Finlandiya — Italiya munosabatlari
Finlandiya — Italiya munosabatlari Finlandiya va Italiya oʻrtasidagi tashqi aloqalardir. Ikki davlat 1919-yil 6-sentyabrda diplomatik munosabatlar oʻrnatgan. Finlandiyaning Rimda elchixonasi, Italiyaning Xelsinkida elchixonasi bor. Har ikki davlat ham Yevropa Kengashi, Yevropada Xavfsizlik va Hamkorlik Tashkiloti va Yevropa Ittifoqining toʻlaqonli aʼzolaridir.
 | |
 Finlandiya |
 Italiya |
.jpg)
Finlandiya va Italiya oʻrtasidagi siyosiy aloqalar ikki mamlakat elchixonalari maʼlumotlariga koʻra aʼlo darajada[1][2].
Yuqori darajadagi tashriflar
tahrir1971-yilda Finlandiya Prezidenti Urxo Kekkonen Italiyaga uch kunlik davlat tashrifi bilan keldi.
2012-yilda Italiya Bosh vaziri Mario Monti Xelsinkiga Finlandiya Bosh vaziri Jyrki Katainen bilan uchrashish uchun tashrif buyurdi[3].
2019-yilda Finlandiya tashqi ishlar vaziri Timo Soini Rimda italiyalik hamkasbi Enzo Moavero Milanesi bilan uchrashdi[4].
2022-yilda Finlandiya Bosh vaziri Sanna Marin Italiya Bosh vaziri Mario Dragi bilan uchrashish uchun Rimga tashrif buyurdi. Uchrashuvda Italiya Bosh vaziri Finlandiya va Shvetsiyaning NATOga aʼzo boʻlish qarorini qoʻllab-quvvatladi[5].
Savdo aloqalari
tahrir2020-yilda Finlandiya Italiyadan 1716 million yevrolik mahsulot import qildi va Italiya Finlandiyaga mahsulot eksporti boʻyicha 10-oʻrinni egalladi[6].
2021-yilda Italiyadan Finlandiyaga eksport qilingan tovarlarning umumiy qiymati 2,0 milliard yevroni, Finlandiyaning Italiyaga eksporti esa 2,9 milliard yevroni tashkil etdi. Italiyadan Finlandiyaga eng koʻp eksport qilingan tovarlar: mashina va transport uskunalari (807 mln.), kimyoviy moddalar (242 mln.), metallar (150 mln.) boʻldi. Tegishli ravishda Finlandiyadan Italiyaga eng koʻp eksport qilingan tovarlar: mashina va transport uskunalari (1,5 milliard), metallar (652 million), qogʻoz va karton mahsulotlari (259 million) hisoblanadi[7].
Italiyada finlarga tegishli 90 ga yaqin kompaniya mavjud. Bu kompaniyalar orasida Wärtsilä, Kemira, Ahlström, Nokia, F-Secure, Kone, Metso, UPM, Stora Enso, Metsä Board, Fiskars-Iittala, Qvantel va Tapojärvi mavjud. Finlandiyada italiyaliklarga tegishli kompaniyalar orasida Finnlines, Nautor’s Swan, Sako, Meiran paahtimo, Prysmianin va Prima Power bor[1].
Madaniy aloqalar
tahrirFinlar har yili Italiyaga 200 000 dan ortiq sayohatlarni amalga oshiradilar. Finlandiyaning Rimdagi elchixonasi maʼlumotlariga koʻra, Italiyada doimiy yashash joyi boʻlgan finlar soni 4000 kishini tashkil qiladi. Italiyada fin tilini Boloniya universiteti, Florensiya universiteti va Neapol universitetida oʻrganish mumkin. Bundan tashqari, Finlandiya jamiyati hamma uchun ochiq fin tili kurslarini tashkil qilgan[1].
