Egisf qizi Erigona

Erigona (qadimgi yunoncha: Ἠριγόνη) — Miken siklidagi qadimgi yunon mifologiyasining qahramoni, Egisf va Klitemnestraning qizi. Afsonaning turli versiyalarida u ota-onasi uchun oʻgay akasi Orestdan qasos olishga harakat qildi, uning xotini va Tisamen yoki Penfilning onasi boʻldi. Aftidan, u bir qator antik fojialarda ishtirok etgan, ammo ularning matni butunlay yoʻqolgan.

Mifologiyada

Erigona Mikenada hukmronlik qilgan Pelopidlar sulolasiga mansub edi. Uning onasi, Krit malikasi Klitemnestra (Minoning nevarasi) qirol Agamemnonga turmushga chiqdi va undan Orest ismli oʻgʻil tugʻdi. Troya urushi paytida Klitemnestra erining amakivachchasi va dushmani Egisfning oʻynashi boʻldi; bu aloqadan Erigona va Alet tugʻildi. Oʻynashlar Agamemnonni oʻldirishdi, lekin bir necha yil oʻtgach, ular Orest tomonidan oʻldirildi. Afsonaning bir versiyasida Erigona oʻzining oʻgay akasini Afinadagi Areopag oldida qotillikda ayblagan va u yerda Eriniylardan qutulish uchun qochib ketgan (boshqa versiyalarda buni uning ona tomondan bobosi Tindarey qilgan yoki ikkalovi birga qilgan). Teng ovozlar bilan bilan sudyalar tasdiq hukmini qilishdi va Erigona dorga osildi. Antikshunos olimlarning fikriga koʻra, bu yerda Egisfning qizi otasi mast choʻponlar tomonidan oʻldirilganida oʻz joniga qasd qilgan Ikariyning qizi boshqa Erigona bilan adashtirilgan.

Afsonaning yana bir versiyasida Orest turli yerlarni kezib yurganida Erigona qirollik hokimiyatini qoʻlga kiritgan Alet bilan Mikenada qolgan. Tavridadan qaytib, Orest Aletni oʻldirdi va singlisini ham oʻldirmoqchi edi, lekin maʼbuda Artemida uni oʻgʻirlab ketdi va Attikada kohin qilib qoʻydi. Baʼzi manbalarda Erigona Orestning xotini boʻlib, uning oʻgʻli Tisamenni (muqobil versiyada bu Germionaning oʻgʻli) yoki Penfilani  — Lesbos aristokratik oilasining asoschisini Penfilidlarni tuqqani yoziladi. Yozuvchi Feagen Orest va Erigonaning yana bir oʻgʻliga kichik Orest deb nom beradi.

Madaniyatda

Manbalarda Sofokl, Filokl, Kleofont, Frinix, Lutsiy Aksiy, Kvint Tulliy Sitseron tomonidan yozilgan „Erigona“ nomli fojialar eslab oʻtiladi. Bu barcha asarlarning matnlari tamoman yoʻqolgan, shuning uchun qaysi pyesalar Egisf qiziga, qaysi biri Ikariyning qiziga atalganligi nomaʼlum boʻlib qolmoqda. Psevdo-Giginning „Fabul“ining bir qismi sifatida afsonaning versiyalaridan birining bayoni Likofron fojiasining takrori boʻlishi mumkin. Erigona otasiga Orest bilan jang qilishda yordam berayotgani tasvirlangan qadimgi sarkofag saqlanib qolgan.

Bu nomning ikki egasidan biri sharafiga 1876-yilda Anri-Jozef Perroten kashf etgan asteroidga (163) Erigona nomi berilgan.

Adabiyotlar

1. Аполлодор. Мифологическая библиотека. Наука, 1972. 
2. Гигин. Мифы. Алетейя, 2000. ISBN 5-89329-198-0. 
3. Павсаний. Описание Эллады. М.: Ладомир, 2002. ISBN 5-86218-333-0. 
4. Ботвинник М. М. Эригона. — 1988.
5. Escher. Erigone 1 : [nem.] // Paulys Realencyclopädie der classischen Altertumswissenschaft. — 1907. — Bd. VI, 1. — Kol. 451—452.
6. Höfer „Orestes 1“, . Ausführliches Lexikon der griechischen und römischen Mythologie. Leipzig: Druck und Verlag von B. G. Teubner, 1902.