„Lofsöngur“ (islandcha talaffuzi: ​[ˈlɔvˌsœiŋkʏr̥], lit. „Himn“),[1] shuningdek, „Ó Guð vors lands“ nomi bilan ham tanilgan (talaffuzi [ouː ˈkvʏð ˈvɔr̥] of Our „Land“; English:ˈOlan"), Islandiyaning davlat madhiyasi. Musiqani Sveinbjörn Sveinbjörnsson bastalagan boʻlsa, soʻzlarga Matthías Jochumsson mualliflik qilgan. 1944-yilda mamlakat Daniya bilan shaxsiy ittifoqni tugatish va respublika boʻlish uchun ovoz berganida, davlat madhiyasi sifatida qabul qilingan.


 Islandiya davlat madhiyasi
Soʻz muallif(lar)i Matthías Jochumsson, 1874
Bastakor Sveinbjörn Sveinbjörnsson
Qabul qilindi 1944-yil 76 yil oldin
Audio
Islandiya davlat madhiyasi

U qoʻshiq aytish juda qiyinligi bilan mashhur va uning kuchli diniy mavzusi zamonaviy Islandiyada tortishuvlarga sabab boʻldi.

Tarix tahrir

Sveinbjörn Sveinbjörnsson (chapda) "Lofsöngur" uchun musiqa bastalagan, Matthías Jochumsson (o'ngda) qo'shiq so'zlarini yozgan.
Edinburgdagi London ko'chasi, 15-uyda Islandiya milliy madhiyasi "Lofsongur" yozilgan uy e'tirof etilgan memorial lavha

19-asrning oxirlarida Islandiyada musiqa rivojlanib, gullab-yashnadi. Garchi ularning koʻplab boshlangʻich bastakorlari oʻz hunarlarini chet elda oʻqib chiqishga majbur boʻlgan boʻlsalar ham, ular uyda yetarlicha imkoniyatlar yoʻqligi sababli, ular oʻrganganlarini Islandiyaga qaytarishga muvaffaq boʻlishdi.[2][3] Bu musiqachilardan biri Sveinbjörn Sveinbjörnsson boʻlib, u oʻz vatanidan „bastakor sifatida xalqaro karerani“ davom ettirgan birinchi odam edi. U 1870-yillarning boshlarida Edinburgda muhosaba qilgan[4] va 1874 yilda shaharning Yangi shaharchasida joylashgan uyida Lofsongur uchun musiqa yozgan. 1922-yilga kelib, qoʻshiq butun Islandiyada shu qadar mashhur boʻldi va sevildiki, buni eʼtirof etib, Sveinbjörn Sveinbjörnssonga davlat pensiyasini taqdim etdi. U mamlakatda bunday sharafga sazovor boʻlgan birinchi bastakor edi.

Uning lirik qismini mamlakatdagi „eng yaxshi koʻrgan shoirlardan“ biri Matthías Jochumsson yozgan, u ham ruhoniy edi.[5] Edinburgdagi esdalik lavhasida musiqa ham, soʻz ham shu yerda yozilganligi koʻrsatilgan boʻlsa-da, bugungi kunda Jochumsson uni oʻz vatanida ishlab chiqqan deb ishoniladi. Sveinbjörnsson singari, Jochumsson davlat pensiyasini olgan birinchi island shoiri boʻldi. Unga „Xalq shoiri“ unvonini ham berdi.[6]

U 1874-yilgi tantanalarga Norvegiyaliklar orolga birinchi kelganidan beri bir ming yillik sharafiga yozilgan.[7] Shu sababli madhiya nomining toʻliq tarjimasi „Islandiyaning ming yillik madhiyasi“dir.[7][8] Qoʻshiq birinchi marta oʻsha yilning 2 avgustida Reykyavik soborida muhim voqeani xotirlash uchun oʻtkaziladigan marosimda Daniya qiroli (demak, Islandiya qiroli) — Xristian IX ishtirokida yangradi. Biroq, qoʻshiq 70 yil oʻtgach, 1944 yilda islandiyaliklar oʻz davlatlarining Daniya bilan shaxsiy ittifoqini tugatish va respublika boʻlish uchun referendumda ovoz berishganiga qadar rasman mamlakat milliy madhiyasi sifatida qabul qilingan.[9]

Matn tahrir

Islandiya milliy madhiyasi uch baytdan iborat boʻlsa-da, faqat birinchisi muntazam kuylanadi.

