Haruki Murakami
Haruki Murakami (yap. 村上 春樹 Murakami Xaruki, 12-yanvar, 1949-yil, Kioto) — yapon yozuvchisi va tarjimon.
Uning kitoblari 50 tildan ortiq tilga tarjima qilingan va nafaqat Yaponiyada, balki vatanidan tashqarida ham bestseller hisoblanadi. O'zining badiiy va ilmiy adabiyotdagi asarlari tufayli tanqidchi va o'quvchilarning olqishiga sabab bo'ldi hamda Yaponiyada va xalqaro miqyosda ko'plab mukofotlarga sazovor bo'ldi. Murakamining eng mashhur asarlari: "Qo'y ovi" (1982), "Norvegiya o'rmoni" (1987), "Soat qushining yilnomalari" (1994-95), "Sohildagi Kafka" (2002) va "1Q84" (2009-10-yillar). ). Shuningdek, u Raymond Karver va Jerom Selinjer kabi yozuvchilarning asarlarini yapon tiliga tarjima qilgan. Murakami kitoblari Richard Brautigan, Reymond Chandler va Kurt Vonnegut kabi g'arb yozuvchilaridan ta'sirlangan holda yozilgan. Shu sababli, yapon adabiy jamoatchiligi haligacha uning kitoblarini "yaponcha ruhda emas" deb biladi.
Murakami ijodi asosan surreal va melanxolik bo'lib, Frank Kafkaga xos bo'lgan yolg'izlik va begonalik mavzulari ularning syujetida yaratilgan. OAV ma'lumotlariga ko'ra, u bir necha bor adabiyot bo'yicha Nobel mukofotiga nomzod bo'lgan [1], ammo Shvetsiya akademiyasi mukofotga nomzod bo'lish to'g'risidagi hujjatlarni 50 yil o'tgach e'lon qiladi [2], shuning uchun Murakamining Nobel mukofotiga nomzodligii haqida ma'lumotlar mish-mish hisoblanadi.
Hayoti va ijodi tahrir
Xaruki Murakami 1949-yilda Kioto shahrida, klassik filolog o'qituvchi oilasida tug'ilgan.
1971-yilda u sinfdoshi Yokoga uylandi, ular hali ham birga yashashadi, farzandlari yo'q. 1974 yilda u Tokioning Kokubunzi shahrida o'zining Piter Cat jazz barini ochdi. 1977-yilda u o'z bari bilan shaharning tinchroq tumani bo'lgan Sendagayaga ko'chib o'tdi.
1978-yil aprel oyida beysbol o'yini paytida u kitob yozishi mumkinligini tushunib yetadi. Murakami tungi bar yopilgandan keyin biroz qolib, oddiy qog'oz varaqlariga siyoh qalam bilan yozishni boshladi.
1979-yilda "Shamol qo'shig'ini tingla" hikoyasi nashr etildi. Buning uchun u Gunzo Shinjin Sho adabiy mukofotini oldi, bu nufuzli mukofot har yili Gunzo jurnali tomonidan intiluvchan yapon yozuvchilariga beriladi. Yil oxiriga kelib, mukofotga sazovor bo'lgan roman - debyut uchun misli ko'rilmagan tirajda sotiladi - qattiq muqovada 150 000 nusxadan ortiq chop etiladi. 1980 yilda Pinboll 1973-nashr etildi. Ushbu ikkita hikoyasi o'zbek tiliga tarjima qilingan [3][4].
1981-yilda Murakami bar ochish uchun litsenziyasini sotib, professional yozuvchiga aylandi. 1982-yilda u oʻzining birinchi romani “Qoʻy ovi” yozib tugatdi. Xuddi shu yili u yana bir mukofot "Noma" mukofotini qo'lga kiritdi.
1986-yilda Murakami rafiqasi bilan Italiyaga, keyinroq Gretsiyaga jo'nab ketadi. Egey dengizidagi bir qancha orollarga sayohat qiladi. Yaponiyada " Novvoyxonaga qayta reyd " qisqa hikoyalar to'plami nashr etiladi.
1987-yilda " Norvegiya o'rmoni " romani nashr etiladi va u Londonga ko'chib o'tadi.
1991-yilda Murakami Qo'shma Shtatlarga ko'chib o'tdi va Prinston universitetida tadqiqotchi stajyor lavozimini egalladi. Yaponiyada 1979-yildan 1989-yilgacha yozilgan barcha asarlarini o'z ichiga olgan 8 jildlik to'plami nashr etiladi.
1992-yilda Prinston universitetida dotsentlik unvonini oldi. “Chegara janubi”, “Quyoshning g‘arbiy” kitoblarini tugallaydi va Yaponiyada chop ettiradi.
1994-yilda Tokioda "Soat mexanizmi qushlari yilnomalari" romanining birinchi 2 jildi nashr etildi.
1999-yilda u "Mening sevimli Yo'ldoshim" romanini nashr etildi.
2000-yilda u "Barcha Xudoning bolalari raqsga tushishi mumkin" qisqa hikoyalar to'plamini chiqardi.
2001-yil yanvar - Oiso shahridagi dengiz bo'yidagi uyga ko'chib o'tdi, hozirgacha ushbu uyda ham yashaydi.
Tarjimonlik faoliyati tahrir
Murakami Skott Fitsjerald, Truman Kapot, Jon Irving, J.D Selingerning bir qator asarlarini ingliz tilidan yapon tiliga tarjima qilganva XX asrning boshqa amerikalik nasriy yozuvchilari, shuningdek, Van Alsburg va Ursula le Guinning ertaklarini o'z tiliga o'girgan.
Adabiyot tahrir
- Rubin J. Xaruki Murakami va so'zlar musiqasi (2002, 2005). Ingliz tilidan tarjima. Anna Shulgat. ISBN 5-94278-479-5
- Murakami Haruki and Our Years of Pilgrimage : [Ingliz] / Gitte Marianne Hansen tomonidan tahrirlangan, Maykl Tsang. - Routledge, 2021 yil. - 308 p. - ISBN 978-0-367-18140.
- Suter R. Zamonaviylikni yaponlashtirish: Murakami Xaruki Yaponiya va Qo'shma Shtatlar o'rtasida : [Ingliz]. - Garvard universiteti nashriyoti, 2008 yil. - 250 p. - (Garvard Sharqiy Osiyo monografiyalari). - ISBN 978-0-674-02833-3.
Manbalar tahrir
- ↑ Вместо Нобелевской: чем интересны номинанты на премию Новой академии. 2018
- ↑ „В 1963 году на Нобелевскую премию по литературе претендовали Набоков, Евтушенко и Беккет“. NEWSru.com (2014-yil 16-yanvar). Qaraldi: 2019-yil 6-iyul.
- ↑ https://kh-davron.uz/kutubxona/jahon/alisher-otaboyev-murakami.html
- ↑ https://nodirabegim.uz/archives/3360
Havolalar tahrir
- Haruki Murakami rasmiy sayti(ingl.) )
- Haruki Murakami: mazali va tinch hayot kechirish[sayt ishlamaydi] (mavjud havola)