Gul bobo maqbarasi

Gul Bobo qabri, Vengriya poytaxti Budapeshtdagi Gul Baba qabri.

Gul bobo maqbarasi
Gul bobo maqbarasi

Gulbobo Budapeshtdagi baland tepalikka dafn etilgan va tepalik "Gültepe" (veng. Rózsadomb) deb ataladi. Uning qabri yonida qurilgan Gulbobo Bektoshi uyi 1686 yilda vayron qilingan.

Gul bobo 15-asr oxiri 16-asr boshlarida yashagan shoir bektoshi darveshidir. Tug'ilgan sanasi noma'lum. Uning haqiqiy ismi Jafer. U doimo konusning ustida atirgul ko‘tarib yurgani uchun “Gul Baba, Gul Dede” laqabi bilan mashhur. Evliya Chelebiyning aytishicha, Merzifonlu yangi hujjatlarga ko'ra Isparta viloyatining Uluborlu tumaniga qarashli ileg'up qishlog'idandir. 1541 yil 1 sentyabrda Budin jangida shahid bo‘lgan.

1541-yil 2-sentyabr kuni Shayxulislom Ebussuud afandi imomlik qilgan janoza namoziga Sulaymon Hazrati ham qatnashgan va bugungi qabri joylashgan Budapeshtda dafn etilgan. Qabr joylashgan tepalikka “Gultepe-Ro‘zsadomb” nomi berilgan va uning yonida Gul Baba Bektoshi uyi qurilgan. Bu loja 1686 yilda vayron qilingan.

Gul Babaning sakkiz burchakli qabri Budin Beylerbeyi Mehmet Posho tomonidan 1543-1548 yillar orasida qurilgan va bir muddat ibodatxona sifatida ishlatilgan. Sulton Abdulazizning 1867-yildagi tashrifidan keyin 1885-yilda qabrga aylantirilgan va meʼmor Lajos Grill tomonidan taʼmirlangan. 1916 yilda vengriya prof. Myuller I tomonidan qayta tiklangan. 2. Ikkinchi jahon urushida qattiq shikastlangan qabr 1963 yilda Vengriya hukumati tomonidan qayta tiklangan. 1997 yilda Turkiya-Vengriya hukumatlari hamkorligida Madaniyat vazirligi Tasviriy san'at Bosh boshqarmasi tomonidan restavratsiya ishlari yakunlandi.

Masalan, taxallusi bilan she’rlar yozgan Gul bobo ijodiga oid “Miftahü’l-G’ayb” va “Guldeste” nomli qo’lyozmalar mavjud. Daniyalik Andersen va vengriyalik bastakor J.Hushka Gul Babadan ilhomlanib adabiy va musiqiy asarlar yozdilar. Turklar bilan bir qatorda vengerlar ham ziyorat qilgan qabr, o'z vazifasini yo'qotmagan holda Markaziy Yevropada qabr sifatida qolgan muhim turk asaridir.