Gretna Grin

Gretna Grin - Shotlandiya va Angliya oʻrtasidagi chegaraning Shotlandiya hududida va Solvey irmogʻi yaqinida oqib oʻtuvchi Kichik Sark daryosi boʻyidagi, Damfris and Gallovey janubidagi kengash hududida joylashgan oʻz-oʻzini boshqaruvchi cherkov shahrchasi. Bu tarixan, eski yoʻl boʻylab Londondan Edinburgga yoʻlga chiqqan sayohatchi tashrif buyurgan birinchi qishloq boʻlgan. Gretna Grin temir yoʻl stantsiyasi har ikki shahar: Gretna Grin va Gretnaga xizmat qiladi. 1915-yilda Gretna Grin yaqinida 220 nafardan ortiq kishi halok boʻlgan Kvintinshill temir yoʻl halokati Britaniya tarixidagi eng dahshatli temir yoʻl halokati boʻlgan.

Gretna Grin Gretnaning asosiy shaharchasi yonida joylashgan. Ikkala shahar ham A74(M) avtomagistraliga kirish huquqiga ega.

Gretna Green oʻzining nikoh marosimlari bilan mashhur. 1753-yilgi Yashirin nikohlar to‘g‘risidagi qonun 21 yoshgacha bo‘lgan er-xotinlarning Angliya yoki Uelsda ota-onasining roziligisiz turmush qurishini taqiqlab qoʻyadi. Shotlandiyada ota-ona roziligisiz turmush qurish hali ham qonuniy boʻlgani sababli, kelin va kuyovlar turmush qurish uchun Shotlandiya chegarasini kesib oʻta boshlaydilar.

Nikoh

Gretna Greenning tarixiy koʻrinishi

Gretnaning „qochqin aholi nikohlari“ 1754-yilda Angliyada Lord Xardvikning nikoh toʻgʻrisidagi qonuni kuchga kirganida boshlangan. Qonunga koʻra, agar 21 yoshga toʻlmagan shaxsning ota-onasi voyaga yetmaganlar nikohiga eʼtiroz bildirsa, ota-ona qonuniy ravishda nikohga taqiq qoʻyishi mumkin edi. Qonun Angliya va Uelsda turmush qurish uchun talablarni kuchaytirdi, lekin hamon oʻgʻil bolalar 14 yoshda va qizlar 12 yoshda ota-ona roziligi bilan yoki ota-ona roziligisiz turmush qurishlari mumkin boʻlgan Shotlandiyada qoʻllanilmadi, (Shotlandiyada nikoh). Biroq, faqatgina 1770-yillarda, shu paytgacha tushunarsiz boʻlgan Gretney qishlogʻi orqali oʻtadigan pullik yoʻl tufayli Gretna Grin Shotlandiya chegarasi ustidagi birinchi oson yetib borish mumkin boʻlgan qishloqqa aylandi^[1].

1930-yillardagi "qochqin yoshlar nikohi bilan mashur temirchining kulbasi

Shotlandiya qonunlariga koʻra, „noqonuniy nikohlar“ ruxsat etilgan edi, bu shuni anglatadi-ki, agar nikoh qarori ikki nafar guvoh ishtirokida qabul qilinsa, deyarli istalgan shaxs nikoh marosimini oʻtkazish huquqiga ega boʻlar edi. Gretna shaharchasidagi temirchilar „sandon ruhoniylari“ nomi bilan tanilgan hamda 5147 ta marosim oʻtkazgan Richard Rennison bilan yakunlangan. Mahalliy temirchilar va ularning sandoni Gretna Grin nikoh toʻylarining doimiy ramziga aylangan.

