Jyul Aarons (1921-yil 3-oktyabr – 2008-yil 21-noyabr) radiotoʻlqinlarning tarqalishini oʻrganishi bilan mashhur boʻlgan Amerikalik kosmik fizigi va shu bilan birga Bostondagi koʻcha suratlari bilan mashhur fotograf edi.

Jules Aarons

Tavalludi 3-oktyabr 1921-yil
Vafoti 21-noyabr 2008-yil(2008-11-21)
(87 yoshda)
Newton, Massachusetts
Millati American
Sohasi Physics, Photography
Taʼlimi City College of New York
Boston University
University of Paris

Daastlabki yillari va taʼlim

tahrir

Aarons Nyu-Yorkning Bronks shahrida tugʻilgan, u yerda otasi tikuvchilik sanoatida ishlagan. 1942-yilda Nyu-York shahar kollejini tamomlagan. Ikkinchi Jahon urushi paytida u Armiya Signal Korpusida xizmat qilgan. U Boston universitetida fizika fakultetida tahsil olib, 1949-yilda magistrlik darajasini oldi. 1953-yilda u Fulbrayt stipendiyasini qoʻlga kiritdi va doktorlik dissertatsiyasini qoʻlga kiritdi va Parij universitetida Ph.D darajasini oldi[1][2].

Fizika

tahrir

1948-yildan 1981-yilgacha Aarons Hanscom Fielddagi Harbiy havo kuchlari geofizika tadqiqot laboratoriyasida katta olim boʻlib ishlagan. U yerda uning tadqiqotlari sunʼiy yoʻldosh va global joylashishni aniqlash texnologiyasini yaxshilashga yordam bergan. Milliy Fan Jamgʻarmasi xodimi Sunanda Basu Aaronsni „ionosferaning sunʼiy yoʻldoshlarini oʻrganish boʻyicha kashfiyotchi“ deb taʼrifladi. Uning nomi „hozirda ionosfera sintillyatsiyalari sohasi bilan sinonimga aylangan“. Parijda oʻqish mobaynida koʻplab yevropalik olimlar bilan hamkorlik qiladi. 1957-yilda sunʼiy yoʻldosh signallariga atmosfera taʼsirini oʻrganishga asoslangan Joint Satellite Studies Group xalqaro olimlar guruhini tuzdi. Bu guruh keyinchalik dunyo boʻylab yiliga ikki marta yigʻilishlarni oʻtkazib turadigan Beacon Satellite Studies (BSS) guruhiga aylantiriladi. Dastlab, u oʻzining BSS hamkasblarini koʻplab ionosfera monitoringi stantsiyalarini oʻrnatishga undaydi. Keyinchalik bu ishlar havo kuchlariga kosmik aloqa va navigatsiya tizimlarini loyihalashda oʻz samarasini beradi. Guruhning tadqiqotlari ionosfera fazosi-ob-havoni oʻrganish uchun asos yaratdi[3].

1981-yilda Aarons Boston universitetining astronomiya boʻlimida tadqiqotchi professor boʻldi va 1987-yilda universitetning Kosmik fizika markazini tashkil etishga xissa qoʻshadi[1][2]. Boston Universitetida boʻlganida u GPS sunʼiy yoʻldoshlari yordamida magnit boʻronlarining ekvatorial va yuqori kenglikdagi ionosferaga taʼsirini oʻrgangan. U oʻz faoliyati davomida yuzdan ortiq ilmiy maqolalarni nashr etdi va ssintilatsiya hodisalari haqida kitob tahrir qildi[3].

Sovrinlar va mukofotlar

tahrir

Nashrlar

tahrir

Muharrir sifatida:

  • Radio Astronomical and Satellite Studies of the Atmosphere. Amsterdam: North-Holland Publishing Company, 1963. 

Muallif sifatida:

  • Quyosh sistemasi radioastronomiyasi: Afina milliy observatoriyasining NATO ilgʻor tadqiqot institutida taqdim etilgan maʼruzalar (1965). Plenum matbuoti.
  • Yuqori kenglik modellari, kuzatuvlari va ionosfera sintillyatsiyalarining tahlili (1973). Harbiy havo kuchlari Kembrij tadqiqot laboratoriyasi.
  • "Magnit boʻroni fazalarining Auroraldan ekvatorial kenglikgacha boʻlgan F-qatlam tartibsizliklariga taʼsiri" (1989). Boston universitetining kosmik fizika markazi.

