tartibga solishdan xavotirga solib, ularning oʻrniga oʻzini oʻzi tartibga soluvchi organni shakllantirishga undadi.

CCA qabul qilinishidan oldin, baʼzi shaharlarda allaqachon komikslarni ommaviy yoqish va taqiqlash uyushtirilgan edi. Oklaxoma Siti (Oklaxoma) va Xyuston (Texas) shahar kengashlari jinoyat va dahshatli komikslarni taqiqlovchi qarorlar qabul qildi.

Oldingi kodeks singari, CCA „militsiya xodimlari, sudyalar, hukumat amaldorlari va hurmatli muassasalarni … oʻrnatilgan hokimiyatga hurmatsizlikni keltirib chiqaradigan tarzda“ taqdim qilishni taqiqladi. Ammo unda „har qanday holatda ham yaxshilik yovuzlik ustidan gʻalaba qozonadi“ degan talablar qoʻshib, „huquq-tartibot idoralari xodimlarining jinoyatchining faoliyati natijasida halok boʻlish holatlari“ga chek qoʻyildi. Oʻgʻirlash va yashirin qurollarni tasvirlashda maxsus cheklovlar qoʻyildi. „Haddan tashqari zoʻravonlik“ tasvirlari, „qoʻrqinchli, yoqimsiz, dahshatli rasmlar“ kabilar taqiqlangan. Vampirlar, boʻrilar, sharpalar va zombilar (qoʻrqinchli komikslarning asosiy yirtqich hayvonlari) toʻgʻridan-toʻgʻri taqiqlangan va bundan tashqari, komikslar oʻzlarining sarlavhalarida „horor“ yoki „terror“ soʻzlarini ishlata olmasdi. Jinoyat soʻzidan foydalanish koʻplab cheklovlarga duchor boʻlgan. Oldingi kodeksda „jinsiy, gʻayritabiiy komikslar“ nashr etilishi qoralangan boʻlsa, CCA aniqroq edi: „jinsiy buzuqlik“, „jinsiy anormalliklar“ va „noqonuniy jinsiy aloqalar“ tasvirlari, shuningdek, vasvasa, zoʻrlash, sadizm va mazoxizm ayniqsa taqiqlangan edi. Gollivud ishlab chiqarish kodeksiga mos keladigan soʻzlar bilan aytganda, sevgi hikoyalari „nikohning muqaddasligi“ ni taʼkidlash uchun buyurilgan.

Garchi CCA komikslarni nashr etuvchilar ustidan rasmiy nazoratga ega boʻlmasa-da, koʻpchilik distribyutorlar muhri boʻlmagan komikslarni olib yurishdan bosh tortdilar. Biroq, ikkita yirik komiks nashriyoti — Dell Comics va Gold Key Comics — muhrni koʻrsatmadi, chunki ularning chiqishi yuqori hokimiyatga boʻysundi jumladan Uolt Disney va bolalarga qaratilgan koʻplab telekoʻrsatuvlar produserlari ularning litsenziya beruvchilari edi.

Tanqid va ijro

Baʼzi noshirlar ushbu cheklovlar ostida muvaffaqiyat qozonishdi, boshqalari esa nomlarni bekor qilish va kod bilan tasdiqlangan kontentga eʼtibor berish orqali moslashdi, yana boshqalar ishdan ketdi. Amalda, CCA ruxsatiga ega boʻlmaslikning salbiy taʼsiri komikslarning ulgurji sotuvchilari tomonidan tarqatilmasligi edi, bir tarixchining taʼkidlashicha, ular "Faqat muhri boʻlgan komikslar bilan ishlashga rozilik berib, Komikslar Kodeksi Authorityning ijro etuvchi organi boʻlib xizmat qilganlar. "