1929-yildan beri Shotlandiyada har ikkala tomon ham kamida 16 yoshda boʻlishiga toʻgʻri keladi, lekin ular hali ham ota-ona roziligisiz turmush qurishlari mumkin. 2022-yilning aprel oyidan boshlab Angliya va Uelsda nikoh uchun eng kam yosh ota-ona roziligidan qatʼi nazar, endi 18 yoshni tashkil qiladi. Shotlandiya qonunchiligida mavjud boʻlgan tartibsiz nikohning uchta shaklining barchasi 1940-yil 1-iyuldan kuchga kirgan 1939-yilgacha boʻlgan Nikoh (Shotlandiya) haqidagi qonun bilan bekor qilindi.

Gretna sharidagi ikki temirchi doʻkoni, son-sanoqsiz mehmonxonalari va kichik xoʻjaliklari oʻn minglab nikoh marosimlari uchun zamin boʻldi. Bugungi kunda Gretna Grin va uning atrofida bir nechta toʻy maskanlari boʻlgan sobiq cherkovlar va maqsadli qurilgan ibodatxonalar mavjud. Barcha joylarda xizmatlar har doim ramziy temirchining sandonida amalga oshiriladi.

Boshqa joylarda

Umumiy huquqda „Gretna Green nikohi“ umuman olganda, tomonlarning uy yurisdiktsiyasi tomonidan oʻrnatilgan cheklashlar yoki tartib-qoidalardan qochish uchun turmush qurgan tomonlarning yashash joyi boʻlmagan yurisdiktsiyada tuzilgan nikohni anglatadi^[2]. Tez va koʻpincha yashirin nikohlar oʻtkazish mumkin boʻlgan boshqa shaharlar „Gretna Grins“ deb nomlana boshladi^[3]. Qoʻshma Shtatlarda bularga Elkton, Merilend, Reno^[4] va keyinroq Las-Vegas shaharlari kiritilgan.

Madaniy manbalarda

Jeyn Ostenning "Andisha va gʻurur" asarida Lidiya Bennet Jorj Uikxem bilan qochib ketganida, u oʻz maqsadi Gretna Grin ekanligini koʻrsatadigan yozuvni qoldiradi, garchi keyinchalik ular Shotlandiyaga sayohat qilmagan boʻlsa-da, Londonda birga yashay boshlashadi.
BBC kanalining Waterloo Road serialining 6-fasli, 20-qismida talaba Yona Kirbi o‘qituvchisi va ispan tili boshlig‘i Francheska „Seska“ Montoya bilan turmush qurish uchun Gretna Gringa qochib ketadi.
Entoni Trollopening xuddi shu nomdagi romanidan moslashtirilgan ITVseriyasining 3-qismida "Doktor Torn" qahramoni Frenk u va Meri Gretna Grinda turmushga chiqish uchun yugurayotgani haqida hazil qiladi.
Yarim olti pens [Myuzikl] filmida ikki bosh qahramon (Artur Kipps va Enn) Gretna Grinda turmushga chiqadi.
Gretna Green , „Mening otam yozdi“ podkastining 6-mavsumining 1-qismida Jeyms Spuner qahramonining vatani ekanligi maʼlum boʻldi.

Manbalar

↑ Probert, R. (2009) Marriage Law and Practice in the Long Eighteenth Century: A Reassessment (Cambridge: CUP) ch. 7
↑ Black, Law Dictionary.
↑ E.g., State v. Clay, 182 Md. 639, 642, 35 A.2d 821, 822-23 (1944).
↑ Greenwald v. State, 221 Md. 235, 238, 155 A.2d 894, 896 (1959).

Shuningdek oʻqish mumkin

Survey Landranger Map, UK: Ordnance, 27 November 2003, ISBN 0-319-22685-9 — 1:50,000 scale (1.25 inches to 1 mile).

[1] Probert, R. (2009) Marriage Law and Practice in the Long Eighteenth Century: A Reassessment (Cambridge: CUP) ch. 7

[2] Black, Law Dictionary.

[3] E.g., State v. Clay, 182 Md. 639, 642, 35 A.2d 821, 822-23 (1944).

[4] Greenwald v. State, 221 Md. 235, 238, 155 A.2d 894, 896 (1959).

[1]

[2]

[3]

[4]