Jill Ellen Stein (1950-yil 14-mayda tugʻilgan) — amerikalik shifokor, faol va sobiq siyosiy nomzod. U 2012 va 2016-yillardagi saylovlarda Ekologiya partiyasidan AQSh prezidentligiga nomzod boʻlgan, 2002 va 2010-yillarda esa Massachusets gubernatori lavozimiga Yashil-Kamalak partiyasidan nomzod boʻlgan. Prezidentlik kampaniyasi davomida u iqlim oʻzgarishi, daromadlar tengsizligi, shuningdek, fuqarolik va siyosiy huquqlar islohotini hal qilish uchun bir qator islohotlarni oʻz ichiga olgan Green New Deal mavzusida kampaniya olib bordi. 2012-yilda Stein 37 shtatda saylov byulleteniga kiritilgan va 469 501 ovoz olgan (xalq ovozining 0,36 foizi). 2016-yilda u 45 shtatda saylov byulleteniga kiritilgan va 1 457 216 ovoz (xalq ovozining 1,07 foizi) olgan.

Jill Stein
Leksington Taun majlisining 2-aʼzosi
Mansab davri
2005-yil – 2010-yil
Shaxsiy maʼlumotlari
Tavalludi
Jill Ellen Shtayn

1950-yil 14-may
Chikago, Illinoys, AQSh
Siyosiy partiyasi Eko partiya
Turmush oʻrtogʻi Richard Rohrer
Bolalari 2 ta
Taʼlim Garvard universiteti (AB, MD)
Imzosi
Vebsayti Campaign website

 

Yoshlik

tahrir

Stein Chikagoda (Illinoys shtati) tugʻilgan, Gladys va Joseph Steinning qizi. U Illinoys shtatidagi Highland Parkda oʻsgan. Uning ota-onasi rus yahudiylaridan kelib chiqqan va Stein islohotchi yahudiy oilasida oʻsgan va Chikagodagi Shimoliy qirgʻoq Isroil jamoatida qatnashgan[1].

1973-yilda Shtein Garvard kollejini magna cum laude bilan tamomlagan va u yerda psixologiya, sotsiologiya va antropologiyani oʻrgangan[2]. Keyin u Garvard tibbiyot maktabida oʻqidi va 1979-yilda uni tamomladi[2]. Garvard tibbiyot maktabini tugatgandan soʻng, Stein 25 yil davomida ichki kasalliklar bilan shugʻullangan[3]. Beth Israel Deaconess Medical Center, Simmons College Health Center va Garvard Pilgrim Health Care, ularning barchasi Boston hududida joylashgan. Shuningdek, u Garvard tibbiyot maktabida tibbiyot boʻyicha oʻqituvchi boʻlib ishlagan[4].

Prezidentlik kampaniyalari

tahrir

2012-yil

tahrir

2011-yil avgustida Steyn 2012-yilgi milliy saylovda Ekologiya partiyasi bilan Qoʻshma Shtatlar prezidentligiga nomzodini qoʻyish haqida oʻylayotganini aytdi. Nashr etilgan soʻrovnomada u bir qator faollar undan nomzodini qoʻyishni soʻrashganini va AQShdagi qarz inqirozini „Prezidentning ijtimoiy xavfsizlik, Medicare va Medicaidga hayratlanarli hujumi — jamoat manfaatlariga xiyonat“ deb ataganini aytdi. Stein oʻz kampaniyasini 2011-yil oktyabr oyida boshlagan.

