Hasyim Asy'ary
Hasyim Asy'ari
Hadratussyaikh Kiai Hoji Muhammad Hasyim Asy'ariy milliy qahramon unvoniga ega buyuk olim bo'lib, Nahdlatul ulamoning asoschisi va Rais Akbar (birinchi oliy rahnamo) hisoblanadi. U Hadratussyayx laqabiga ega, ya’ni oliy ustoz ma’nosini bildiradi va “Kutubus sittah”ni (6 kitobdan iborat hadis) yod olgan va “Ustozlar ustozi” ma’nosini bildiruvchi “Syaixul Masyayix” unvoniga egadir. Asy'ari va Nyai Halima Sharqiy Yava, Jombangning Tambakrejo qishlog'ida tug'ilgan. Jakarta Xartiyasini ishlab chiqqan milliy qahramonlardan biri bo‘lgan Vohid Hasyim va uning nabirasi Abdurahmon Vohid, Indoneziya Respublikasining 4-prezidenti.
Fikrlari
tahrirAhlussunna val jamoat boʻyicha Hosjim Asʼariy Qurʼon tafsiri, Muhammad Mustafo sollallohu alayhi vasallamning sunnatlari va fiqh sohasidagi olim boʻlib, Paygʻambarimiz sollallohu alayhi vasallamning urf-odatlariga boʻysunadi. Shuningdek, u hozirgacha bu olimlar orasida “Imom Abu Hanifa, Imom Molikiy, Imom Shofe’iy va Imom Hambaliy mazhabiga ergashganlar” borligini aytdi. Bu tafakkur o'zini Ahlussunna val jamoat ta'limotiga ergashuvchi, qo'riqchisi, himoyachisi va tarqatuvchisi deb da'vo qilgan Nahdlatul ulamo Jam'iya tomonidan amalga oshirilgan.
Hasyim Asy'ari qo'llanilgan nuqtai nazarga qarab yagona ma'noga ega emas. Ahlussunna val jamoatga ta'rif berish uchun kamida ikkita nuqtai nazardan foydalaniladi, ya'ni ilohiyot va fiqh. Hosyim As'ariy aslida shunday xulosaga kelish mumkin, ya'ni Ahlussunna val jamoat asosan diniy jihatdan ancha obro'li bo'lgan musulmonlarning oldingi avlodlari maktablarida ko'proq xilma-xillik namunasidir.
Vafoti
tahrirKiai Xasyim 1947-yil 25-iyulda yoki hijriy 1366-yil 7-Ramazonda vafot etdi, o'sha paytda Kiai Hasyimga Bosh qo'mondonning elchilari general Sudirman va Bung Tomo kelishini qabul qildilar, ular harbiy bosqindan keyingi davlat holatini xabardor qilishni xohladilar. 1947-yil 21-iyulda sodir bo'lgan. Kiai Xasyim elchidan Singosari general Spur tomonidan qo'lga olingani haqidagi hikoyani eshitib hayron bo'ldi. Bu xabarni eshitgan Kiai Hasyim shu qadar hayratda ediki, hushidan ketdi.Shifokorlar uni olib kelishdi, lekin uning hayotini saqlab qolishning iloji bo‘lmadi.U Jombang, Diwek, Tebuireng Islom maktab-internati majmuasiga dafn qilindi.