Kanesoy Kalon ibodatxonasi
Kanesoi Kalon ( oʻzbekcha: Kanesoi Kalon sinagogasi evt. Kanesoy Kalon ibodatxonasi — Buxoro (Oʻrta Osiyo) yahudiylarining ibodatxonasi boʻlib, Samarqand shahrining eski qismida joylashgan. Bu ibodatxona Samarqanddagi eng birinchi va eng katta sinagoga edi.
| Kanesoy Kalon ibodatxonasiSinagoga | |
|---|---|
| Joylashuv | Samarqand |
| Binokor | Mahalliy jamoa, Buxoro yaxudiylari |
| Turi | Iudaizm |
| Meʼmoriy uslubi | Hovli va binolar |
| Xarita | |
| Koordinatalari | 39°39′39.586″N 66°59′0.622″E / 39.66099611°N 66.98350611°E G OKoordinatalari: 39°39′39.586″N 66°59′0.622″E / 39.66099611°N 66.98350611°E G O |
Kanesoy Kalon ibodatxonasi ( fors, tojik va yahudiy-tojik tillaridan tarjima qilinganda Buyuk ibodatxona degan maʼnoni anglatadi) 1860-yillarda qurilgan. U Samarqand shahrining eski qismida joylashgan edi. Buxor yahudiylarining o'sha paytdagi rahbari vafotidan so'ng, ibodatxona uning sharafiga Moshe Kalontar nomidagi Kanesoi Kalon sinagogasi deb nomlandi.
Keyinchalik, ushbu ibodatxona hovlisida qurilish homiylari nomi bilan yozilgan yana 6 ta ibodatxona qurilgan. Bu sinagogalar: aka-uka Abram va Yoqub Kalontarovlar, Rafael Fuzailovlar, Zvulun Mosheevlar (Mosheboy), Menachem Kusaev va kosher goʻshti savdogarlari tomonidan qurilgan sinagoga – Kanesoi kassobho. Kanesoy Kalon ibodatxonasi Buxoro yahudiylari mahallasining markaziy ko‘chasida joylashgan edi (hozirgi ko‘cha O‘zbekiston SSR xalq artisti Mixoil Tolmasov nomi bilan yuritiladi). Oktyabr inqilobidan so'ng darhol sinagogada "Vostok kvartalining Proletar kasalxonasi" joylashgan edi. Biroz vaqt o'tgach, ibodatxona binosi "Kalhona" yuqumli kasalliklar shifoxonasiga o'tkazildi (fors, tojik va yahudiy-tojik tillarida "Taqirlar uyi" degan ma'noni anglatadi). 1940-yillarda ibodatxonada Samarqandning Siyob tumani kutubxonasi va madaniyat uyi joylashgan boʻlsa, 1990-1993 yillarda buxor yahudiylarining madaniyat markazi unda yigʻilgan.