Nashriyotchi Uilyam Geynsning fikricha, komikslar sarlavhalaridagi „jinoyat“, „horror“ va „terror“ soʻzlarini taqiqlovchi bandlar ataylab oʻzining eng koʻp sotiladigan " Crime SuspenStories „, “The Vault of Horror „ va “Tales of the Crypt" nomlariga qaratilgan. Ushbu cheklovlar, shuningdek, vampirlar, boʻrilar va zombilarni taqiqlovchi cheklovlar EC Comics -ni foydasiz qilishga yordam berdi; Mad-dan tashqari uning barcha nomlari kod joriy etilgandan keyingi yilda bekor qilindi va EC tomonidan kodga mos keladigan sarlavhalarni ishga tushirishga urinishlari muvaffaqiyatsiz tugadi. Madning oʻzi faqat Geyns nashrni jurnal formatiga oʻzgartirgani uchungina omon qoldi.

Wertham kodni notoʻgʻri yarim chora sifatida rad etdi. Boshqa tomondan, komikslar boʻyicha tahlilchi Skott Makklud, keyinchalik kodni ishlab chiqishda „film G reytingini olishi kerak boʻlgan talablar roʻyxati ikki baravar oshirilgan va boshqa maqbul reytinglar yoʻq edi!“

"Qiyomat kuni" comicsi

Komikslar nashriyotchisi va kodeks maʼmurlari oʻrtasidagi dastlabki qarama-qarshilikda, EC Comics’dan Uilyam Geyns " Qiyomat kuni " hikoyasini " Gʻalati fantaziya № 18 " (1953-yil aprel) kodidan oldingi „ Ajoyib ilmiy fantastika“ № 33 (fevral)da qayta nashr etdi. 1956). Qayta nashr Anjelo Torres tomonidan chizilgan „Koʻz uchun koʻz“ — Kodeks tomonidan maʼqullanmagan hikoyaning oʻrnini bosdi, ammo markaziy qahramon qora boʻlgani uchun ham eʼtiroz bildirildi. Yozuvchi Al Feldshteyn va rassom Jo Orlandoning hikoyasi irqiy xurofotga qarshi allegoriya edi, agar bosh qahramon qora tanli edi. Kod administratori sudya Charlz Merfining qora kosmonavt tasvirlangan yakuniy panelni oʻzgartirish toʻgʻrisidagi buyrugʻidan soʻng, Geyns Merfi bilan qizgʻin bahsga kirishdi. U matbuotga Merfining hikoyaga eʼtirozi haqida xabar berish bilan tahdid qildi, agar ular nashrga kod muhrini bermasalar, Merfi oʻzining dastlabki qarorini oʻzgartirishga va hikoyani davom ettirishga imkon berdi. Biroq, koʻp oʻtmay, CCA tomonidan oʻzining komikslariga qoʻyilgan qattiq cheklovlarga duch keldi va " Yangi yoʻnalish „ unvoniga asos solganidan soʻng, Geyns Mad ga eʼtibor qaratish uchun komikslarni nashr etishni toʻxtatdi.

1954-yilgi kod mezonlari

Quyida 1954-yilda mavjud boʻlgan toʻliq Kodeks koʻrsatilgan:

