Hase-dera (yaponcha: 長谷寺?) Shingon buddizmining Buzan sektasining asosiy ibodatxonalaridan biri hisoblanadi.Ibodatxona Yaponiyaning Nara prefekturasi Sakurai shahrida joylashgan.Asosiy zal Yaponiya milliy xazinasi hisoblanadi

Umumiy koʻrinish

tahrir
 
Zinapoya

Hokke Sessō-zu (dōban hokke sessō zu) [1] deb nomlanuvchi bronza lavhadagi tavsifga ko'ra, ibodatxona birinchi marta 686-yilda qurilgan va kasallikdan azob chekayotgan imperator Tenmuga bag'ishlangan.Keyinchalik, 727-yilda imperator Shomuning buyrug'i bilan ibodatxona kengaytirildi va bronza lavha o'rnatilgan asl ibodatxona yaqinida o'n bir yuzli Kannon haykali o'rnatildi.Ibodatxona X asrdan beri o'n marta yoqib yuborilgan va qayta qurilgan.

Xeyan davrida ibodatxonani Kagero Nikki va Sarashina Nikki kabi zodagonlar tomonidan ma'qullangan. Xase-deraning Ise ziyoratgohiga boradigan yo'lda joylashganligi doimiy ravishda tashrif buyuruvchilar orasida mashhur bo'lishiga yordam berdi[2]. Keyinchalik, Xase-dera isloh qilingan Shingon buddizmining markazlaridan biri sifatida, qolaversa 1588-yilda Negoro-jidan ruhoniy Senyo kelganidan keyin gullab-yashnadi.

Hozirgi asosiy zal Tokugawa Iemitsu'dan yig'ilgan1650 ta ehsonlar yordamida qurilgan rekonstruksiyadir. Uzunligi 200 metr bo'lgan yopiq yog'och zinapoya Niō darvozasidan Zalga olib boradi[2]. Ibodatxona, ayniqsa, bahorda, zinapoyada joylashgan 700 ta xitoy pioni gullaganda [3] [4] va kuzda, ibodatxona hududidagi ko'plab chinorlarning barglari qizil tusga kirganda yanayam go'zallashadi[4].

Xazinalar

tahrir
 
Hokke Sesso bronza plaketi
 
Zinapoya
 
Ekadaśamukha
 
Bahorda Hase-dera ibodatxonasi

Hase-derada belgilangan muhim madaniy ob'ektlarga quyidagilar kiradi:

  • Asosiy zal (Milliy xazina): Xase-deradagi asosiy zal Nara prefekturasidagi eng katta zallardan biridir; Bu zalda o'n bir yuzli kannon haykali joylashgan[5].
  • Xokke Sessō-zu (Milliy xazinaning) bronza lavhasi: Bu lavha eni 75sm bo'yi esa 84 smga teng va uning markazida olti burchakli uch qavatli pagoda joylashgan bo'lib, uning atrofida lotus o'rindiqlarida o'tirgan ikkita Budda, shuningdek, turli xudolar va rohiblar tasvirlangan. Pastki panelda ikkita qo'riqchi xudo tomonidan yozilgan 27 qator yozuv mavjud.
  • Lotus sutrasining nusxasi. (Milliy boylik)
  • Niōmon ( Muhim madaniy mulk ): Niō ko'plab yapon buddist ibodatxonalari darvozalarida, kirishning har ikki tomonida joylashgan. Bu haykallar ibodatxonaning himoyachilari bo'lib, ularni ikkita xayrixoh shohlar deb hisoblash mumkin. Ushbu haykallar o'z nomini Nio darvozasi ( niōmon ) nomi bilan mashhur bo'lgan ibodatxona darvozasiga beradi. Nio jinlar va o'g'rilarni qaytarish uchun qo'rqinchli ko'rinishga ega[6].
  • Shoro (Muhim madaniy mulk): 1984-yilda haqiqiy qo'ng'iroq joyi almashtirildi va asl nusxasi xazina zaliga qo'yildi[7].
  • Zinapoya (muhim madaniy mulk): zinapoya 399 ta kichik tosh zinapoyadan iborat bo'lib, uzunligi taxminan 200 metrni tashkil qiladi. Ibodatxonaga tashrif buyurgan ziyoratchilar, zinapoyadan o'tayotganda, ular insonnning barcha azob-uqubatlarga olib keladigan 108 illyuziyadan xalos bo'lishga yordam beradi, deb hisoblashadi[8].
  • O'n bir yuzli kannon (muhim madaniy mulk): O'n bir yuzli kannon (rahm-shafqat ma'budasi) haykali balandligi 9,3 metr (yoki 31 fut) bo'lib, uni Tokodo nomi bilan tanilgan ruhoniy o'yib ishlangani aytiladi. Bu Yaponiyadagi eng katta yog'och haykal ekanligi aytiladi. Uning yuzlari bitta asosiy va o'nta ikkilamchi yuzdan iborat bo'lib, ular Kannonning yordamiga muhtoj bo'lgan taqdirda atrofni ko'rishiga imkon beradi[4].

Yana qarang

tahrir
  • Yaponiya milliy boyliklari ro'yxati (hunarmandchilik-boshqalar)
  • Yaponiya milliy boyliklari ro'yxati (ibodatxonalar)
  • Yaponiya milliy boyliklari ro'yxati (yozuvlar)
  • Yapon buddizmi, yapon buddist san'ati va yapon buddist ibodatxonasi me'morchiligiga oid atamalarni tushuntirish uchun Yapon buddizmining lug'atiga qarang.

Eslatmalar

tahrir
  1. The plaque is a designated National Treasure of Japan.
  2. 2,0 2,1 Sanmi Sasaki. Chado: The Way of Tea. Tuttle Publishing, 2005 — 541-bet. ISBN 0-8048-3716-3. 
  3. „Hase-dera Temple“. www.jnto.go.jp.
  4. 4,0 4,1 4,2 Chris Rowthorn. Lonely Planet Japan. Lonely Planet, 2007 — 196-bet. ISBN 978-1-74104-667-0. 
  5. „Hasedera Temple“. 2009-yil 8-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan.
  6. Schumacher. „Nio Protectors of Japan - Japanese Buddhism Photo Dictionary“. www.onmarkproductions.com.
  7. „Hase-dera: Bell & Blossoms“. 2011-yil 10-iyulda asl nusxadan arxivlangan.
  8. Linda Kay Davidson, David Martin Gitlitz. Pilgrimage: from the Ganges to Graceland: an encyclopedia, volume 10. ABC-Clio; illustrated edition, 2002 — 229-bet. ISBN 1-57607-004-2. 

Manbalar

tahrir
  • Ed. Nara Chamber of Commerce. Nara Mahoroba Somurie Kentei Official Textbook. Yama to Keikoku sha, 2006 — 129-bet. ISBN 4-635-60050-5. 
  • Pamphlet distributed by Hase-dera on site. (yaponcha)

Tashqi havolalar

tahrir

34°32′09″N 135°54′25″E / 34.53583°N 135.90694°E / 34.53583; 135.90694

Andoza:Buddhist temples in Japan