Island tilida[10] IPA transkripsiyasi Ingliz tilidan soʻzma-soʻz tarjima Ingliz tiliga sheʼriy tarjima[11]

I
Ó, guð vors lands! Ó, lands vors guð!
Vér lofum þitt heilaga, heilaga nafn!
Úr sólkerfum himnanna hnýta þér krans
þínir herskarar, tímanna safn.
Fyrir þér er einn dagur sem þúsund ár
og þúsund ár dagur, ei meir:
eitt eilífðar smáblóm með titrandi tár,
sem tilbiður guð sinn og deyr.
Íslands þúsund ár,
Íslands þúsund ár,
eitt eilífðar smáblóm með titrandi tár,
sem tilbiður guð sinn og deyr.

II
Ó guð, ó guð! Vér föllum fram
og fórnum þér brennandi, brennandi sál,
guð faðir, vor drottinn frá kyni til kyns,
og vér kvökum vort helgasta mál.
Vér kvökum og þökkum í þúsund ár,
því þú ert vort einasta skjól.
Vér kvökum og þökkum með titrandi tár,
því þú tilbjóst vort forlagahjól.
Íslands þúsund ár,
Íslands þúsund ár!
Voru morgunsins húmköldu, hrynjandi tár,
sem hitna við skínandi sól.

III
Ó, guð vors lands! Ó, lands vors guð!
Vér lifum sem blaktandi, blaktandi strá.
Vér deyjum, ef þú ert ei ljós það og líf,
sem að lyftir oss duftinu frá.
Ó, vert þú hvern morgun vort ljúfasta líf,
vor leiðtogi í daganna þraut
og á kvöldin vor himneska hvíld og vor hlíf
og vor hertogi á þjóðlífsins braut.
Íslands þúsund ár,
Íslands þúsund ár!
verði gróandi þjóðlíf með þverrandi tár,
sem þroskast á guðsríkis braut.

1
[ou̯ː ǀ kvʏːð vɔr̥s lans ‖ ou̯ː ǀ lans vɔr̥s kvʏːð ‖]
[vjɛːr lɔː.vʏm θɪht hei̯ː.la.ɣa ǀ hei̯ː.la.ɣa napn̥ ‖]
[uːr sou̯ːl.cʰɛr.vʏm hɪm.nan.na n̥iː.tʰa θjɛːr kʰrans]
[θiː.nɪr hɛr.ska.rar ǀ tʰiː.man.na sapn̥ ‖]
[fiː.rɪr θjɛr ɛːr ei̯tn̥ taː.ɣʏr sɛm θuː.sʏnt au̯ːr̥]
[ɔɣ θuː.sʏnt au̯ːr taː.ɣʏr ǀ ei̯ː mei̯ːr̥ ‖]
[ei̯ht ei̯ː.liv.ðar smau̯.plou̯m mɛð tʰɪːt.ran.tɪ tʰau̯ːr̥ ǀ]
[sɛm tʰɪːl.pɪ.ðʏr kvʏːð sɪnː ɔɣ tei̯ːr̥ ‖]
[ist.lans θuː.sʏnt au̯ːr̥ ǀ]
[ist.lans θuː.sʏnt au̯ːr̥ ǀ]
[ei̯ht ei̯ː.liv.ðar smau̯.plou̯m mɛð tʰɪːt.ran.tɪ tʰau̯ːr̥ ǀ]
[sɛm tʰɪːl.pɪ.ðʏr kvʏːð sɪnː ɔɣ tei̯ːr̥ ‖]