2011-yil dekabr oyida Wiskonsin Ekologiya partiyasi rahbari Ben Manski Shteinning saylovoldi kampaniyasi menejeri sifatida eʼlon qilindi[5]. Uning asosiy raqiblari Kent P. Mesplay va Roseanne Barr edi[6]. Shteinning birlamchi saylovda imzolagan muammosi „Yashil yangi kelishuv“ edi, hukumat xarajatlar rejasi 25 million odamni ishga joylashtirishga moʻljallangan[6]. Mesplay buni real emas deb atadi va „Buni amalga oshirish uchun vaqt kerak boʻladi va qonunchilik tomonidan qoʻllab-quvvatlanmaydi“ dedi[6]. Shtein 2012-yil iyun oyida Kaliforniya delegatlarining uchdan ikki qismini qoʻlga kiritganidan soʻng Ekologiya partiyasining taxminiy nomzodi boʻldi[7][8]. Shteinni 2012-yilda prezidentlikka Pulitser mukofoti sovrindori jurnalist va urush muxbiri Chris Hedges[9] va boshqalar maʼqullagan. Tilshunos Noam Chomskiy unga ovoz berishini aytdi, ammo shtatlarda yashovchilarni Barack Obamaga ovoz berishga chaqirdi[10].

 
Jill Stein Occupy Wall Streetda nutq soʻzlamoqda, 2011-yil 27-sentyabr

Siyosiy pozitsiyalari

tahrir

Iqtisodiyot

tahrir

Prezident Franklin D. Roozveltning Buyuk Depressiyaga yangi kelishuv yondashuviga ishora qilib, Shtein oʻzining 2012 va 2016-yillardagi kampaniyalarida iqlim oʻzgarishi va atrof-muhit muammolarini hal qilish uchun qayta tiklanadigan energiya boʻyicha ish oʻrinlari yaratiladigan Yashil yangi kelishuvni yoqladi; maqsad „ishlashga tayyor va qodir har bir amerikalikni“ ishga olish boʻlar edi[11]. Stein rejani boshlash xarajatlarini AQSh harbiy byudjetini 30 foizga qisqartirish, amerikalik qoʻshinlarni vatanga qaytarish va fond bozori chayqovlari, offshor soliqlari va koʻp million dollarlik koʻchmas mulkka soliqlarni oshirish orqali moliyalashini aytdi. 2012 va 2016-yillarda u 2012-yilda Rutgers professori Phillip Harvey tomonidan olib borilgan Qora siyosiy iqtisod sharhida[12] olib borilgan tadqiqotidan iqtibos keltirdi, bu „Yashil yangi kelishuv“ ning multiplikativ iqtisodiy taʼsiri uning rejasini boshlash xarajatlarining katta qismini qoplashini koʻrsatdi[11]. Steinning aytishicha, bu reja ishsizlik va qashshoqlikka barham beradi[13]. Yashil yangi kelishuv mablagʻlari qanday taqsimlanishi haqida soʻralganda, Shtein bu „jamiyat qarorlarini qabul qilish jarayoni orqali“ boʻlishini, ammo tafsilotlarni ishlab chiqish kerakligini aytdi[14].

Taʼlim

tahrir

Stein „bepul oliy davlat taʼlimi“ uchun bahslashdi[15]. Shtein talaba kreditlari boʻyicha barcha qarzlarni bekor qilish tarafdori va buni miqdoriy yengillikdan foydalangan holda va soliqlarni oshirmasdan amalga oshirish mumkinligini aytdi[16]. U miqdoriy yumshatishni „raqamli xet-trik“ yoki „asosan odamlarga bu sehrli nayrangdan koʻra koʻproq tushunish kerak boʻlmagan sehrli hiyla“ deb taʼriflagan[17]. Shteinning soʻzlariga koʻra, Federal zaxira tizimi talabalar kreditlarini sotib olishi va qarzni undirmaslikka rozi boʻlishi va shu bilan uni samarali ravishda bekor qilishi mumkin. Federal zaxira tizimi mustaqil davlat organi boʻlgani uchun prezident bunday rejani amalga oshirish uchun vakolatga ega emas[18]. Stein oʻzining talabalik krediti taklifi va Uoll Stritdagi yordam oʻrtasida oʻxshashliklarni keltirib, AQSh hukumati Wall-Street qarzini sotib olib, keyin uni bekor qilganini aytdi. Slateʼdan Jordan Weissmanning taʼkidlashicha, Shteinning Wall-Streetdagi taqqoslashlari „notoʻgʻri“: Federal zaxira banklar qarzini sotib olmadi va bekor qilmadi, balki banklarga tegishli qarzlarni sotib oldi va ushlab turdi. Nima uchun uning rejasi yuqori daromadli shaxslarning qarzlarini bekor qilishni oʻz ichiga oladi, degan savolga, Stein oliy taʼlim „oʻzini toʻlaydi“ va taʼlim „sovgʻa“ emas, balki „huquq“ va „zarurat“ ekanligini aytdi[15].