Rimdagi Fin instituti Fin yoki Finlandiyada joylashgan talabalar va tadqiqotchilar uchun tadqiqot imkoniyatlari, kurslari va yashash joylarini taqdim etadi. Institut qadimiy va oʻrta asrlar tarixi, klassik filologiya, klassik arxeologiya va sanʼat tarixiga eʼtibor qaratadi[8].
Xelsinkidagi Italiya madaniyat instituti Finlandiya-Italiya madaniy aloqalarini rivojlantirish uchun italyan tili kurslari, madaniy tadbirlar va materiallarni taklif etadi[9].
Shartnomalar
tahrirFinlandiya va Italiya oʻrtasidagi kelishuvlarga[1] quyidagilar kiradi:
- Savdo va dengiz shartnomasi, 1925-yil (1950-yildagi tuzatish, 1988-yildagi baʼzi qoidalarni bekor qilish)
- Tovar kelib chiqish sertifikatlarini qonuniylashtirish toʻgʻrisidagi shartnoma, 1930-yil
- Tibbiy va konsullik guvohnomalarini oʻzaro bekor qilish toʻgʻrisidagi bitim, 1950-yil
- Toʻlov shartnomasi, 1951-yil (qoʻshimcha protokol 1953-yil, qoʻshimcha kelishuv 1955-yil)
- Kirish shtamplarini olib tashlash toʻgʻrisidagi bitim, 1954-yil (1958-yildagi oʻzgartirish)
- Stajyor almashish shartnomalari, 1962-yil
- Oʻzaro havo transportida foydalaniladigan samolyotlarni bojxona rasmiylashtiruvi va soliqqa tortish toʻgʻrisidagi bitim, 1973-yil
- Madaniy muassasalar uchun soliq imtiyozlari toʻgʻrisidagi bitim, 1974-yil
- Madaniy va ilmiy hamkorlik toʻgʻrisidagi bitim, 1976-yil
- Finlandiyadan Italiyaga goʻsht eksporti boʻyicha shartnoma, 1976-yil
- Xalqaro avtomobil transporti toʻgʻrisidagi shartnoma, 1977-yil
- Soliq konvensiyasi, 1983-yil
- Havo transporti shartnomasi, 1985-yil
- Bojxona ishlarida hamkorlik va oʻzaro yordam toʻgʻrisidagi bitim, 1990-yil
- Maxfiy maʼlumotlarni oʻzaro himoya qilish toʻgʻrisidagi shartnoma, 2008-yil
Manbalar
tahrir- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 „Kahdenväliset suhteet“. finlandabroad.fi. Embassy of Finland, Rome. Qaraldi: 20-may 2022-yil.
- ↑ „Suomen ja Italian poliittinen yhteistyö“. ambhelsinki.esteri.it. Embassy of Italy in Helsinki. 2017-yil 25-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 20-may 2022-yil.
- ↑ „Finland and Italy: Enemies, a love story?“. www.ft.com. Qaraldi: 14-may 2021-yil.(subscription required)
- ↑ Gianfranco Nitti. „Diplomatic relations between Italy and Finland celebrated“. The Italian Insider (4-mart 2019-yil). Qaraldi: 7-dekabr 2021-yil.
- ↑ „Prime Minister Draghi’s press statement with the Prime Minister of the Republic of Finland, Sanna Marin“. governo.it. Italian Government Presidency of the Council of Ministers. Qaraldi: 20-may 2022-yil.
- ↑ „Biggest import and export countries, 2020“. Statistics Finland (24-sentabr 2021-yil). Qaraldi: 7-dekabr 2021-yil.
- ↑ „Finnish trade by regions and countries“. tulli.fi. Finnish Customs. 2022-yil 21-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 20-may 2022-yil.
- ↑ „The Finnish Institute in Rome“. irfrome.org. Qaraldi: 20-may 2022-yil.
- ↑ „Instituto Italiano di Cultura Helsinki“. iichelsinki.esteri.it. Italian Institure of Culture in Helsinki. Qaraldi: 20-may 2022-yil.