2
[ou̯ː kvʏːð ǀ ou̯ː kvʏːð ‖ vjɛːr fœt.lʏm fram]
[ɔɣ fou̯rt.nʏm θjɛːr prɛn.nan.tɪ ǀ prɛn.nan.tɪ sau̯ːl̥ ǀ]
[kvʏːð faː.ðɪr ǀ vɔːr trɔʰ.tɪnː frau̯ cɪː.nɪ tʰɪl cɪns ǀ]
[ɔɣ vjɛːr kʰvœː.kʏm vɔr̥t hɛl.kas.ta mau̯ːl̥ ‖]
[vjɛːr kʰvœː.kʏm ɔɣ θœh.kʏm iː θuː.sʏnt au̯ːr̥ ǀ]
[θviː θuː ɛr̥t vɔr̥t ei̯ː.nas.ta scou̯ːl̥ ‖]
[vjɛːr̥ kʰvœː.kʏm ɔɣ θœh.kʏm mɛð tʰɪːt.ran.tɪ tʰau̯ːr̥ ǀ]
[θviː θuː tʰɪl.pjou̯st vɔr̥t fɔr.la.ɣa.çou̯ːl̥ ‖]
[ist.lans θuː.sʏnt au̯ːr̥ ǀ]
[ist.lans θuː.sʏnt au̯ːr̥ ‖]
[vɔː.rʏ mɔr.kʏn.sɪns huːm.kʰœl.tʏ r̥ɪn.jan.tɪ tʰau̯ːr̥ ǀ]
[sɛm hɪht.na vɪð sciː.nan.tɪ sou̯ːl̥ ‖]

3
[ou̯ː ǀ kvʏːð vɔr̥s lans ‖ ou̯ː ǀ lans vɔr̥s kvʏːð ‖]
[vjɛːr lɪː.vʏm sɛm plax.tan.tɪ ǀ plax.tan.tɪ strau̯ː ‖]
[vjɛːr tei̯ː.jʏm ǀ ɛv θuː ɛr̥t eiː ljou̯ːs θaːð ɔɣ liːf ǀ]
[sɛm að lɪf.tɪr ɔsː dʏf.tɪ.nʏ frau̯ː ‖]
[ou̯ː ǀ vɛr̥t θuː kʰvɛrtn̥ mɔr.kʏn vɔr̥t ljuː.vas.ta liːf ǀ]
[vɔːr lei̯ð.tɔ.jɪ‿iː taː.ɣan.na θrœy̯ːt]
[ɔɣ au̯ kʰvœl.tɪn vɔːr hɪm.nɛs.ka kʰvilt ɔɣ vɔːr l̥iːf]
[ɔɣ vɔːr hɛr̥.tɔ.jɪ‿au̯ θjou̯ð.lif.sɪns prœy̯ːt ‖]
[ist.lans θuː.sʏnt au̯ːr̥ ǀ]
[ist.lans θuː.sʏnt au̯ːr̥ ‖]
[vɛr.ðɪ krou̯ː.an.tɪ θjou̯ð.lif mɛð θvɛr.ran.tɪ tʰau̯ːr̥ ǀ]
[sɛm θrɔs.kast au̯ kvʏːð.ri.cɪs prœy̯ːt ‖]

I
Oh, God of our land! Oh, land of ours' God!
We praise your holy, holy name!
From solar systems of the heavens, tied to you is a wreath
By your armies, a collection of the times.
For to you, one day is like a thousand years
and a thousand years a day, not more:
eternity’s lone small flower with trembling tears,
that worships its own god and dies.
Iceland’s thousand years,
Iceland’s thousand years,
eternity’s lone small flower with trembling tears,
that worships its own god and dies.

