Foydalanuvchi:Abdurazaqov Abdulaziz/Xitoy grammatikasining aspektlari

Xitoy grammatikasining aspektlari

Umuman olganda, xitoy tilini o'rganishda asosiy bosh og'rig'i ierogliflar, frazeologik birliklar (chengyu), ohanglar yoki boshqa narsadir, lekin grammatika emas. Xitoy tilidagi grammatika oddiy va oddiy narsadir (buyuk va qudratli bilan solishtirish mumkin emas!). Agar siz endi yangi boshlovchi bo'lmasangiz, ehtimol bularning barchasini achchiq tabassum bilan o'qigansiz. Qattiq haqiqat shundaki, xitoy tilining turli grammatik jihatlari bilan eng qiyin belgilardan kam bo'lmagan holda kurashish kerak. Ushbu maqolada biz xitoy tili grammatikasining ba'zi muhim nuanslarini aniqlashga harakat qilamiz, lekin birinchi navbatda uning asosiy qiyinligi nimada ekanligini bilib olamiz.

Birinchidan, xitoy tilidagi jumladagi so'z tartibi qat'iy belgilangan, rus tilidan farqli o'laroq, biz so'zlarni xohlagancha almashtiramiz.

Ikkinchidan, ba'zi tushunchalar, masalan, 了, rus tilida o'xshashi yo'q, bu ba'zi tushunmovchiliklarni keltirib chiqaradi.

Uchinchidan, xitoy tilida shunday konstruksiyalar borki, ular bir qarashda bir-biriga o‘xshash va bir-birini almashtirsa bo‘ladigandek tuyuladi, lekin aslida bunday emas!

Bular xitoy tili grammatikasini o'rganishda sezilarli qiyinchiliklarga olib keladigan uchta asosiy omil, shuningdek, faqat qunt bilan o'rganish, doimiy mashq qilish va kitob o'qish orqali kamaytiriladigan ko'plab xatolardir. Vaqtingizni tejash uchun biz xitoy tili grammatikasining eng keng tarqalgan jihatlarini ko‘rib chiqdik va uni tezda o‘zlashtirishingizga yordam beradigan aniq qoidalarni belgilab oldik. Qani boshladik!

的  de, 得  de va地 de bilan konstruksiyalar

Xitoy tilidagi bir xil tovush deyarli hech qachon bir xil ma'noni anglatmaydi. 的, 得  va地  zarrachalarida quyidagi naqshni ajratib ko'rsatish mumkin:

的 ismlar bilan, 得  fe'llar bilan, 地  esa harakat belgilari (tez, kuchli, qiziqarli va h.k.), ya'ni ergash gaplar bilan ishlatiladi.

的 de

Oddiy olmoshni xitoy tilidagi egaga aylantirish uchun的qo‘shish kifoya: “mening” -我＋的. Masalan: 我的书 wǒ de shū mening kitobim.

Shuningdek, otning atributini ko‘rsatish zarur bo‘lganda的ishlatiladi: 漂亮的老师 piàoliang de lǎoshī kelishgan o‘qituvchi. Sifat bitta belgidan iborat bo'lsa, 的tushiriladi.

得de

Odatda fe'ldan keyin qo'yiladi va kuch, daraja, imkoniyat va harakatning boshqa belgilarini bildiradi:

飞得快。fēi de kuai.

Tez uching.

地de

Bu zarra fe'ldan oldin qo'shimcha qo'shimcha hosil qiladi:

慢慢地走。man man de zǒu.

Sekin yuring.

Bundan tashqari, sifatni o'zgartirish uchun ishlatiladi:

特别地珍贵。 tè bié de zhēn guì.

Ayniqsa qimmat.

吗 ma, 吧ba va 呢ne bilan konstruksiyalar

So'roq so'zlari Xitoy grammatikasining yana bir xususiyati bo'lib, bir qarashda juda oddiy (oxiriga qo'shildi - va siz tugatdingiz), lekin bir nechta so'roq so'zlari mavjud va qaysi birini ishlatish ham katta savol. Qisqacha aytganda, quyidagi naqshni tasvirlash mumkin:

吗- aniq ha/yo'q javobi bo'lgan oddiy savollar uchun. 吧- takliflar, so'rovlar va talablar uchun. 呢- suhbatni boshqa mavzu yoki shaxsga o'tkazish.

吗ma

吗zarrachasini savol belgisi bilan aniqlash mumkin - axir, agar bu belgini bildiruvchi gapning oxiriga qo'ysak, u so'roq bo'lib qoladimi? Shu bilan bir xil. Uning yordami bilan tuzilgan savol odatda aniq javobni talab qiladi:

你会说中文吗？nǐ huì shuō zhōng wén ma?