Manbalar

tahrir
  1. „Going Green“. The Forward. 2020-yil 29-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 11-avgust.
  2. 2,0 2,1 „Stein, a physician and internal medicine instructor, graduated magna cum laude from Harvard College in 1973, and from Harvard Medical School in 1979“. Qaraldi: 2016-yil 20-iyun.
  3. „Jill Stein (G-R) Candidate for Governor“. Qaraldi: 2016-yil 31-may.
  4. „Jill was trained as a clinical doctor and served for decades as an instructor in internal medicine at Harvard Medical School.“. 2016-yil 7-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 20-iyun.
  5. Winger, Richard. „Ben Manski Will be Campaign Manager for Jill Stein Presidential Run“. {{cite magazine}}: Cite magazine requires |magazine= (yordam)
  6. 6,0 6,1 6,2 Friedersdorf. „The 3 Green Party Candidates and Their Disappointing Platforms“ (en-US). The Atlantic (2012-yil 21-may). Qaraldi: 2016-yil 28-iyul.
  7. „Jill Stein says she has delegates for Green Party nod for president“. Boston Herald. Boston.com. Qaraldi: 2012-yil 26-iyun.
  8. „Mitt Romney won't be the only Massachusetts resident on the presidential ballot“. The Boston Globe. Qaraldi: 2012-yil 26-iyun.
  9. „National peace leaders urge support for Stein“. jillstein.org (2012-yil 26-iyun). 2012-yil 24-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 17-sentyabr.
  10. Filipowicz, Matthew. „Noam Chomsky on How Progressives Should Approach Election 2012“. AlterNet (2012-yil 28-sentyabr). 2018-yil 19-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 28-iyul.
  11. 11,0 11,1 „Jobs for All with a Green New Deal“. Green-Rainbow.org (2011-yil 5-sentyabr). 2014-yil 19-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan.
  12. Harvey, Philip (January 20, 2012). „Learning from the New Deal“. The Review of Black Political Economy (inglizcha). 39-jild, № 1. 87–105-bet. doi:10.1007/s12114-011-9127-x. ISSN 0034-6446.
  13. „Power to the People Plan“. Qaraldi: 2016-yil 14-iyul.
  14. „Jill Stein tells The Times editorial board why she thinks voting Democrat or Republican makes little difference“ (2016-yil 6-sentyabr).
  15. 15,0 15,1 Staff, Post Opinions. „A transcript of Jill Stein's meeting with The Washington Post editorial board“ (en-US). The Washington Post (2016-yil 25-avgust). Qaraldi: 2016-yil 26-avgust.
  16. The Young Turks (June 8, 2016), How Dr. Jill Stein Will ERASE Student Loan Debt, 2016-11-18da asl nusxadan arxivlandi, qaraldi: July 26, 2016
  17. „Jill Stein on the Issues: Education“. The Politics and Elections Portal (2016-yil 10-iyul). 2016-yil 1-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 31-oktyabr.
  18. DiChristopher. „Green Party candidate Jill Stein says we need a jobs program like the 'New Deal'“. CNBC (2016-yil 10-avgust). Qaraldi: 2016-yil 30-avgust.