Iskandariya qogʻozi — XIX asrgacha Rossiyada ommabop boʻlgan qimmatbaho kitob qogʻozining tarixiy navi hisoblanadi. O.Tarakanovaning fikriga koʻra, ushbu turdagi qogʻoz Gretsiya va Gʻarbiy Yevropada tarqalmagan, ehtimol, Sharqdan yetkazib berilgan edi. Ehtimol, navning nomi ishlab chiqarilgan joy nomidan kelib chiqqan — Iskandariya.

Tashqi koʻrinishidan, Iskandariya qogʻozi zamonaviy vatman qogʻoziga oʻxshab, ingichka va yumshoq shaklda boʻlgan[1]. XVI-XVII asrlarda Iskandariya qogʻozi uch oʻlchamda — katta, oʻrta va kichik varaqlar koʻrinishida ishlab chiqarilgan. Aleksey Mixaylovich davrida (XVII asr oʻrtalarida) xalqaro yozishmalar uchun Aleksandriya qogʻozidan foydalanish qoidalari ishlab chiqilgan. Bu davrda qogʻozning ushbu turi qoʻlyozma asarlar yaratish va hashamatli kitoblarni chop etishda qoʻllangan; XVIII asrda Iskandariya qogʻozining ilgari belgilangan oʻlchamlari saqlanib qolgan, Fanlar akademiyasi bosmaxonasining kitoblarida bosilgan. XIX srda Iskandariya qogʻozi chizma qogʻozi sifatida tasniflangan, u qimmat tasvirlangan va kichik tirajli nashrlar uchun ishlatilgan[2]. Chizmachilik ehtiyojlari uchun bunday qogʻoz vatman qogʻoziga qaraganda oddiyroq hisoblangan[3].

Manbalar

tahrir
  1. Kardanova N. B. Paleograficheskoe oformlenie sarskix poslaniy k dojam Venesii // Izvestiya Volgogradskogo gosudarstvennogo pedagogicheskogo universiteta. — 2012. — T. 75, № 11. — S. 52—55.
  2. Тараканова О. Л. „Антикварная книга: Учебник“. 2.5.1. Книжная бумага. Институт открытого образования МГУП. 2021-yil 11-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 11-avgust.
  3. Cherchenie // Ensiklopedicheskiy slovar Brokgauza i Yefrona : v 86 t. (82 t. i 4 dop.). — SPb., 1890—1907.