• Jinoyat hech qachon jinoyatchiga hamdardlik uygʻotadigan, qonun va adolat kuchlariga ishonchsizlikni uygʻotadigan yoki boshqalarni jinoyatchilarga taqlid qilish istagini uygʻotadigan tarzda koʻrsatilmasligi kerak.
• Agar jinoyat tasvirlangan boʻlsa, u jirkanch va yoqimsiz faoliyat sifatida namoyon boʻladi.
• Politsiya xodimlari, sudyalar, davlat amaldorlari va hurmatli muassasalar hech qachon oʻrnatilgan hokimiyatga hurmatsizlikni keltirib chiqaradigan tarzda koʻrsatilmasligi kerak.
• Jinoyatchilar jozibali koʻrinish yoki taqlid qilish istagini uygʻotadigan lavozimni egallash uchun taqdim etilmaydi.
• Har qanday holatda ham yaxshilik yomonlik ustidan gʻalaba qozonadi va jinoyatchi oʻz qilmishlari uchun jazolanadi.
• Haddan tashqari zoʻravonlik sahnalari taqiqlanadi. Shafqatsiz qiynoqlar, ortiqcha va keraksiz pichoq va oʻq otish, jismoniy azob-uqubatlar, dahshatli jinoyat sahnalari yoʻq qilinishi kerak.
• Hech bir comic jurnal oʻz sarlavhasida „horror“ yoki „terror“ soʻzlarini ishlatmasligi kerak.
• Dahshat, haddan tashqari qon toʻkish, dahshatli jinoyatlar, buzuqlik, shahvat, sadizm, masochizmning barcha sahnalariga yoʻl qoʻyilmaydi.
• Barcha dahshatli, yoqimsiz, qoʻrqinchli rasmlar yoʻq qilinishi kerak.
• Yovuzlik haqidagi hikoyalarni qoʻshish faqat axloqiy muammoni koʻrsatish niyatida qoʻllanishi yoki nashr etilishi kerak va hech qanday holatda yomonlik jozibali koʻrsatilmasligi yoki oʻquvchining hissiyotlariga putur etkazmasligi kerak.
• Yuradigan oʻliklar, qiynoqlar, vampirlar va vampirizm, arvohlar, kannibalizm va boʻrilar bilan bogʻliq sahnalar yoki asboblar taqiqlanadi.
• Behayo soʻzlar, beadab soʻzlar, qoʻpol soʻzlar yoki nomaqbul maʼnoga ega boʻlgan soʻzlar yoki belgilar taqiqlanadi.
• Har qanday shaklda yalangʻochlik, odobsiz yoki ortiqcha taʼsir qilish taqiqlanadi.
• Qoʻrqinchli va haqoratli illyustratsiya yoki taklif qiluvchi pozitsiya qabul qilinishi mumkin emas.
• Ayollar hech qanday jismoniy fazilatlarni boʻrttirmasdan real tarzda chizilgan boʻlishi kerak.
• Noqonuniy jinsiy aloqaga ishora qilish yoki tasvirlash mumkin emas. Zoʻrlash sahnalari, shuningdek, jinsiy anormalliklarni qabul qilib boʻlmaydi.
• Bezovtalik va zoʻrlash hech qachon koʻrsatilmasligi yoki taklif qilinmasligi kerak.
• Jinsiy buzuqlik yoki shunga oʻxshash har qanday xulosalar qatʼiyan man etiladi.
• Har qanday mahsulot reklamasida befoyda maqsadli yalangʻochlikka va haqoratli gavdalarga yoʻl qoʻyilmaydi; kiyimdagi raqamlar hech qachon haqoratli yoki yaxshi did yoki axloqqa zid boʻladigan tarzda taqdim etilmasligi kerak.

1960-1970-yillar

Yero sti komikslar

1960-yillarning oxirida er osti komikslari sahnasi paydo boʻldi, Robert Krumb kabi rassomlar Kodeks tomonidan taqiqlangan grafik mavzuni oʻrgangan komikslar yaratdilar. Ushbu komikslar asosan noanʼanaviy kanallar, masalan, bosh doʻkonlar orqali tarqatilganligi sababli, ular CCA tomonidan tasdiqlanmagan komikslarni olib yurishdan ehtiyot boʻlgan asosiy distribyutorlar muammosini chetlab oʻtishga muvaffaq boʻlishdi. Bu er osti komikslariga CCA ruxsatisiz oʻrtacha muvaffaqiyatga erishishga imkon berdi.

Jurnal komikslar

Kod majburiy emas edi; foydalanishni talab qiladigan qonun yoʻq edi. Warren Publishing qoʻrqinchli hikoyalarni jurnal sifatida nashr etdi va hech qachon oʻz hikoyalarini Comics Code Authorityga taqdim etmadi. Marvel oʻzining " Ajoyib oʻrgimchak odam „ jurnalining birinchi nashrini (1968-yil iyul) kodga kiritmasdan chop etdi. Biroq, ikkinchi nashr (1968-yil noyabr) kodga topshirildi va uning logotipini aks ettirildi.

