Oʻzbekcha / ўзбекча: Amudaryo xazinasi

Turli manbaalarning ma’lumot berishicha ushbu xazina 177, 182 va 185 dona oltin va kumish buyumlardan iborat, ba’zan ularning soni 200 donaga etadi degan manbaalar ham bor. Tilla tangalarga kelsak, ularning soni barcha manbaalarda 1 ming 300 dona deb qayd etilgan.Ushbu iborani ba’zi bir ilmiy-ommabop risolalarda, san’at asarlari yoki zargarlik san’ati namunalari foto-almanaxlarida uchratgan bo’lishingiz mumkin. Agarda siz qadimiy madaniyatlar tarixiga, arxeologiya va numizmatikaga qiziqadigan bo’lsangiz, bu ibora sizga yaxshi tanish bo’lishi kerak. Evropada bu ibora – «Oks xazinasi» deb yuritilgan, negaki Amudaryo yunon manbaalarida «Oks» deb yuritilgan. Amudaryo sohillaridan topilgan, tilla va kumushdan ishlangan zargarlik buyumlari, idish-tovoq, qurol bezaklari, odam va turli hayvonlar shaklidagi haykalchalar majmuasi va tilla tangalardan iborat xazina to’g’risida so’z yuritmoqchimiz. Xorazmning qadimiy tarixi va hozirgi kuni bevosita Amudaryo bilan bog’liq. Ushbu xazina Amudaryoning yuqori oqimi sohillarida topilgan bo’lsa-da, bu mavzu bizlarni qiziqtirmay qolmaydi. Amudaryo xazinasi to’g’risidagi ilmiy-ommabop adabiyotlarda va internet tarmog’ida joylashtirilgan ma’lumotlarni o’rganib chiqdik va quyidagilarni e’tibringizga havola qilamiz.

Turli manbaalarning ma’lumot berishicha ushbu xazina 177, 182 va 185 dona oltin va kumish buyumlardan iborat, ba’zan ularning soni 200 donaga etadi degan manbaalar ham bor. Tilla tangalarga kelsak, ularning soni barcha manbaalarda 1 ming 300 dona deb qayd etilgan.

Aksariyat entsiklopedik lug’atlarda va ularning elektron nusxalarida quyidagicha qisqagina ma’lumot berilgan:

«Amudaryo xazinasi – 177 oltin va kumush buyumlari va 1300 dona tilla tangadan iborat, e.o. 4 – 2 asrlarga doir. 1877 yili Amudaryo soxilida (Tojikistonda) topilgan».