Eskalatsiya (inglizcha — escalation) — keng tarqalish, kuchayish, avj olish, keskinlashish kabi maʼnolarni anglatadi. Ushbu termin qurollanishning keng terqalishi, biror-bir mojaro kengroq miqyosda avj olishi, shuningdek, qaysidir siyosiy vaziyat va konflikt keskinlashishida ishlatiladi.

House_of_Commons_2010
House_of_Commons_2010

Terminnig antonimi sifatida deeskalasiya so‘zi, yaʼni eskalatsiyanig to‘xtashi maʼnosida qoʻllanadi[1].

Eskalatsiya taʼrifi dastlab Sovuq urush davrida, keyinchalik esa etnik mojarolarda, savdo urushlarida keng qo‘llanila boshlandi. Eskalatsiya tushunchasi xalqaro munosabatlardagi siyosiy vaziyatning yomonlashishi, harbiy mojaroning kengayishi yoki inqirozli vaziyatning keskin tus olishini ifodalaydi.

BOSQICHMA-BOSQICH ESKALATSIYA

tahrir

Mojaroning kuchayishi mexanizmlari nimani anglatishi mumkin. Joriy ikki bosqich bir umumiy nom ostida — bir-biri bilan toʻqnashuvlar jarayoni hamda uning rivojlanishi bilan birlashtirilishi mumkin boʻladi[2].

Terminning qo‘llanilishiga misol

tahrir

Qrimdagi siyosiy inqirozning eskalasiyasi jahon bozorida oltin narxining oshishiga olib keldi.

Manbalar

tahrir
  1. „Eskalatsiya. Mojaroning kuchayishi nima? Mojaroni avj oldirishda muhim rol o'ynaydi“ (O'zbekcha). hugot.ru (24-yanvar 2021-yil). Qaraldi: 24-noyabr 2022-yil.
  2. „Eskalatsiya - Bu Nima? Urush, Nizolar, Zo'ravonliklarning Kuchayishi Tushunchasi. Oshirishning Printsiplari“ (O'zbekcha). uz.birmiss.com. Qaraldi: 24-noyabr 2022-yil.