"Wolfman" (Boʻri odam) va Marv Wolfman

Yozuvchi Marv Wolfmanning nomi qisqacha DC Comics va CCA oʻrtasida tortishuv nuqtasi boʻldi. Gʻayritabiiy-sirli antologiyadagi № 83 “Sirlar uyi" da (1970-yil yanvar) kitob boshlovchisi „Orzular yaratilgan narsalar“ hikoyasini unga „adab yurgan boʻri“ hikoyasi sifatida taqdim etadi. (Bosh harflar bilan yozilgan komikslar „boʻri odam“ va „Boʻri odam“ oʻrtasida farq qilmadi.) CCA hikoyani rad etdi va „boʻri odam“ maʼlumotnomasini qoidabuzarlik deb belgiladi. Yozuvchi Gerri Konvey CCAga hikoya muallifi aslida Wolfman ekanligini tushuntirdi va agar bu aniq koʻrsatilgan boʻlsa, CCA hali ham buziladimi yoki yoʻqligini soʻradi. CCA, agar Wolfman hikoyaning birinchi sahifasida yozuvchining mukofotini olgan ekan, bunday boʻlmasligiga rozi boʻldi; Bu DC oʻzining gʻayritabiiy-sirli antologiyalarida ijodkorlarni kreditlashni boshlashiga olib keldi.

Kodeksni yangilash

Kodeks 1971-yil davomida bir necha marta qayta koʻrib chiqildi, dastlab 1971-yil 28-yanvarda, boshqa narsalar qatori, baʼzida "davlat amaldorlari oʻrtasidagi jinoiy xatti-harakatlarning hamdardlik bilan tasvirlanishini va korrupsiyani u istisno sifatida tasvirlanshga ruhsat berdi."Qoʻrqinchli holat qabul qilinishi mumkin emas" bandi olib tashlandi. Shuningdek, Frankenshteyn, Drakula va Edgar Allan Po, Saki, Konan Doyl va boshqa nufuzli mualliflar tomonidan yozilgan klassik butun dunyo boʻylab maktablar anʼanalar boʻyicha ishlaganda, „vampirlar, arvohlar va boʻrilar“ga yangi ruxsat berildi.". 1970-yillarning oʻrtalarida Marvel ushbu cheklovni engib oʻtish uchun turli xil Gaiti super yovuzlarining oʻlgan, aqli boshqariladigan izdoshlarini " zuvembies „ deb atagan. Bu amaliyot Marvelning superqahramon chizigʻiga oʻtdi: “Qasoskorlar" filmida qayta jonlantirilgan super qahramon Moʻjizaviy odam oʻlimdan qaytganda, u „zuvembie“ deb ataladi. DC komikslari oʻzlarining zombi haqidagi hikoyasini Swamp Thing № 16 da (1975-yil may) nashr etdilar, u yerda marhumlar qabrlaridan koʻtariladilar, 15-sonli Swamp Thingda (1975-yil aprel) ruhni yutib yuboruvchi iblis paydo boʻladi.

Taxminan shu paytlarda Qoʻshma Shtatlar Sogʻliqni saqlash, taʼlim va farovonlik departamenti giyohvand moddalarni suiisteʼmol qilish haqida hikoya qilish uchun Marvel Comics bosh muharriri Sten Liga murojaat qildi. Li bunga rozi boʻldi va giyohvand moddalarni isteʼmol qilishni xavfli va jirkanch deb tasvirlab, uch qismli "Oʻrgimchak odam" hikoyasini yozdi. Kodeksda giyohvand moddalarni tasvirlash maxsus taqiqlanmagan boʻlsa-da, umumiy bandda „Bu yerda alohida qayd etilmagan, lekin kodeksning ruhi va maqsadiga zid boʻlgan barcha elementlar yoki texnikalar yaxshi did yoki odob-axloq buzilishi deb hisoblanadi“ deb taqiqlangan edi. CCA giyohvand moddalar bilan bogʻliq kamida bitta oldingi hikoyani, " Gʻalati sarguzashtlardagi „Oʻlik odam“ № 205 (1967-yil oktabr) premyerasini tasdiqlagan edi, unda afyun kontrabandachilariga qarshi kurashayotgan bosh qahramon aniq tasvirlangan. Biroq, Kodeks maʼmuri Leonard Darvin „Oʻrgimchak odam“ hikoyasi paytida „kasal edi“ va maʼmur vazifasini bajaruvchi Jon L. Goldwater (Archie Comics nashriyotchisi) giyohvand moddalarning ishlatilishi tasvirlanganligi sababli Kodeksni tasdiqlashdan bosh tortdilar.