Fotosurat

tahrir

Aarons birinchi marta yoshligida Nyu-Yorkning Rokavey shahrida oilasini suratga olib, fotografiyaga qiziqa boshlagan[4]. Keyinchalik oliy oʻquv yurtlarida oʻqishni davom ettirib, olim sifatida faoliyat yuritar ekan, u dunyo boʻylab xizmat safarlarida oʻzi bilan fotoapparat olib, ikkinchi hunarini rivojlantirishda davom etdi. U 1940-yillarning oxiri va 1950-yillarning boshlarida olingan Bostonning etnik jihatdan xilma-xil West End va asosan Italiyaning Shimoliy End mahallalaridagi fotosuratlari bilan mashhur. West Endning katta qismi 1950-yillarning oxirida shaharni keng koʻlamli yangilash loyihasiga kiritiladi va shaharning bir qismi vayron qilingan. Bu esa Aaronsning ushbu hududning fotosuratlarini tarixiy maqsadlar uchun ayniqsa muhim qilgan. Boston jamoat kutubxonasida uning asarlarining keng toʻplami mavjud[5].

Koʻcha fotosuratchisi sifatida unga Sid Grossman, Lisette Model, Anri Kartier-Bresson[2] va Brassai taʼsir koʻrsatdi[6]. Uning ishi, shuningdek, Helen Levitt va Leon Levinshteyn bilan solishtirilgan[7]. U jamoat joylarida odamlarning noodatiy suratlarini, koʻpincha ular bilmagan holda suratga oldi. Koʻpgina zamondoshlaridan farqli oʻlaroq, Aarons oʻz eslatmalarida: „Men qashshoqlik sahnalaridan qochib, odamlarning kundalik hayotiy tajribalarini suratga olishga qaror qildim“ deb yozadi. U suratkashlik mobaynida ezilganlarning hayotiga eʼtibor bermaslikni afzal koʻradi. U suratga olgan koʻcha sahnalari koʻpincha jonli va joʻshqin. Ularda oddiy odamlar yashaydi, biroq, ular qadr-qimmat bilan tasvirlangan va tubdan insoniy dunyoqarashni namoyon qiladi. U odamlarning omma oldida oʻzini qanday koʻrsatishi bilan juda qiziqdi. Koʻpincha, kamera oldida xuddi yuqoridagi su'ratdagi („Qizlar oldida bola“, „North End“,1955) Italyan-Amerikalik yigit kabi pozada turar edi[8][9][10][11][12].

Koʻrgazmalar

tahrir
  • Qora Boston: Hujjatli fotosuratlar va Afrika-Amerikalik tajribasi . Boston universiteti sanʼat galereyasi, 1995[13]
  • Jyul Aarons: Yahudiy mahallalarida, 1946-76 . Dekordova muzeyi, 2009[14]
  • Koʻchadagi odam: Jyul Aarons fotosuratlari Boston, 1947-1976 . Boston jamoat kutubxonasi, 2010[7]
  • Gʻarbiy Enddagi hayot 1947-1953: Jyul Aaronsning fotosurati . West End muzeyi, 2013[5]
  • Bronksdan uchta fotosuratchi: Jyul Aarons, Morton Broffman va Jo Konzo . Bronks sanʼat muzeyi, 2015[15]

Nashrlar

tahrir

Toʻplamlar:

  • Shavelson, Maykl B., ed. (1999). Jyul Aarons: Parijning 1953-1968 yillardagi fotosuratlari . Boston, MA: Fransuz kutubxonasi va madaniyat markazi.
  • Shmidt, Aaron, ed. (1999). Koʻchalarda, 1947-1976: Boston fotosuratlari . Boston, MA: Boston jamoat kutubxonasi.
  • Margolis, Bernard, ed. (2002). Provintsiyataun, 1949-1965 Jyul Aaronsning foto xotirasi . Boston, MA: Boston jamoat kutubxonasi.ISBN 978-0890731239ISBN 978-0890731239
  • Sichel, Kim, ed. (2003). Jyul Aarons: Koʻcha portretlari 1946-1976 . Boston, MA: Charlz River nashriyoti.ISBN 978-1891024719ISBN 978-1891024719
  • Melton, Julie, ed. (2006). Jamoat joylari, shaxsiy lahzalar: Jyul Aaronsning fotosuratlari . Boston, MA: Kayafas galereyasi.

