Gudenof oroli
Gudenof oroli Sulaymon dengizidagi orol, d'Antrkasto arxipelagining bir qismi. Orolning maydoni 686,7 km² ni tashkil etadi, qirg'oq chizig'ining uzunligi taxminan 116 km hisoblanadi. 2000-yilgi aholini ro'yxatga olish ma'lumotlariga ko'ra, orolda 20 814 kishi yashaydi. Maʼmuriy jihatdan ular Papua mintaqasidagi Milne koʻrfazi provinsiyasiga tegishli. Asosiy aholi punkti Bolubolu hududi hisoblanadi.
Geografiyasi tahrir
Orol eng yaqin bo'g'ozlardan ajratilgan - Uord Xant, Yangi Gvineya orolidan 18 km va Moresbi orolidan, Fergusson orolidan 4 km uzoqlikda joylashgan. Orol elliptik shaklga ega, o'lchamlari 39 dan 26 km gachani tashkil etadi.
Gudenof - d'Antrkasto arxipelagining eng shimoliy va ayni paytda eng kichik orollaridan biri hisoblanadi, garchi uning maydoni 686,7 km² ga yetsa ham[1]. Orol kattaroq Fergusson orolidan 4 km shimolda va Yangi Gvineyadan 30 km janubi-g'arbda joylashgan[2]. Eng yaqin materik Avstraliyadan 820 km uzoqlikda joylashgan[1].
Uning uzunligi 39 km, kengligi 26 kmni tashkil etadi. Geologik jihatdan, Gudenof vulqon orollardan biridir. Gudenofning markaziy qismini tashkil etuvchi tektonik himoyalangan metamorfik jinslar mavjud. Atrofida bir necha andezit - bazalt va golosen davrining andezit portlash markazlari mavjud bo'lib, ularning yoshi bir necha yuz yil bo'lishi mumkin[3]. Orolning eng baland nuqtasi 2536 m ga yetadi. Bundan tashqari, Gudenof[4] da geotermal buloqlar mavjud.
Orolning iqlimi tropik musson hisoblanadi. Orolning bir qismi tropik yomg'irli o'rmonlar bilan qoplangan. Mahalliy flora va fauna juda xilma-xil, bir nechta endemik turlari mavjud[1].
Tarixi tahrir
Orolning yevropalik kashfiyotchi fransuz sayohatchisi Jozef Bruni D'Entrekato 1793-yilda uni kashf etgan[5]. Biroq, uzoq vaqt davomida orol juda oz o'rganilgan edi. 1874-yilda navigator Jon Moresbi unga bordii, u orolni britaniyalik komandor Jeyms Grem Gudenof sharafiga nomladi.
Keyinchalik yevropalik savdogarlar, shuningdek, kit baliqlari orolga bir necha bor tashrif buyurishdi. 1888-yilda Gudenofning Britaniya imperiyasi tomonidan rasmiy anneksiya qilinishi ortidan Britaniya Yangi Gvineyasining bir qismi bo'ldi (1904-yildan Papua Avstraliya tomonidan boshqariladigan hududlar sifatiga kiritildi). 1898-yildayoq Gudenof orolida xristian missiyasi ham tashkil etilgan. Ikkinchi jahon urushi paytida orolda yapon va avstraliyalik qo'shinlar o'rtasida jang bo'lib o'tgan.
1975-yildan beri Gudenof Papua-Yangi Gvineya mustaqil davlati[6] tarkibiga kiradi.
Iqtisodiyoti tahrir
Iqtisodiyotining asosini qishloq xoʻjaligi, shuningdek baliqchilik tashkil etadi. Orolda havo yoʻlagi mavjud[1].
Manbalar tahrir
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 „Islands of Papua New Guinea“ (en). UN SYSTEM-WIDE EARTHWATCH Web Site. 2012-yil 22-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 3-fevral.
- ↑ „Goodenough Island“ (en). oceandots.com. 2010-yil 23-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 4-aprel.
- ↑ „Goodenough“ (en). Global Volcanism Program. 2012-yil 22-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 4-aprel.
- ↑ „Goodenough Volcano“ (en). John Seach. 2012-yil 22-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 4-aprel.
- ↑ Max Quanchi; John Robson.. Historical Dictionary of the Discovery and Exploration of the Pacific Islands. Lanham, Maryland; Toronto; Oxford: The Scarecrow Press, Inc., 2005 — xiv bet. ISBN 0810853957.
- ↑ Stanley J. Ulijaszek.. Population, Reproduction and Fertility in Melanesia. Berghahn Books, 2008 — 92 bet. ISBN 1845452690.