Fotomatritsa, matritsa yoki fotosensitiv matritsa — yorugʻlikka sezgir elementlar — fotodiodlardan yoki raqamli-analog integral sxemasidan tashkil topgan maxsus analog.

• Unga proyeksiya qilingan optik tasvirni analog elektr signaliga yoki raqamli maʼlumotlar oqimiga aylantirish uchun moʻljallangan (agar toʻgʻridan-toʻgʻri matritsada ADC mavjud boʻlsa).

• Bu raqamli, zamonaviy video va televizor kameralari, mobil telefonga oʻrnatilgan kameralar, video kuzatuv tizimlarining va boshqa koʻplab qurilmalarning asosiy elementidir.

• U kompyuter sichqonlarining optik harakat detektorlarida, shtrix-kod skanerlarida, flatbed va proyeksiya skanerlarida, astro- va quyosh navigatsiya tizimlarida qoʻllanadi.

Matritsaning bir pikselli qurilmasi

tahrir

Piksel arxitekturasi ishlab chiqaruvchilarda har xil. Misol tariqasida bu yerda CCD piksel arxitekturasi keltirilgan.

N-tipli choʻntak CCD pastki pikseliga misol

tahrir
 
N-tipli choʻntak CCD pastki piksellar sxemasi (misol sifatida qizil fotodetektor)

Subpiksel diagrammasidagi yozuv CCD-matritsalari — n-tipli choʻntak matritsalari:
1 — kamera ob'ektiv orqali oʻtadigan fotons yorugʻlik;
2 — Subpikselli mikrolinzalar;
3 — R — qizil yorug'lik filtri subpiksel, parcha Bayer filtri;
4 — shaffof elektrod Polikristalli kremniy yoki indiy qalay oksidi;
5 — kremniy oksidi;
6 — n-tipli kremniy kanali: tashuvchini hosil qilish zonasi — zona ichki fotoelektrik effekt;
7 — zona Potensial quduq (n-tipli choʻntak), bu yerda generatsiya zonasidan Zaryad tashuvchilar toʻplanadi;
8 — kremniy substrat p-turi.

Matritsalarning fizik oʻlchamlari
Turi hajmi mm-da Diagonal mm-da Hajmi mm-da Krop-faktor
1 13/8" (135 tipdagi pyonkasi) 43,27 36 × 24 1
2 APS-H Canon 33,75 28,1 × 18,7 1,28
3 APS-H Leica 32,45 27 × 18 1,33
4 APS-C 28,5 23,7 × 15,6 1,52
5 APS-C 28,4 23,5 × 15,7 1,52
6 APS-C 28,4 23,6 × 15,8 1,52
7 APS-C Canon 26,82 22,3 × 14,9 1,61
8 Foveon X3 24,88 20,7 × 13,8 1,74
9 1,5" 23,4 18,7 × 14,0 1,85
10 4/3" 21,64 17,3 × 13,0 2
11 1" 16 12,8 × 9,6 2,7
12 1" 15,9 13,2 × 8,8 2,73
13 1/1,33" 12 9,6 × 7,2 3,58
14 2/3" 11,85 8,8 × 6,6 3,93
15 1/1,63" 10 8,0 × 6,0 4,33
16 1/1,7" 9,5 7,6 × 5,7 4,55
17 1/1,8" 8,94 7,2 × 5,3 4,84
18 1/2" 8,0 6,4 × 4,8 5,41
19 1/2,3" 7,7 6,16 × 4,62 5,62
20 1/2,33" 7,63 6,08 × 4,56 5,92
21 1/2,5" 6,77 5,8 × 4,3 6,2
22 1/2,7" 6,58 5,4 × 4,0 6,7
23 1/2,8" 6,35 5,1 × 3,8 7,05
24 1/3" 5,64 4,8 × 3,6 7,5
25 1/3,2" 5,56 4,54 × 3,42 7,92
26 1/3,6" 4,93 4 × 3 9
27 1/4" 4,45 3,6 × 2,7 10
28 1/6" 2,96 2,4 × 1,8 15
29 1/8" 2,25 1,8 × 1,35 20

Videokamera matritsasining fizik oʻlchamlari, tomonlar nisbati (4:3 yoki 16:9) va bir xil diagonalga ega boʻlgan, maʼlum bir ishlab chiqaruvchiga qarab farqlanadi. Shuning uchun, masalan, tomonlar nisbati 4:3 boʻlgan 1/3 matritsadagi kamera bir xil diagonali matritsadagi kameraga qaraganda kattaroq vertikal koʻrish burchagiga va kichikroq gorizontaliga ega, lekin uning tomonlar nisbati 16:9.

Super CCD matritsasi

tahrir

Fujifilm kameralari „Super CCD“ deb nomlangan matritsalardan foydalanadi, ular ikki xil oʻlchamdagi yashil piksellarni oʻz ichiga oladi: katta, past yorugʻlik darajalari uchun va kichik, koʻk va qizil oʻlchamlarga mos keladi. Bu sizga Fotografik kenglik matritsasini 4 tagacha oshirish imkonini beradi.

Adabiyotlar

tahrir