Hukumatning asl soʻrovi unga ishonch bagʻishlashiga ishongan va oʻzining noshiri Martin Gudmanning roziligi bilan Li The Amazing Spider-Man № 96-98 (1971-yil, may-iyul) dagi hikoyani CCA ruxsatisiz olib bordi. Hikoya chizigʻi yaxshi qabul qilindi va CCAning tasdiqlashni rad etish haqidagi argumenti samarasiz deb topildi. Li 1998-yilda bergan intervyusida shunday deb esladi: „Bu bizda Kodeks bilan bogʻliq yagona katta muammo edi“.

Li va Marvel DC rahbari Karmin Infantinoning „kodga qarshi chiqqani uchun“ tanqidiga uchradi va DC „kod oʻzgartirilmasa, hech qanday giyohvand moddalar haqida hikoya qilmaydi“ deb taʼkidladi. Sogʻliqni saqlash, taʼlim va farovonlik departamentining hikoya chizigʻini sanktsiyalashi atrofidagi eʼlonlar natijasida, CCA „yomon odat sifatida“ taqdim etilgan taqdirda „giyohvandlik yoki giyohvandlik“ ni tasvirlashga ruxsat berish uchun Kodeksni qayta koʻrib chiqdi. Keyin DCning oʻzi ushbu mavzuni Kodeks tomonidan tasdiqlangan Yashil fonar / Yashil oʻq № 85 (1971-yil sentabr), yozuvchi Denni OʻNil va rassom Nil Adams bilan Yashil oʻqning oʻsmir yordamchisi Speedy geroinga qaram boʻlgani haqidagi hikoyani boshladi. Muqova qatorida shunday deyilgan: „DC yoshlarning eng katta muammosiga hujum qiladi... Giyohvand moddalarga!“

1980-yillar — hozirgi kungacha

1980-yillarga kelib, zoʻravonlikni koʻproq tasvirlash maqbul boʻldi. Misol uchun, Moon Knight № 21 (1982-yil iyul) zombilarga duch keldi va Elviraning № 2 Sirli uyi (1986-yil fevral) koʻplab boshlarini kesib tashlashni oʻz ichiga olgan, lekin baribir Kodeks tomonidan tasdiqlangan. 1989-yilgi kodni qayta koʻrib chiqish koʻproq ruxsat berdi, ammo aʼzolarga „Kattalar tarifi“ deb belgilangan tasdiqlanmagan sarlavhalarni nashr qilish huquqini berdi.

Kodni kechroq qabul qilgan Now Comics edi, u 1989-yilning boshida chiqarilgan nomlarda Kod muhrini koʻrsatishni boshladi 1993-yilda The Simpsons teleseriali asosida komikslarni nashr etish uchun tashkil etilgan Bongo Comics ham muhrni koʻrsatishni tanladi.

Tashlab ketilish

2001-yilda CCA oʻzgartirishlar kiritishni talab qiladigan Marvel Comics seriyasi X-Force nashrini rad etdi. Buning oʻrniga Marvel oʻz komikslarini CCA ga topshirishni toʻxtatdi va tegishli yosh guruhlarini belgilaydigan oʻzining reyting tizimini joriy qildi.