Siz xitoycha gapirasizmi?

吧ba

吗 va  呢farqli o‘laroq, 吧 har doim ham savolni bildirmaydi. Ko'pincha u "agar ...", "qanday bo'lsa ..." va boshqalar kabi so'rov va takliflarni bildirish uchun ishlatiladi.

我们出去吃饭吧？ wǒ men chū qù chī fàn ba?

Ovqatlanishga nima deysiz?

Agar siz tasdiqlashni kutayotgan bo'lsangiz (bizning "... rostdan ham?", "... to'g'rimi?" kabi) jumlaning oxiriga h ni qo'shishingiz mumkin.

呢ne

Mavzuni o'zgartirish yoki suhbatni boshqa birovga o'tkazish kerak bo'lganda, 呢 - bu ajoyib imkoniyat.

Bunday savolga javob juda oddiy bo'lishi mumkin emas (ha / yo'q), bu batafsilroq formulani talab qiladi. Bizning "va ...", "va siz ..." ekvivalentlari:

我过得很好，你呢？wǒ guò de hěn hǎo, nǐ ne?

Man yaxshi uzing qanday?

会 huì va 能 néng bilan konstruksiyalar

会va ikkalasi ham "qodir bo'lmoq" degan ma'noni anglatadi, lekin ular turli xil ma'nolarga ega! Bu qanday bo'lishi mumkin?

Muxtasar qilib aytganda: 会- bu ko'nikma yoki kelajakda biror narsa qilish qobiliyati haqida. 能- bu harakatning jismoniy imkoniyati yoki maqbulligi (mumkin yoki imkonsiz) haqida.

会 huì

会 asosan ko'nikmalar haqida gapirishda ishlatiladi (siz qila olasizmi yoki yo'qmi). Bu o'rganilgan ko'nikmalar bo'lishi kerak, ya'ni.tug'ma emas, balki o'rganish jarayonida olingan.

他会做饭。 

tā huì zuò fàn.

U qanday pishirishni biladi.

会 shuningdek, kelajakdagi harakatga murojaat qilish uchun ishlatiladi:

你会去吗？ Tinglash

nǐ huì qù ma?

Borasizmi?

能 néng

能 agar biror narsa qilish uchun jismoniy imkoniyat haqida gapirish kerak bo'lsa ishlatiladi:

你能帮我一个忙吗？ Tinglash

nǐ néng bāng wǒ yī gè máng ma?

Menga ozgina yordam bera olasizmi?

XI xiǎng va 觉得 juéde bilan dizaynlar

想 va 觉得 ikkalasi ham "o'ylash" yoki "his qilish" degan ma'noni anglatadi, shuning uchun farq nima?

想 odatda biror narsa qilish istagini ifodalash uchun ishlatiladi. 觉得-biror narsa haqida fikr bildirish uchun.

想 xiǎng

想 intilishni ifodalaydi:

我想吃东西。 

wǒ xiǎng chī dōngxi.

Men biror narsa iste'mol qilmoqchiman.

觉得 juéde

Fikringizni bildirmoqchi bo'lganingizda Слушать tinglash-dan foydalaning:

我觉得很好吃。 

wǒ juéde hěn hǎo chī.

Menimcha, bu juda mazali.

了 bilan tuzilmalar

Va nihoyat, biz Xitoy grammatikasining eng qiziqarli jihatlaridan biri bo'lgan 了 ga erishdik.

了 le; liāo harakatning to'liqligini yoki vaziyatlarning o'zgarishini anglatadi.

Odatda 了 ikki holatda ishlatiladi. Birinchisi: fe'ldan keyin harakatning to'liqligini ko'rsatish uchun (ko'pincha o'tgan zamon bilan aralashtiriladi, lekin bu aniq emas — harakat kelajakda yakunlanishi mumkin).

我吃了饭以后要出去。 Tinglash

wǒ chī le fàn yǐ hòu yào chū qù.

Qo'shiq aytgandan keyin sayrga boraman.

Muayyan harakatning to'liqligidan tashqari, 了 butun jumladan keyin qo'yiladi va vaziyatlarning o'zgarishini bildiradi.

我饿了。 

wǒ è le.

Men ochman (men och emas edim, lekin hozir och qoldim).

会 dan farqli o'laroq (lekin аналог kěyǐ ga o'xshash), 能 shuningdek "ruxsat berilgan", "mumkin"degan ma'noni anglatadi.

在室内不能抽烟！ Tinglash

zài shì nèi bù néng chōu yān!

Bino ichida chekish taqiqlanadi!