II
Oh God, oh God! We fall forward
and sacrifice to you burning, burning soul,
God father, our Lord from kin to kin,
and we pray our holiest speech.
We pray and thank for a thousand years,
since you are the only shelter.
We pray and thank with trembling tears,
since you offered our destiny.
Iceland’s thousand years,
Iceland’s thousand years!
They were morning hoarfrost, collapsing tears,
that warm with shining sun.

III
Oh, God of our land! Oh, land of ours' God!
We live as a fluttering, fluttering straw.
We die if you are not that light and life
that lifts us from the obscurity.
Oh, be every morning our sweetest life,
our leader in the trial of the days
and in evenings our heavenly rest and our protection
and our commander on national lifeʼs path.
Iceland’s thousand years,
Iceland’s thousand years!
May they become a growing national life with decreasing tears
that develop on God’s kingdom’s path.

I
Our country’s God! Our country’s God!
We worship Thy name in its wonder sublime.
The suns of the heavens are set in Thy crown
By Thy legions, the ages of time!
With Thee is each day as a thousand years,
Each thousand of years, but a day,
Eternity’s flow’r, with its homage of tears,
That reverently passes away.
Iceland’s thousand years,
Iceland’s thousand years!
Eternity’s flow’r, with its homage of tears,
That reverently passes away.

II
Our God, our God, we bow to Thee,
Our spirits most fervent we place in thy care.
Lord, God of our fathers from age unto age,
We are breathing our holiest prayer.
We pray and we thank Thee a thousand years
For safely protected we stand;
We pray and we bring Thee our homage of tears
Our destiny rest in Thy hand.
Iceland’s thousand years,
Iceland’s thousand years!
The hoarfrost of morning which tinted those years,
Thy sun rising high, shall command!

III
Our country’s God! Our country’s God!
Our life is a feeble and quivering reed;
We perish, deprived of Thy spirit and light
To redeem and uphold in our need.
Inspire us at morn with Thy courage and love,
And lead through the days of our strife!
At evening send peace from Thy heaven above,
And safeguard our nation through life.
Iceland’s thousand years,
Iceland’s thousand years!
O, prosper our people, diminish our tears
And guide, in Thy wisdom, through life!

Manbalar tahrir

  1. Icelandic-English Dictionary, 2007. „lofsöngur = hymn, song of praise“ 
  2. Rule, James Casey (2011). "Writing Lilja: A Glance at Icelandic Music and Spirit". Perspectives on Business and Economics (Lehigh University) 29: 126. http://preserve.lehigh.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1012&context=perspectives-v29. 
  3. McCall, Chris. „Iceland's national anthem was written in an Edinburgh house“ (2016-yil 27-iyun). 2016-yil 18-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 25-aprel.
  4. „Composer of the Week – Iceland, A Symphony of Fire and Ice“. BBC Radio 3. BBC (2012-yil dekabr). Qaraldi: 2017-yil 25-aprel.
  5. Mather, Victoria (May 27, 2016). „Iceland has a very special kind of beauty and you don't always have to look up to see it“. Iceland Magazine. April 26, 2017da asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: April 26, 2017.
  6. Scott Fortune, Andrew (November 16, 2014). „Matthías Jochumsson, poet and writer of Iceland's national anthem“. Icelandic Times. April 26, 2017da asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: April 27, 2017.
  7. 7,0 7,1 A History of Icelandic Literature. University of Nebraska Press, 2006 — 278 bet. ISBN 0803233469. 
  8. Canada: Images of a Post/National Society. Peter Lang, 2009 — 242 bet. ISBN 9789052014852. 
  9. "Iceland – History". Worldmark Encyclopedia of Nations (12th nashri). Thomson Gale. 2007. http://www.encyclopedia.com/places/germany-scandinavia-and-central-europe/scandinavian-political-geography/iceland#HISTORY. <!--->
  10. Ljóðmæli: úrval. Jochumsson, Matthías (1815). Bókaverzlun Sigf. Eymundssonar.
  11. National Anthem. The Complete Guide to National Symbols and Emblems [2 volumes] (2009). Minahan, James B.

Havolalar tahrir