Irina Yevgeniyevna Yasina (ruscha: Ири́на Евге́ньевна Я́сина[1]) – iqtisodchi, publitsist, huquq himoyachisi, 2008—2011-yillarda Rossiya Prezidenti huzuridagi Fuqarolik jamiyati institutlarini rivojlantirish va inson huquqlari boʻyicha kengash aʼzosi. Nogironlar huquqlarini himoya qiluvchi nutqlari bilan tanilgan[2]. Rossiya yahudiylari kongressi jamoat kengashi aʼzosi. Mixail Xodorkovskiy tomonidan yaratilgan jamgʻarma direktori, „Otkiritaya Rossiya“ jamgʻarmasining dastur direktori, Mintaqaviy jurnalistika klubi rahbari, Rossiya Markaziy banki jamoatchilik bilan aloqalar boʻlimi boshligʻi, Liberal Missiya jamgʻarmasi vitse-prezidenti, „2008 qoʻmitasi“ aʼzosi boʻlgan.

Irina Yasina
Tavalludi 18-may 1964-yil (1964-05-18) (60 yosh)
Fuqaroligi SSSR va Rossiya
Taʼlimi Moskva davlat universitetining iqtisodiyot fakulteti
Kasbi huquq himoyachisi, jurnalist, iqtisodchi
Otasi Yevgeny Yasin

Hayoti

tahrir

Irina Yevgeniyevna Yasina 1964-yil 18-mayda taniqli rus iqtisodchisi Yevgeniy Yasin oilasida tugʻilgan. Otasi Yevgeniy Yasin (1934—2023) Rossiya iqtisodiyot vaziri, onasi Yasina (Fedulova) Lidiya Alekseyevna (1939—2012) uy bekasi boʻlgan.

Onasi tomonidan bobosi – Aleksey Stepanovich Fedulov (1906—1942), Ikkinchi Jahon urushi qatnashchisi nemislar tomonidan asirga olingan, asirlikda vafot etgan va Bergen-Belzen harbiy asirlar lagerida dafn etilgan.

Ateist oilada oʻsgan. Ikki yoshida ota-onasidan yashirincha buvisi tomonidan choʻqintirilgan. Yasina oʻz xotiralarida „Xudo meni bir oqshomda ikki bora qutqardi“, deb eslagan. Ruhoniy va tarixchi Georgiy Chistyakov bilan tanishishini hayotidagi muhim va baxtli uchrashuv deb biladi[3].

1986-yilda Irina Yasina M. V. Lomonosov nomidagi Moskva davlat universitetining iqtisod fakultetini imtiyozli diplom bilan tamomlagan.

1990-yillarda Irina Yasina Rossiya Federatsiyasi Markaziy bankining jamoatchilik bilan aloqalar boʻlimi boshligʻi.

2000—2006-yillarda Leonid Nevzlin va Mixail Xodorkovskiyning bir qator jamoat tuzilmalarini („Otkiritaya Rossiya“ va boshqalar) boshqargan[4].

2006-yildan beri Yegor Gaydarning taklifiga binoan Oʻtish iqtisodiyoti institutida vakillik qilmoqda[5].

2000-yillarning boshidan inson huquqlari sohasida faol ishtirok etib, Mixail Xodorkovskiy va Platon Lebedevning sudlarini uydirma deb hisoblagan[6], nogironlar huquqlarini himoya qiladi[7].

2006-yilda Rossiya nodavlat tashkilotlari vakillarining AQSh prezidenti George Bush bilan Sankt-Peterburgdagi uchrashuvida ishtirok etgan. Yigʻilishda Rossiyadagi demokratiyaning ahvoli muhokama qilinib, uning yoniga chap tomonida oʻtirib, yoqimli nutq soʻzlagan. George Bushning nogironlarga nisbatan jasurona munosabati uni hayratda qoldirgan[8].

2008-yilda Yasina Dmitriy Medvedev boshchiligidagi Fuqarolik jamiyatini rivojlantirish va inson huquqlari boʻyicha Prezident kengashining aʼzosi etib tayinlangan[9][10].

2011-yil mart oyida „Putin. Korrupsiya“ hisobotini chop etish uchun xayriya yigʻilishini nazorat qiluvchi Kuzatuv kengashiga qoʻshilgan.

2011-yilda „Znamya“ jurnalida Yasinaning „Kasallik tarixi“ avtobiografik hikoyasi nashr etilgan[11]. 1999-yilda 35 yoshida Irina xavfli kasallikdan aziyat chekib, nogironlar aravachasiga mixlanib qolgani haqida hikoya qiladi. Muallifning omon qolishi va ogʻir kasallikdan xalos boʻlish tajribasini oʻrtoqlashtirgan hikoya[2] 2011-yil uchun „Znamya“ jurnalining mukofotiga sazovor boʻlgan[12].

2011-yil 8-dekabrda telejurnalist Svetlana Sorokina bilan birgalikda Rossiya Federatsiyasi Davlat Dumasiga saylov natijalarini soxtalashtirilganiga norozilik sifatida 2011-yil 4-dekabr kuni Fuqarolik jamiyati institutlarini rivojlantirish va inson huquqlari boʻyicha Prezident kengashi aʼzoligidan isteʼfoga chiqqanini eʼlon qilgan[13].

2012-yil 3-fevralda 2011-yilgi NOS (Yangi adabiyot) adabiy mukofoti uchun ochiq ovoz berish jarayonida „Bir ish tarixi“ hikoyasi maksimal ball toʻplagan boʻlsa-da, hakamlar hay’ati tomonidan tanlangan boshqa muallif gʻolib deb topilgan. Bu qaror jamoatchilikning turlicha munosabatiga sabab boʻlgan[14].