Tarixiy kitoblar va antologiyalar:

Shaxsiy hayoti

tahrir

Aarons 1944-yilda Jannet Lampertga uylanadi. Birgalikda Filipp va Gerbert ismli ikki oʻgʻil koʻrishadi. U 2008-yil 21-noyabrda Massachusets shtatining Nyuton shahridagi uyida vafot etdi[2]

Manbalar

tahrir
  1. 1,0 1,1 Mendillo, Michael (2009-yil mart). „Jules Aarons (1921—2008)“. Eos. 90-jild, № 9. 71–72-bet. doi:10.1029/2009EO090005. {{cite magazine}}: sana kiritilishi kerak boʻlgan parametrga berilgan qiymatni tekshirish lozim: |date= (yordam)
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 Feeney, Mark. „Jules Aarons, 87, renowned documentary photographer“. The Boston Globe (24-noyabr 2008-yil). Qaraldi: 6-dekabr 2015-yil.
  3. 3,0 3,1 Basu, Sunanda (2009-yil fevral). „In Memoriam: Jules Aarons“. IEEE Antennas and Propagation Magazine. 51-jild, № 1. 137–138-bet. Bibcode:2009IAPM...51..137B. doi:10.1109/MAP.2009.4939037. {{cite magazine}}: |qaralgan sana= parametriga qiymat berilganda, |url= parametriga ham qiymat berilishi lozim (yordam); sana kiritilishi kerak boʻlgan parametrga berilgan qiymatni tekshirish lozim: |access-date= va |date= (yordam)
  4. „Jules Aarons (1921 - 2008)“. Gallery Kayafas. Qaraldi: 7-dekabr 2015-yil.[sayt ishlamaydi]
  5. 5,0 5,1 „Life in the West End 1947-1953: the Photography of Jules Aarons“. North End Patch (26-aprel 2013-yil). 2015-yil 7-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 7-dekabr 2015-yil.
  6. Bleich, Arthur H.. „The Photography Of Jules Aarons: Into The Streets of Boston and Beyond“. Shutterbug (1-oktabr 2012-yil). 20-noyabr 2012-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 7-dekabr 2015-yil.
  7. 7,0 7,1 Feeney, Mark. „Life on the street: Jules Aarons captured the face of Boston's neighborhoods“. The Boston Globe (1-may 2010-yil). 28-oktabr 2010-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 6-dekabr 2015-yil.
  8. Feeney, Mark. „A close-up view of everyday people“. The Boston Globe (8-dekabr 2009-yil). 25-noyabr 2010-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 7-dekabr 2015-yil. „Jules Aarons’s work, in contrast, is a marvel of liveliness. That contrast in energy, as well as a comparably humane outlook...“.
  9. Berger, Maurice. „Complicating the Picture of Urban Life“. The New York Times (23-fevral 2015-yil). Qaraldi: 6-dekabr 2015-yil. „his precise, though humanistic, appraisal of urban life.“.
  10. „Three Photographers from the Bronx: Jules Aarons, Morton Broffman, Joe Conzo“. The New Yorker (29-aprel 2015-yil). 7-dekabr 2015-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 7-dekabr 2015-yil. „His pictures of Bronx streets—clotheslines, playgrounds, kosher butchers—have an insider's appreciation of neighborhood characters...“.
  11. Schmidt, Aaron (Curator, Boston Public Library) (2010), This Old House, „It first of all starts with a love of humanity...“
  12. McQuaid, Cate. „Despite Gaps, Exhibit Shows Boston's Vigor in the '40s“. The Boston Globe (18-sentabr 2002-yil). 12-sentabr 2017-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 27-iyul 2022-yil. „Jules Aarons's black-and-white photos portray children in Boston neighborhoods with grace and dignity.“.
  13. „Visualizing Boston's past: Photographs of the black community reveal a city of surprising diversity“. The Boston Globe (12-mart 1995-yil). 16-sentabr 2016-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 6-dekabr 2015-yil.
  14. „Jules Aarons: In the Jewish Neighborhoods, 1946-76“. deCordova Sculpture Park and Museum.[sayt ishlamaydi]
  15. „A Bronx Tale: three photographers tell the story of the borough and beyond“. The Guardian (23-fevral 2015-yil). 1-aprel 2015-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 6-dekabr 2015-yil.

Havolalar

tahrir