Islom inqilobi gvardiyasi korpusi
Islom inqilobi qo'riqchilari korpusi ( IRGC ; forscha: سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ' Islom inqilobi qo'riqchilari armiyasi ' shuningdek, "Sepah" yoki qisqacha "Pasdaran" ) Eron Qurolli Kuchlarining boʻlimi boʻlib, 1979-yil 22-aprelda Eron inqilobidan keyin [1] oyatulloh Ruhulloh Humayniy buyrugʻi bilan tashkil etilgan guruh hisoblanadi. [2] Eron armiyasi Eron chegaralarini himoya qiladi va ichki tartibni saqlaydi, Eron konstitutsiyasiga ko'ra, Inqilob gvardiyasi mamlakatning Islom respublikasi siyosiy tizimini himoya qilish uchun mo'ljallangandir, bu tarafdorlarning fikricha, harbiy yoki "deviant" tomonidan xorijiy aralashuv va to'ntarishlarning oldini olish uchun harakatlar sirasiga kiradi". [3] Ammo IRGC Bahrayn, Saudiya Arabistoni va Qo'shma Shtatlar hukumatlari tomonidan terrorchi tashkilot sifatida belgilangan. [4][5] 2011-yil holatiga ko'ra, Inqilob gvardiyasi quruqlik, aerokosmik va dengiz kuchlarini o'z ichiga olgan kamida 250 000 harbiy xizmatchiga ega edi. Uning dengiz kuchlari endi Fors ko'rfazini operativ nazorat qilish vazifasi yuklangan asosiy kuchlardir. [6] Shuningdek, u 90 000 ga yaqin faol xodimlaridan iborat harbiylashtirilgan Basij militsiyasini nazorat qiladi. [7][8] Uning media bo‘limi Sepah News hisoblanadi. 2022-yil 16-martda u “Yadro markazlarini muhofaza qilish va xavfsizligini ta’minlash qo‘mondonligi” deb nomlangan yangi mustaqil bo‘limni qabul qildi. [9]
Islom inqilobi qo'riqchilari armiyasi mafkuraviy qo'l ostidagi militsiya sifatida paydo bo'lganidan beri Eron jamiyatining deyarli barcha jabhalarida katta rol o'ynab keldi. Reuters 2019-yilda "Bu ham siyosiy nufuzga ega sanoat imperiyasi", deb takidlargan. [10] Uning prezident Mahmud Ahmadinejod maʼmuriyati davridagi kengaygan ijtimoiy, siyosiy, harbiy va iqtisodiy roli, ayniqsa 2009 yilgi prezidentlik saylovi va saylovdan keyingi norozilik namoyishlari bostirilishi davrida — koʻplab Gʻarb tahlilchilari uning siyosiy qudrati hatto mamlakatdagi siyosiy qudratdan ham oshib ketgan, deb taʼkidlashlariga o'rin berdi. Shia ruhoniy tizimi . [11][12][13][14]
2019-yildan beri qo‘riqchilarning bosh qo‘mondoni [15][10] 2007 va 1997-yillarda mos ravishda Muhammad Ali Jafariy [10] va Yahyo Rahim Safaviy [16] Husayn Salamiydir bo‘lgan.
Terminologiya tahrir
Erondagi hukumat tashkilotlari odatda qisqartmalar yoki qisqartirilgan versiyalar o'rniga bir so'zli nomlar (umuman olganda ularning vazifasini bildiradiga nomlar) bilan tanilgan va umumiy aholi uchun IRGCni Sepâh ( سپاه deb ataydi. ) deb nomlaniladi. "Sepah" askarlarning tarixiy ma'nosiga ega, hozirgi fors tilida esa korpus o'lchamidagi bo'linmani tasvirlash uchun ham ishlatiladi - zamonaviy fors tilida Artesh ( ارتش . ) armiya uchun standartroq atama bo'lgan
- ↑ Staff writer. „How was IRGC founded?“. Tasnim news Agency. 2017-yil 1-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 22-aprel.
- ↑ IISS Military Balance 2006, Routledge for the IISS, London, 2006, p. 187
- ↑ Morris M Mottale. „The birth of a new class – Focus“. Al Jazeera English. 2015-yil 7-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 29-oktyabr.
- ↑ Nicole Gaouette. „Trump designates elite Iranian military force as a terrorist organization“. CNN (2019-yil 8-aprel). 2019-yil 14-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 10-may.
- ↑ „Saudi, Bahrain add Iran's IRGC to terror lists – SPA“ (en). euronews (2018-yil 23-oktyabr). 2019-yil 10-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 10-may.
- ↑ "The Consequences of a Strike on Iran: The Iranian Revolutionary Guard Corps Navy" GlobalBearings.net, 15 December 2011.
- ↑ Abrahamian, Ervand, History of Modern Iran, Columbia University Press, 2008 pp. 175–76
- ↑ Aryan. „Iran's Basij Force – The Mainstay of Domestic Security. 15 January 2009“. RFERL. 2012-yil 10-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 25-dekabr.
- ↑ „برای حفاظت از تاسیسات هستهای ایران، 'فرماندهی سپاه هستهای' تشکیل شده است“ (2022-yil 15-mart).
- ↑ 10,0 10,1 10,2 Hafezi, Parisa. „Khamenei names new chief for Iran's Revolutionary Guards“. reuters (2019-yil 21-aprel). Manba xatosi: Invalid
<ref>tag; name "rhafez" defined multiple times with different content - ↑ Slackman, Michael. „Hard-Line Force Extends Grip Over a Splintered Iran“. The New York Times (2009-yil 21-iyul). 2016-yil 19-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 21-iyul.
- ↑ „Arrests at new Iranian protests“. BBC News (2009-yil 21-iyul). 2009-yil 22-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 21-iyul.
- ↑ „Crisis as Opportunity for the IRGC“. Stratfor (2009-yil 27-iyul). 2009-yil 5-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 1-avgust.
- ↑ Abdo, Geneive. „The Rise of the Iranian Dictatorship“. Foreign Policy (2009-yil 7-oktyabr). 2009-yil 11-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 13-oktyabr.
- ↑ Gladstone, Rick. „Iran's Supreme Leader Replaces Head of Revolutionary Guards“. The New York Times (2019-yil 21-aprel). 2019-yil 22-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 10-may.
- ↑ „Commander-in-chief of Islamic Revolutionary Guard Corps“. donya-e-eqtesad.com. Qaraldi: 2019-yil 4-fevral.