2012-yilning 4-fevralida Bolotnaya maydonidagi „Putinga qarshi“ norozilik mitingida nutq soʻzlagan va bu yerda barcha siyosiy mahbuslarni ozod qilish talabiga qoʻshilgan[15].

2014-yil mart oyida Rossiya hukumatining Qrimdagi siyosatiga qarshi murojaatni imzolagan[16].

Hozirda „RIA Novosti“ sharhlovchisi[17].

„Inson salohiyati inson“ kitobining muallifi[18].

Irina Yasina Moskva shahar mehnat va aholini ijtimoiy muhofaza qilish boshqarmasi qoshidagi Jamoatchilik kengashi aʼzosi.

Shaxsiy hayoti

tahrir

Uning Rossiya Federatsiyasi Markaziy banki raisining sobiq oʻrinbosari va „AlfaStraxovaniye“ kompaniyasining sobiq bosh direktori Denis Kiselyov bilan birinchi turmushidan Varvara (1989-yilda tugʻilgan) ismli qizi bor[19].

Ikkinchi turmush oʻrtogʻi, tadbirkor, Irina sakkiz yil birga yashagan va oʻz hikoyasida „mening jilmayuvchi doʻstim“ deb atagan „mahoratli va boy odam“ 2010-yil oxirida, 50 yoshga toʻlmasdan toʻsatdan vafot etgan. Irina oʻlimidan olti oy oldin u bilan ajrashgan va keyinchalik bu ishidan pushaymon boʻlgan[20].

Manbalar

tahrir
  1. „Профиль в блоге на livejournal.com“. 2008-yil 15-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 3-iyun.
  2. 2,0 2,1 „Ирина Ясина рассказала «РГ» о своей новой автобиографической книге «История болезни» — Елена Новоселова — «Антиглянец» — Российская Газета — Дочь извес …“. 2013-yil 9-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 17-oktyabr.
  3. „Ирина Ясина рассказала «РГ» о своей новой автобиографической книге «История болезни» — Елена Новоселова — «Антиглянец» — Российская газета — Дочь извес …“. 2013-yil 9-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 17-oktyabr.
  4. „Ирина Ясина. История болезни“ (deadlink). // Знамя. - 2011. - № 5 (2011-yil 1-may). 2012-yil 18-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 22-sentyabr.
  5. „Адвокат Борис Кузнецов, который на днях покинул Россию, не исключает, что будет просить политического убежища в одной из стран“ (deadlink). ru:Эхо Москвы (2007-yil 13-iyul). 2016-yil 13-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 15-avgust.
  6. „Права человека при вертикали: Ирина Ясина и Анна Качкаева беседуют о том, почему Совет по правам человека при президенте обрел новые полномочия, новых членов и новое название“. 2011-yil 12-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 17-oktyabr.
  7. „Ирина Ясина рассказала «РГ» о своей новой автобиографической книге «История болезни» — Елена Новоселова — «Антиглянец» — Российская Газета — Дочь извес …“. 2013-yil 9-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 17-oktyabr.
  8. „Ирина Ясина. История болезни“ (deadlink). // Знамя. - 2011. - № 5 (2011-yil 1-may). 2012-yil 18-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 22-sentyabr.
  9. „Ирина Ясина рассказала «РГ» о своей новой автобиографической книге «История болезни» — Елена Новоселова — «Антиглянец» — Российская Газета — Дочь извес …“. 2013-yil 9-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 17-oktyabr.
  10. „Права человека при вертикали: Ирина Ясина и Анна Качкаева беседуют о том, почему Совет по правам человека при президенте обрел новые полномочия, новых членов и новое название“. 2011-yil 12-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 17-oktyabr.
  11. „Ирина Ясина. История болезни“ (deadlink). // Знамя. - 2011. - № 5 (2011-yil 1-may). 2012-yil 18-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 22-sentyabr.
  12. Jurnalniy zal | Biblioteka jurnala „Znamya“
  13. „С.Сорокина и И.Ясина вышли из Совета при президенте :: Политика :: Top.rbc.ru“ (deadlink). 2012-yil 7-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 8-dekabr.
  14. „Скандальная ситуация с литературной премией «НОС»: набравшая больше всех баллов Ирина Ясина её не получила“ (deadlink). ru:NEWSru (2012-yil 4-fevral). 2012-yil 20-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 25-fevral.
  15. „Ораторы Болотной призвали В. Путина уйти в отставку :: Политика :: Top.rbc.ru“ (deadlink). 2012-yil 5-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 4-fevral.
  16. „Обращение инициативной группы по проведению Конгресса интеллигенции «Против войны, против самоизоляции России, против реставрации тоталитаризма» и письмо деятелей культуры в поддержку позиции Владимира Путина по Украине и Крыму“ (ru). ru:Новая газета (2014-yil 13-mart). 2017-yil 30-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 30-iyul.
  17. „Ирина Ясина рассказала «РГ» о своей новой автобиографической книге «История болезни» — Елена Новоселова — «Антиглянец» — Российская Газета — Дочь извес …“. 2013-yil 9-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 17-oktyabr.
  18. „Ирина Ясина. История болезни“ (deadlink). // Знамя. - 2011. - № 5 (2011-yil 1-may). 2012-yil 18-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 22-sentyabr.
  19. STRAXOVANIYe SYeGODNYa | Sledovateli prostili $415 tisyach uvajaemomu cheloveku | Kommersantʼ, 22 sentyabrya 2003 g
  20. „Ирина Ясина. История болезни“ (deadlink). // Знамя. - 2011. - № 5 (2011-yil 1-may). 2012-yil 18-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 22-sentyabr.

Havolalar

tahrir