James Vernon Scotti (1960-yilda tugʻilgan) — amerikalik astronom. U Oregon shtatining Bandon shahrida tugʻilgan. 1978-yilda Vashingtonning Edmonds shahridagi Vudvey oliy oʻquv yurtini tamomlagan hamda bakalavr darajasini olgan. 1983-yilda Tuksondagi Arizona universitetida astronomiya boʻyicha tahsil olgan. Oʻsha vaqtdan beri u Yerga yaqin asteroidlarni (NEA) qidiradigan qator loyihalardan biri boʻlgan Spacewatch loyihasi ustida ishlagan. U 1984-yilda loyiha uchun asteroidni aniqlashning birinchi avtomatik dasturini yozgan[1].

Kashfiyotlar

tahrir

Scotti ikki halqali 10199 Chariklo asteroidining kashfiyotchisi (1997-yil 15-fevralda) hisolanadi. Bu yagona halqali asteroid va halqa tizimi bilan hozirgacha topilgan eng kichik obyekt.

U Yerga yaqin boʻlgan koʻplab asteroidlarni, jumladan (496816) 1989 UP va (35396) 1997 XF 11 kashf etgan, ular orbitaning dastlabki hisob-kitoblari 2028-yilda Yerga taʼsir qilish ehtimolini koʻrsatganda, yangiliklar ommaviy axborot vositalarida qisqacha shov-shuvga sabab boʻlgan; keyingi kuzatishlar aniqroq orbitaga olib keldi, bu esa zarbani rad etdi. 1991-yilda u baʼzi gʻayrioddiy xususiyatlarga ega boʻlgan 1991 VG ni kashf etdi. 2013-yilda Scotti 2013 BS 45 ni kashf etdi, u past eksantriklik va past moyillik orbitasida harakatlanadigan boshqa NEO hisoblanadi.

Shuningdek, u 1985-yildan boshlab 75 dan ortiq kometani tikladi (chunki kometalar gaz chiqarish va quyosh shamoli tufayli tortishish boʻlmagan kuchlarga taʼsir qiladi, koʻpincha ularning aniq oʻrnini bashorat qilish va har safar perigeliyga yangi yaqinlashganda ularni qayta kashf qilish qiyin). U 1994-yil iyul oyida Yupiterga taʼsir qilgan taniqli Shoemaker-Levy 9 kometasining kashf qilinishini tasdiqladi. U shuningdek davriy kometalar 202P/Scotti , 244P/Scotti , 377P/Scotti , P/2010 C1 (Scotti), P/ kashf etdi. 2010 H4 (Scotti), P/2010 H5 (Scotti), P/2011 A2 (Scotti), P/2013 A2 (Scotti) va P/2015 Q1 (Scotti); keyingi oltitasi hali raqamlanmagan, chunki ular faqat bitta perigeliy oʻtish joyida koʻrilgan. Shuningdek, u davriy boʻlmagan C/2010 E5 (Scotti) va C/2010 F3 (Scotti) kometalarini kashf etdi.

Skottining ilmiy qiziqishlari qatoriga kometalarning kelib chiqishi, kometalar va asteroidlarning dinamik evolyutsiyasi, Yerga yaqin asteroidlar va tashqi Quyosh tizimi kiradi.

Skotti, shuningdek, koinot ishqibozi va kosmik tadqiqotlar tarixiga, xususan, Apollon dasturiga qiziqadi. U Apollon yoʻldoshining tadqiqotlari haqida batafsil maʼlumot beruvchi Apollon Lunar Surface Journal jurnaliga oʻzining yirik hissasini qoʻshdi. U, shuningdek, kosmik rassom va fotografdir.

Mukofotlar va unvonlar

tahrir

1983-yilda Anderson Mesa stantsiyasida Edvard Bouell tomonidan kashf etilgan 3594 Scotti asteroidi uning sharafiga nomlangan[1]. Rasmiy nomlash maqolasi Minor Planet Center tomonidan 1987-yil 7-sentabrda nashr etilgan (MPC 12211)[2].

Yana qarang

tahrir

Davriy kometalar roʻyxati Kometa

Manbalar

tahrir
  1. 1,0 1,1 „3594 Scotti (1983 CN)“. Minor Planet Center.
  2. „MPC/MPO/MPS archive“. Minor Planet Center.