2010-yilda Bongo Komikslari Kodeksdan voz kechish haqida hech qanday eʼlonlarsiz foydalanishni toʻxtatdi.

CMAA 2009-yilda oʻz ishtirokini toʻxtatgan savdo-tashkilot boshqaruv firmasi Kellen kompaniyasi tomonidan boshqarilgan. 2010-yilda baʼzi noshirlar, shu jumladan Archi, CMAAga taqdim etmasdan oʻzlarining komikslariga muhr qoʻyishdi. Archie Comics prezidenti Mayk Pelleritoning taʼkidlashicha, kod uning kompaniyasiga boshqalarga taʼsir qilganidek taʼsir qilmagan.

2011-yil 20-yanvarda DC Comics Marvel’s reyting tizimiga oʻxshash reyting tizimini qabul qilib, CCAda ishtirok etishni toʻxtatishini eʼlon qildi. Kompaniya komikslarni tasdiqlash uchun 2010-yil dekabrigacha taqdim etganini taʼkidladi, ammo ular kimga topshirilganini aytmaydi. Bir kun oʻtgach, hali ham Kodeksda ishtirok etayotgan yagona noshir Archie Comics, u ham uni toʻxtatayotganini eʼlon qildi.

2011-yil 29-sentabrda Komikslarni Huquqiy Mudofaa Jamgʻarmasi tugatilgan CMAA-dan Komikslar kodeksi muhriga intellektual mulk huquqlarini olishini eʼlon qildi.

Komikslar kodeksining muhrini 2018-yilgi super qahramon filmi " Oʻrgimchak odam: Into the Spider-Verse " ning ishlab chiqarish logotiplarining bir qismi sifatida koʻrish mumkin. Keyinchalik filmda, Miles Oʻrgimchak odamning kelib chiqishini oʻqiyotganda (Amazing Fantasy #15 filmining biroz oʻzgartirilgan surati, CCA logotipi oʻrniga „Kabin Fever ishlab chiqarish kodeksi tomonidan tasdiqlangan“ yozuvi oʻxshash logotip, Senatdagi tinglovlarga ishora va CCA ning shakllanishi koʻrish mumkin.

2021-yil may oyida Binge Books Rojer Stern, Ron Frenz va Sal Buskema tomonidan ishlab chiqarilgan Heroes Union shtampidan foydalanganini eʼlon qildi.

Yana qarang

• Bolalar uchun komikslar
• Qoʻshma Shtatlarda senzura
• Bolalar va yoshlar (zararli nashrlar) qonuni 1955-yil
• Komikslardagi LGBT mavzulari
• Kinofilm ishlab chiqarish kodi
• Tokio Metropolitanining Yoshlarning sogʻlom rivojlanishi toʻgʻrisidagi qarori

Bibliografiya

• Dean, M. (2001) Marvel Komikslar kodini tushiradi, kitob tarqatuvchisini oʻzgartiradi. Komikslar jurnali № 234, p. 19.
• Hajdu, Devid. Oʻn sentlik vabo: Buyuk komiks qoʻrquvi va u Amerikani qanday oʻzgartirdi. Nyu-York: Farrar, Straus va Giroux, 2008.
• Nyberg, Emi Kiste. Tasdiqlash muhri: Komikslar kodeksining tarixi. Jekson: Missisipi universiteti nashriyoti, 1998-yil.
• Original komikslar kodi
• 1971-yil tahriri
• 1989-yil tahriri

Havolalar

• Leopold, Todd. „Amerikani dahshatga solgan suratlar“ , 2008-yil 8-may
• Vassallo, Maykl J. „Sten Lining Atlasdagi Jinoyat va Dahshatli Asariga qarash“. Xaridor uchun qoʻllanma № 1258 (1997-yil 26-dekabr), Live ForEverett orqali..
• FBI, „Amerika Komikslar jurnali uyushmasi, 1960-yil“
• „Begunohlarni vasvasaga solish va komikslarga hujum“
• Komikslar Kodeksi Authority — Lambiek Comiclopedia-da