Emily Dickinson
Emily Elizabeth Dickinson (talaffuzi: „Emili Elizabet Dikkinson“, 1830-yil 10-dekabr — 1886-yil 15-may) amerikalik shoir. Hayoti davomida unchalik mashhur boʻlmagan u oʻsha paytdan beri Amerika sheʼriyatining eng muhim figuralaridan biri sifatida qabul qilingan[1].
Hayot
tahrir
Emily Elizabeth Dickinson 1830-yil 10-dekabrda Massachusets shtatining Amherst shahridagi oilaning uyida taniqli, ammo badavlat boʻlmagan oilada tugʻilgan[2]. Uning otasi Edward Dickinson Amherstda advokat va Amherst kollejining ishonchli vakili edi[3]. Ikki yuz yil oldin, uning ota-bobolari Yangi Dunyoga — Puritan Buyuk Migratsiyasiga — ular gullab-yashnagan joyga kelishgan[4]. Emily Dickinsonning otasi tomonidan bobosi Samuel Dickinson Amherst kollejining asoschilaridan biri edi[5]. 1813-yilda u shaharning asosiy koʻchasida bir asrning eng yaxshi qismida Dickinson oilaviy hayotining diqqat markaziga aylangan katta saroy boʻlgan Homesteadni qurdi[6]. Semyuel Dickinsonning toʻngʻich oʻgʻli Edward 1835—1873-yillarda Amherst kollejining gʻaznachisi boʻlgan, Massachusets Vakillar palatasida (1838-1839, 1873) va Massachusets Senatida (1842—1843) ishlagan va Massachusets 301-sonli Kongressi okrugi vakili boʻlgan. AQSh Kongressi (1853—1855)[7].
Meros
tahrir20-asrning boshlarida Martha Dickinson Bianchi va Millisent Todd Bingham Emily Dickinsonning merosini saqlab qolishdi. Bianchi Dickinsonning sheʼriy yutugʻini targʻib qildi. Bianchi „Evergreens“ ni, shuningdek, xolasining sheʼrlariga mualliflik huquqini ota-onasidan meros qilib oldi, Emily Dickinsonning „Face-to-face“ va "A Critical Biography of Emily Dickinson" kabi asarlarini nashr etdi, bu esa uning xolasiga boʻlgan qiziqishni uygʻotdi. Bianchining kitoblarida uning xolasi haqidagi afsonalar oilaviy anʼanalar, shaxsiy xotiralar va yozishmalar kontekstida yozilgan. Aksincha, Millisent Todd Bingem shoirga nisbatan xolis va real yondashgan[8].
Emily Dickinson endi Amerika madaniyatining kuchli va qatʼiyatli shaxsi hisoblanadi[9]. Dastlabki qabullarning aksariyati Dickinsonning gʻayrioddiy va tanho tabiatiga qaratilgan boʻlsa-da, u innovatsion, proto-modernist shoir sifatida keng eʼtirof etilgan[10]. 1891-yilda William Dean Howells shunday deb yozgan edi: „Agar bizning hayotimizdan mana shu gʻalati sheʼriyatdan boshqa hech narsa chiqmagan boʻlsa, biz Emily Dickinson, Amerika yoki Nyu-Englandning ishida oʻziga xos qoʻshimcha qilganini his qilishimiz kerak edi. dunyo adabiyoti va uning biron bir yozuvidan chetda qolishi mumkin emas“[11]. Tanqidchi Harold Bloom uni Walt Whitman, Wallace Stevens, Robert Frost, TS Eliot va Hart Crane bilan birga yirik amerikalik shoir sifatida joylashtirdi[12] va 1994-yilda uni Gʻarb sivilizatsiyasining 26 markaziy yozuvchilari qatoriga kiritdi[13].
Manbalar
tahrir- ↑ „Emily Dickinson“. Poetry Foundation (5-sentabr 2020-yil). Qaraldi: 5-sentabr 2020-yil.
- ↑ Sewall (1974), 321.
- ↑ Wolphart. „Emily Dickinson "I dwell in Possibility" (Johnson 657)“. Itech.fgcu.edu (1996-yil dekabr). 2016-yil 4-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 12-sentabr 2016-yil.
- ↑ Sewall (1974), 17-18.
- ↑ Sewall (1974), 337; Wolff (1986), 19-21.
- ↑ Wolff (1986), 14.
- ↑ „DICKINSON, Edward – Biographical Information“. Biographical Directory of the United States Congress (4-oktabr 2019-yil). 2022-yil 21-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 4-oktabr 2019-yil.
- ↑ Grabher (1998), p. 31
- ↑ Martin (2002), 1.
- ↑ Martin (2002), 2.
- ↑ Blake (1964), 24.
- ↑ Bloom (1999), 9
- ↑ Bloom (1994), 226