Fihr ibn Molik (arabcha: فِهْر ٱبْن مَالِك) (taxminan 230-240 yillarda yashab oʻtgan) — islom paygʻambari Muhammadning ajdodlari qatoriga kiradi.[1] :3Adnandan Muhammadning naslida Fihr Muhammaddan oʻn bir avlod oldin keladi.[1] :3

Adnandan Muhammadga qadar shajara

Ismning maʼnosi tahrir

Baʼzi yozuvchilar uning ismini ham „Qarish“ (qattiq, kichikina „Quraysh“) deb taʼkidlaganlar, bu uning Quraysh qabilasining avlodi boʻlganligini bildiradi. Biroq, koʻpchilik genealoglar bu versiyani rad etishadi. 

Ibn Is'hoq rivoyati tahrir

Ibn Is'hoqning yozishicha, Fihr Ka’bani Yamanga koʻchirmoqchi boʻlgan. Yamanning Himyoriy podshohidan himoya qilgan.[1] :41

Yaman bilan jang tahrir

Keskin jang boʻlib, Himyor magʻlub boʻlgan. Hasan ibn Kilol ibn Zi Hadas al-Himyariy toʻlovni toʻlamaguncha ikki yil davomida Fihr tomonidan asirda tutilgan.[1] Ammo bu voqeani baʼzi musulmon ulamolari rad etadilar, ular buni hech qachon eshitmaganliklarini va Quraysh emas, balki Hasan ibn Kilol davrida Kaʼbani Huzoa boshqarganligini taʼkidlaydilar.[2]

Jangdan soʻng tahrir

Fihr ibn Molik, Makka ahli Kaʼbani Yamanga koʻchirish uchun kelganlarida Himiyarlar saltanati qoʻshinlariga qarshi jangga kirishdi va qoʻshinni magʻlub etishga muvaffaq boʻldi.[3] Fihr ibn Molik Quraysh, Bani Kinana, Banu Huzayma, Banu Asad, Banu Judham va bir qancha Muzhar qabilalaridan iborat birlashgan kuchni safarbar qildi.[4]

Podshoh, Himyor Hasan bin Abdu Kalol bin Matub bin Dzu Hurat al-Himyariy qoʻlga olindi va uch yildan soʻng, yaʼni toʻlov toʻlagandan keyin ozod qilindi.[4]

Fihr ibn Molik Makkaga kelgan hojilarning (hojilarning) ehtiyojlarini koʻrib, tirikchilik uchun boshqa arab qabilalari bilan savdo qilgan.[3]

Avlodlar tahrir

Fihr ibn Molikning Laylo bint Al-Horis ibn Tamim ibn Saʼd ibn Huzayl ibn Mudrika bilan nikohidan[4] Gʻolib (uning ham koʻp avlodlari bor edi), Muharib va Horis,[3] Asad, Avf, Javn va Zi'b ismli bir necha farzandlari bor edi.[4]

Muhammad islom dinini yoyishni boshlaganida, oʻsha paytda Makka va uning atrofida yashagan Fihr ibn Molik avlodlaridan boʻlgan Quraysh (Imara Quraysh) qabilalari:[5]

Quraysh al-Batha (vodiydagi Quraysh) tahrir

  • Banu Adi ibn Kaab ibn Luay ibn Gʻolib ibn Fihr
  • Banu Taim Murra oʻgʻli, Kaab oʻgʻli, Luay oʻgʻli, Gʻolib oʻgʻli, Fihr oʻgʻli
  • Banu Zuhra — Kilab oʻgʻli, Murrah oʻgʻli, Kaab oʻgʻli, Luay oʻgʻli, Gʻolib oʻgʻli, Fihr oʻgʻli.
  • Banu Sahm Amr oʻgʻli, Hushaish oʻgʻli, Kaab oʻgʻli, Luay oʻgʻli, Gʻolib oʻgʻli, Fihr oʻgʻli.
  • Banu Juma ibn Amr ibn Hushaish ibn Kaab ibn Luay ibn Gʻolib ibn Fihr
  • Banu Mahzum ibn Yaqazha ibn Murra ibn Kaab ibn Luay ibn Gʻolib ibn Fihr
  • Banu Abdud-Dor ibn Qushay ibn Kilob ibn Murra ibn Kaab ibn Luay ibn Gʻolib ibn Fihr
  • Banu Abdulmanaf ibn Qushay ibn Kilob ibn Murra ibn Kaab ibn Luay ibn Gʻolib ibn Fihr
    • Banu Muttalib ibn Abdu Manaf
    • Banu Abdu Shams bin Abdu Manaf
    • Banu Hoshim bin Abdu Manaf
    • Banu Navfal ibn Abdu Manaf
  • Banu Asad ibn Abdul Uzzo ibn Qushay ibn Kilob ibn Murra ibn Kaab bin Luay ibn Gʻolib bin Fihr

Quraysh az-Zavohir (Quraysh chekkasi) tahrir

  • Banu al-Horis ibn Fihr
  • Banu Muharib ibn Fihr
  • Banu Amir ibn Luay ibn Gʻolib ibn Fihr

Eslatmalar tahrir

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 Ibn Ishaq. The Life of Muhammad: A Translation of Ibn Isḥāq's sīrat, London, 1955. ISBN 0-19-577828-6. 
  2. „المفصل فى تاريخ العرب قبل الإسلام • الموقع الرسمي للمكتبة الشاملة“ (arabcha). shamela.ws. 20-oktabr 2018-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 28-oktabr 2022-yil.
  3. 3,0 3,1 3,2 Moenawar Khalil. Complete date of the Prophet Muhammad. Human Echo, 2001 — 37-42 bet. 9795617109. ISBN 978-979-561-710-5. 
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 abarī. The History of al-Tabari: Muhammad at Mecca, Translations and annotations by William Montgomery Watt and Michael V. McDonald, SUNY Press, 1988 — 28-29 bet. 0887067069. ISBN 978-0-88706-706-8. 
  5. Abdul Aziz. Chiefdom of Medina: Misunderstanding the Islamic State. Alphabet Library, 2011 — 208 bet. 9793064986. ISBN 978-979-3064-98-7.