Golland-shved qilichi

Gollandiya-shved qilichi (inglizcha: Dutch-Swedish sword, shved. nederländsk-svensk värja ) - dastlab Gollandiyada paydo boʻlgan, dengiz savdo aloqalari natijasida Shvetsiyaga kelgan va u yerda keng tarqalgan qilich turi. Gollandiya-shved qilichlari, gollandiyalik va o'ttiz yillik urush davrida Gustav II Adolfning Shved askarlari uchun odatiy sovuq qurol. U ba'zan oddiygina "gollandiyalik" yoki "shvedcha" deb ataladi yoki nemischa: offizierdegen (ofitser qilichi) nomi bilan ma'lum boʻlgan bir oz noaniq turdagi pichoqli qurolga ishora qiladi.

Gollandiya-Shvetsiya qilichi
1620-1640 yillardagi ofitser qilichi "Skokloster" muzeyi yig'ilishidan.
Turi	Qilich
Xizmat tarixi
Ishlatilgan yillari	~1610—1650
Qurolli kuchlarida	Shved armiyasi Golland armiyasi
Urushlar va toʻqnashuvlar	O'ttiz yillik urush
Tavsifi
Ogʻirligi	0,760—1,5
Uzunligi	1 030—1070
Tigʻining uzunligi	867—910
Eni	29—44
Tigʻining turi	to'g'ri, ikki qirrali
Sopining turi	ochiq / yopiq

Shvetsiyaning Livrustkammaren muzeyida Gollandiya-Shved tipidagi unchalik odatiy bo'lmagan qilichlarning ikkita namunasi mavjud. Ioxan III ga tegishli boʻlgan biri 1570-1580 yillarga tegishli bo'lib, uning qalqonli yon halqasi va xochning egilgan uchi (xochning ikkinchi yarmi yo'qolgan), ammo keyingi misollardan farqli o'laroq yumaloq pommel bor. Yana bir qilichning bir yarim tutqichli dastasi va uchida bir tekis kesilgan tig‘i bor, bu esa boshni kesishda qo‘llaniladigan adolat qilichlariga xos edi. Ingliz qurol tarixchisi Evart Okshott uni Gollandiya-Shved turi qilichlarining "ekstremal versiyasi" deb atadi .

Dizayn

Gollandiyalik-shved qilichlari ikki turdagi tutqichlardan biriga ega bo'lishi mumkin - ochiq yoki yopiq. Ikkala holatda ham xoch S shakliga ega edi, uning bir uchi yuqoriga, ikkinchisi pastga egilgan. Xochning tashqi tomonida (qurolni qo'lda ushlab turganda o'ngda) yon himoya halqasi (ba'zan rejada deyarli to'rtburchaklar) bor edi, uning ichida kichik teshiklari boʻlgan qalqon bilan to'ldirilgan. Xochlarning ichki qismida (qo'lda ushlab turganda chap tomonda) bosh barmoqli halqa bor edi, undan foydalanish qurolni mustahkamroq ushlab turishga va kuchliroq zarba berishga yordam berdan. Ba'zan, pichoq yoni, barmoqni dushman qurollarining mumkin boʻlgan zarbalaridan himoya qiladigon kichik qalqon shaklida kengaygan. Fitsvilyam muzeyi kollektsiyasidagi qilichning ajoyib namunasi, dastasining ichki tomonida birinchisidan kichikroq, qalqonsiz, ammo bosh barmog'i uchun undan uzilib qolgan uzuk bilan. Yasalgan pommel yurak shaklida yoki unga yaqin edi.

Pichoqlar keng va tekis, pichoqlangan, pichoqning to'rtdan bir qismi Efesga ulashgan. Ba'zi pichoqlar yassilangan olmos shaklida yanada aniq bir nuqta va kesimga ega edi.

Rasmlar galereyasi

• 
  Yopiq versiyaning tashqi qismi
• 
  Yopiq versiyaning ichki qismi
• 
  Ochiq hilt versiyasi
• 
  Qilichning bir yarim qo'l versiyasi (xochni yarmi yo'qolgan)

Havolalar

• Skokloster qal'asi kollektsiyasidan ofitser qilichi, 1620-1640^(shved.) )
• Fitzvilyam muzeyi kollektsiyasidan qilich, ~ 1650^(ingl.) )

Livrustkammaren muzeyidagi golland-shved qilichlari

• Iogan III qilichi, 1570-yillar^(shved.) )
• Qilich, Solingen, 1615-1630^(shved.) )
• Qilich Charlz XVga tegishli , Germaniya, 1620-1640^(shved.) )
• Qilich Charlz XVga tegishli, Shvetsiya, 1620-1640^(shved.) )
• Solingen pichog'li ofitser qilichi, 1620-1640^(shved.) )
• Gollandiya-shved tipidagi bir yarim qo'l qilich, 1620-1640^(shved.) )
• Gustav II Adolfga tegishli qilich, 1630 yil^(shved.) )