Isroil — Yangi Zelandiya munosabatlari
Isroil — Yangi Zelandiya munosabatlari Isroil va Yangi Zelandiya oʻrtasidagi xalqaro ikki tomonlama diplomatik va boshqa munosabatlar hisoblanadi.
Tarixi tahrir
Yangi Zelandiya Isroilni qoʻllab-quvvatlashning uzoq tarixiga ega va 1947-yilda Birlashgan Qirollik va butun Millatlar Hamdoʻstligining betaraf boʻlish uchun kuchli bosimiga qaramay, Isroil davlatining shakllanishiga olib kelgan BMTning Falastinni boʻlish rejasini yoqlab ovoz berdi. Yangi Zelandiya 1949-yilda Isroil davlatini tan oldi.
Yangi Zelandiyaning Tel-Avivda faxriy konsulligi, Isroilning Vellingtonda elchixonasi hamda Oklandda faxriy konsulligi mavjud..
Yangi Zelandiya 1986-yilda Gaaga orqali Isroilga akkreditatsiya qilingan. Akkreditatsiya 1996-yil fevral oyida Turkiyaning Anqara shahriga topshirildi. Dubaydagi Yangi Zelandiyaning Savdo va tadbirkorlik mintaqaviy boshqarmasi mavjud. Gad Propper 1998-yil iyun oyida Yangi Zelandiyaning Isroildagi faxriy konsuli etib tayinlangan.
Yangi Zelandiya tashqi ishlar vaziri Fil Goff 2003-yil may oyida Isroilga tashrif buyurdi. Yangi Zelandiyaning tadqiqot, fan va texnologiya vaziri Pit Xojson 2000-yil noyabr-dekabr oylarida tashrif buyurdi. 2003-yil sentyabrda Isroil Tashqi ishlar vazirligining to‘rt nafar yuqori lavozimli amaldorlaridan iborat delegatsiya Yangi Zelandiya-Isroil Tashqi ishlar vazirligi maslahatlashuvining ochilish marosimida ishtirok etish uchun Yangi Zelandiyaga jo‘nab ketdi.
Vellingtondagi Isroil elchixonasi moliyaviy sabablarga koʻra 2002-yil oktyabr oyida yopilgan, 2010-yilda Shemi Tzur Yangi Zelandiyaga elchisi etib tayinlan.
2015-yilda Isroil va Yangi Zelandiya Yangi Zelandiya Isroilga elchi etib tayinlaganida paydo bo‘lgan diplomatik kelishmovchilikni hal qilishdi. Yangi Zelandiya Isroil va Falastin maʼmuriyatiga alohida diplomatlarni tayinlash orqali mojaroga chek qoʻydi, bu Yangi Zelandiyaning BMT Xavfsizlik Kengashining doimiy boʻlmagan aʼzoligiga saylangani va kengashning kelishuv bilan kelisha olmasligiga sabrsizligi sabab boʻlgan harakat sifatida koʻrildi[1].
2016-yil dekabrida Isroil bosh vaziri Binyamin Netanyaxu Isroilning Yangi Zelandiyadagi elchisiga BMTning aholi punktlari bo‘yicha rezolyutsiyasiga javoban maslahatlashish uchun Isroilga qaytishni buyurgan edi. Ovoz berishdan soʻng darhol Netanyaxu rezolyutsiyani qoʻllab-quvvatlagan va Isroil bilan diplomatik aloqada boʻlgan mamlakatlarga nisbatan bir qator diplomatik qadamlar qoʻydi. 2017-yil fevral oyida Isroil Yangi Zelandiyadagi elchisini qaytarmaslikka qaror qildi va diplomatik missiya darajasini pasaytirdi. Yangi Zelandiya bilan munosabatlarni diplomatik munosabatlarning eng past darajasi boʻlgan muvaqqat ishlar vakili darajasiga koʻtardi[2].
2017-yil 2-may kuni, Isroilning Mustaqillik kunini nishonlash kuni, Yangi Zelandiya tashqi ishlar vaziri shu kuni tayinlangan Gerri Braunli Bosh vazir Netanyaxu bilan aloqaga chiqdi. Yangi Zelandiya tashqi ishlar vaziri mamlakatlar innovatsiyalar, qishloq xoʻjaligi va boshqa sohalarda hamkorlik qilgani, munosabatlarni hech boʻlmaganda avvalgi darajaga qaytarish zarurligini taʼkidladi[3][4].
2017-yil oktyabr oyi oxirida Yangi Zelandiya general-gubernatori Patsi Reddi Isroilga keldi. Reddi Birinchi Jahon urushi paytida ANZAC tomonidan Bersheba shahrini ozod qilganining 100 yilligini nishonlash doirasida yahudiy davlatiga tashrif buyurdi. Isroil transport va razvedka vaziri İsrael Kats Yangi Zelandiya elchisi Jonatan Kurr bilan uchrashdi, uning davomida ikki davlat o‘rtasida havo qatnovi bo‘yicha kelishuv imzolandi. Kiberindustriya, texnologiya, fan va transport sohalarida hamkorlik qilish imkoniyatlari muhokama qilindi[5][6].
Iqtisodiy aloqalar tahrir
1994-yilda Isroil Oklendda savdo ofisini ochdi va NZITA nomi bilan tanilgan Yangi Zelandiya-Isroil savdo palatasi tashkil etildi[7]. 2002-yilda Yangi Zelandiya Isroilga 12,5 million AQSh dollarlik mahsulot eksport qildi va 60,1 million AQSh dollarlik import qildi. 2005-yilga kelib, Yangi Zelandiyaning Isroilga eksporti 16,834 million NZ dollariga yetdi.
Turizm tahrir
2011-yil aprel oyida Isroil va Yangi Zelandiya sayyohlarga uch oy davomida qo‘shimcha vizasiz yurish imkonini beruvchi ikki tomonlama shartnoma imzolagan.
Manbalar tahrir
- ↑ Israel, New Zealand resolve diplomatic spat over new envoy YNET, 29 April 2015
- ↑ „Israel permanently downgrades its ties to New Zealand, Senegal“. Times of Israel (2017-yil 10-fevral). Qaraldi: 2016-yil 16-fevral.
- ↑ New Zealand reaches out to restore diplomatic relations with Israel
- ↑ Novaya Zelandiya pitaetsya vosstanovit otnosheniya s Izrailem
- ↑ Binyamin Netaniyagu vstretilsya s general-gubernatorom Novoy Zelandii
- ↑ Izrail podpisal soglashenie ob aviasoobщenii s Novoy Zelandiey
- ↑ Eugene Bingham and Tony Stickley. „How the trap was sprung“. The New Zealand Herald (2004-yil 17-aprel). 2007-yil 29-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 6-oktyabr.