Isroil — Tanzaniya munosabatlari

Isroil — Tanzaniya munosabatlari Isroil va Tanzaniya oʻrtasidagi xalqaro ikki tomonlama diplomatik, iqtisodiy va madaniy aloqalar hisoblanadi

Ilgari Isroilning Tanzaniyada elchixonasi mavjud boʻlgan, biroq Olti kunlik urushdan keyin aloqalar uzilganidan keyin yopildi. Hozirgacha ushbu Afrika davlatida Isroil elchixonasi ochilmagan. Tanzaniyadagi yahudiy davlatining manfaatlarini Keniyada ishlaydigan Isroil elchisi himoya qiladi. Tanzaniya 2017-yil iyun oyidan beri Isroilda elchixonasi mavjud^[1]. Tanzaniyaga tashrif buyurishni istagan isroilliklar kirish vizasini olishlari kerak.

Tarixi tahrir

Ikki davlat oʻrtasidagi munosabatlar 1963-yilda oʻrnatilgan^[2].

1960-yillarda ikki davlat oʻrtasidagi munosabatlar ancha yaxshi edi. Tanzaniya sotsialistik prezidenti Julius Nyerere Bosh vazir Golda Meir bilan yaxshi doʻstona munosabatda boʻlgan.

Tanzaniya hukumati va Isroil muhandislik va arxitektura byurolari oʻrtasida ham yaqin aloqalar oʻrnatildi. Isroilning uchta eng taniqli meʼmorlari boshqalar qatorida Dar-es-Salamdagi savdo markazi, Dar-es-Salamdagi Hyatt Regency The Kilimanjaro mehmonxonasi va Mikumi qoʻriqxonasidagi Safari mehmonxonasini loyihalashtirgan.

Yom Kippur urushidan soʻng, arablar Isroilni boykot qilgandan soʻng, Tanzaniya hukumati diplomatik aloqani toʻxtatdi. 1988-yil 24-noyabrda Tanzaniya Falastin mustaqilligini tan oldi.

Aloqalar 1995-yilda tiklandi^[1], lekin Isroil hech qachon Tanzaniyada elchixona ochmagan.

2008-yilda Isroilning Engelinvest kompaniyasi Tanzaniyada uchta mis konini oʻzlashtirish huquqini oldi. Kompaniya oltin, nikel, temir va boshqa metallarni qazib olishda ham ishtirok etadi.

2014-yilda Isroil Dorus-Salomda elchixonasi ochishni rejalashtirayotgani xabar qilingan edi, lekin bu hali amalga oshmagan^[3].

2016-yilning 4-iyul oyida Tanzaniya rahbari Jon Magufuli Isroil bosh vaziri Binyamin Netanyaxuga yaqin vaqt ichida Tel-Avivda elchixona ochish istagini bildirgan^[4]. 2016-yil noyabr oyida Isroilning Nayrobidagi elchixonasi Dar es Salomda viza olish markazini ochdi^[2].

2016-yil oktyabr oyida YuNESKOning Quddus maqomi rezolyutsiyasi boʻyicha ovoz berish paytida Tanzaniya Isroilni qoralovchi tilni yumshatishga sezilarli darajada yordam berdi^[5].

2017-yil 16-iyul kuni Tanzaniyaning Isroildagi birinchi elchisi Job Dawdy Masima Prezident Reuven Rivlinga ishonch yorliqlarini topshirdi.

2017-yilning 28-noyabrida Netanyaxu qayta saylangan prezident Uxuru Kenyattaning inauguratsiya marosimida ishtirok etish uchun Keniyaga tashrif buyurdi va oʻzaro diplomatik aloqalarni rivojlantirish uchun harakat qila boshladi.

2017-yil dekabr oyi boshida Knesset spikeri Yuli Edelshteynning taklifiga binoan parlamentlararo sammitda ishtirok etish uchun parlament guruhi uch kunlik tashrif bilan Isroilga keldi. Bosh vazir Netanyaxu va Prezident Rivlin bilan uchrashadi, ular axborot xavfsizligi va qishloq xoʻjaligi sohasida ishlayotgan Isroil kompaniyalariga tashrif buyurishadi^[6].

Isroilda Tanzaniya elchixonasining ochilishi tahrir

2016-yilning yozida Isroil Bosh vaziri Benyamin Netanyaxuning Afrikaga tashrifi chog‘ida Isroilda Tanzaniya elchixonasi ochilishi eʼlon qildi. Afrika davlatining yahudiy davlatidagi birinchi elchisi Job Daudi Masima boʻlgan. U yahudiy davlatiga 2017-yilning iyun oyida kelgan va prezident Rivlinga ishonch yorliqlarini topshirgan^[7].

Elchixona 2018-yil 8-may kuni Ramat Gan shahrida ochildi; Ochilish marosimida Isroil adliya vaziri Ayelet Shaked, Tanzaniya tashqi ishlar vaziri Avgustin Mahiga ishtirok etdi — bu Tanzaniyadan bunday yuqori martabali amaldorning Isroilga birinchi tashrifi boʻlgan^[8]. Tanzaniyaning Ramat Gan shahrida doimiy elchixonasi ochilishidan ikki hafta oldin Adliya vaziri Shaked bir qator tashkiliy masalalarni hal qilish uchun ushbu Afrika davlatiga shaxsan tashrif buyurdi^[1].

Isroillik sayyohlar Tanzaniyaga tashrif buyurish uchun viza olishlari kerak. 2011-yildan 2015-yilgacha Tanziniyaga isroillik sayyohlar soni mos ravishda 3 007 tadan 14 754 taga oshdi. Charter reyslari Zanzibar va Kilimanjaro xalqaro aeroportiga uchadi. Isroilning El Al aviakompaniyasi Tel-Avivdan Dar-es-Salomga muntazam reyslarni tashkil etishni koʻrib chiqmoqda^[9].

Tanzaniya Turizm vazirligi, shuningdek, turli nashrlar, yirik Yediot Ahronot, National Geographic va boshqalarning isroillik jurnalistlari uchun press-turlar tashkil qiladi.

Avvalroq Isroilga tashrif buyurishni istagan tanzaniyalik sayyohlar Isroilning Keniya poytaxti Nayrobidagi elchixonasidan viza olishlari kerak edi. Hozitrda vizaga doir hujjatlarni Tanzaniya poytaxtida ochilgan yangi Isroil vizasi markazida rasmiylashtirishlari mumkin.

Manbalar tahrir

[jpost1-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 Herb Keinon. Tanzania opens embassy… in Ramat Gan, Jerusalem Post

[tanz-2] 2,0 ^2,1 Tanzania and Israel Strengthen Bilateral Relations

[3] Tanzania: Israel Plans to Open Embassy in Dar es Salaam

[4] In first, Tanzania to open embassy in Israel

[5] Tanzania assisted Israel during UNESCO Jerusalem resolution

[6] Knesset prinyal spikerov pyati afrikanskix parlamentov, NEWSru.co.il

[7] Perviy posol Tanzanii v Izraile vruchil veritelnie gramoti prezidentu Rivlinu, NEWSru.co.il

[8] 8 maya v Ramat-Gane otkroetsya posolstvo Tanzanii v Izraile, NEWSru.co.il

[9] Israel visa centre in Tanzania to boost trade, tourism

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]