En-naxla madrasasi

En-naxla madrasasi yoki Palma Madrasasi (arabcha: المدرسة السليمانية) sobiq madrasa va Tunis madinasida Usmonlilar davri yodgorliklaridan biri. U oʻz hovlisi markazida oʻsuvchi palma daraxti sharafiga Palma madrasasi sifatida ham tanilgan va bugungi kunda ham mazkur palma madrasa hovlisida saqlanib qolgan.

Madrasa hovlisining markazidagi palma daraxti

Joylashuvi

Madrasa nomini bildiruvchi marmar lavha.

Madrasa Al-Zaytuna masjidi yaqinida, Souk al-Kutbiyada joylashgan boʻlib, vino sotiladigan karvonsaroy oʻrnida qurilgan. Madrasa, shuningdek, Suleymoniya madrasasi va al-Bashiya madrasasi yaqinida joylashgan. Al-Zaytuna masjidiga yaqin joylashgan oʻsha uchta madrasa Al-Zaytuna universiteti talabalari uchun maktab va uy-joy vazifasini bajargan.

Tarixi

En-naxla madrasasi Al-Husayn ibn Ali tomonidan asos solingan ikkinchi madrasa boʻlib, 1714-yilda qurilgan. Bu muassasa tarixchilar orasida katta arxeologik va tarixiy qiziqish uygʻotgan, chunki uning oddiy arxitekturasi talabalar turar joyi uchun ishlatiladigan anʼanaviy binolarni ifodalaydi. U Az-Zaytuna masjidiga yaqin joyda qurilgan uchta madrasa ichida birinchilarda boʻlib va masjidga eng yaqin qilibbunyod etilgan. 1979-yilda Milliy sanʼat va arxitektura instituti tomonidan restavratsiya qilingan.

Tavsifi

Madrasa eshigi.

Hovli atrofidagi xonalarning eshiklari.

Madrasa asosiy kirish eshigi, hovli, oʻn ikkita xona va namozxona (masjid) dan iborat.

Kirish qismiga yogʻochdan yasalgan qoʻsh qanotli eshik oʻrnatilgan. Ichki ramka ohaktoshdan (kaddal), ikkinchi ramka esa hirshdan qilingan. Kirishda ikkita skifas ham mavjud; birinchisi toʻrtburchak shaklida boʻlib, tekis yogʻoch shiftli tirgaklarga ega, ikkinchi skifaga kirish birinchi skifaning chap devoridagi eshik orqali amalga oshiriladi. Ikkinchi skifaning hajmi kichikroq boʻlib, qubba bilan qoplangan.

Deyarli kvadrat shakldagi hovlining peshayvoni toʻrt tomonida turkcha bosh harflar bilan yozilgan tosh ustunlar ustidagi baland ravoqlarga ega. Portiklar al-Havariya toshlari bilan qoplangan. Har bir ayvonda bitta toshdan oʻyilgan uchta ark bor. Yaltiroq plitkali karnizlar hovlining yuqori devorlarini oʻrab turadi.

Har xil oʻlchamdagi oʻn ikkita xona ayvonni uch tomondan oʻrab olgan. Ularning eshiklari kaddal bilan oʻralgan. Eshiklar ustidagi kichik derazalardan xonani shamollatish va yoritish uchun foydalaniladi.

En-naxla madrasasi asoschisi Al-Husayn ibn Ali namozxonaning devorlarini oʻyib oʻyilgan qismni mehrob sifatida bezatgan. Uning markazida toʻrtburchak shakldagi va ravoqlar bilan qoplangan namozxonaning asosiy kirish eshigi joylashgan. Devorlarning yuqori qismi gips oʻymakorligi bilan bezatilgan, qaragʻayning ikki tomonida sakkiz qirrali yulduz tasvirlangan. Xonaning orqa devorining oʻrtasida ichi boʻsh mehrob boʻlib, yarim gumbazli oʻymakorlik bilan bezaklangan.