Karl Meidinger
Baron Karl fon Meidinger (Meidinger) (nemischa: Karl fon Meidinger; 1750—1820) — avstriyalik mineralog, Rossiya Imperator fanlar va sanʼat akademiyasi (1794).
Biografiya tahrir
1-may 1750-yilda Trier[1] shahrida nemis aristokratik oilasida tugʻilgan. Uning otasi Baron fon Meidinger Leyptsig, Halle, Göttingen, Erfurt va Geydelberg taʼlim muassasalarida yaxshi taʼlim olgan. U Trier va Venadagi zarbxona direktori edi.
Karl uyda taʼlim olgan, keyin Venadagi oʻrta maktabni tugatgan. Shundan soʻng Shemnitsa (hozirgi Banska Stiavnitsa, Slovakiya) konchilik akademiyasida N. Jaquin; maʼruzalar tingladi D. Scopoli tabiiy tarix, kimyo va metallurgiya boʻyicha. Shu bilan birga, u Yevropa boʻylab sayohat qildi, koʻplab mamlakatlarda boʻldi, u erda qiziqarli narsalarning eskizlarini yaratdi.
Oʻqishni tugatgandan soʻng, u Quyi Avstriyadagi Yer huquqi boʻyicha qonunlar kodeksi idorasida kotib boʻldi. U koʻp tillarni bilgan, yozgan, tarjima qilgan va kitoblar nashr etgan. 1770—1781-yillarda u lotin tilidan tarjima qilgan va Skopolining bir qancha asarlarini Vena shahrida nashr etgan. 1790-yillar boshlarida Meidinger italyan tabiatshunosi A. Volta va ularning baʼzilarini nemis tiliga ham tarjima qilgan. Karl Meidinger ham oʻz tadqiqotlarini olib bordi, natijalarini u bir qator nashrlarda bayon qildi. Uning ilmiy yutuqlarining eʼtirofi uning Berlindagi Tabiat fanlari doʻstlari jamiyatiga aʼzo etib saylanishi boʻldi.
1785-yilda Meidinger oʻzining „Versuch einer naturgema¨ßen Eintheilung des Mineralreichs fu¨r Anfa¨nger“ asarini Tabiat fanlari doʻstlari jamiyatiga bagʻishladi. bir qator mineralogistlarning ishlarini umumlashtirib, tizimli mineralogiyaga kirishga aylandi. 1785—1794 yillarda u Avstriya baliqlariga oid 5 jildlik monografik tadqiqotini nashr ettirdi: „Icones piscium Austriae indigenorum, quos collegit vivisque coloribus expressos…“', bu ixtiologiyada muhim voqea boʻldi. Nashr Meidingerning oʻzi tomonidan yaratilgan baliq tasvirlari bilan taʼminlangan.
1794-yil 28-iyulda E. R. Dashkova Karl fon Meidinger Rossiya Imperator Fanlar va Sanʼat Akademiyasining faxriy aʼzosi etib saylandi. U Rossiyaga oʻzining maqolalari va kitoblari, shu jumladan Avstriya baliqlariga bagʻishlangan besh jildli monografiyasi bilan posilkalar yubordi.
Umrining soʻnggi ikki yilida olim ogʻir kasal boʻlib, 1820-yil 1-avgust va Vena shahrida vafot etadi[1].
Adabiyot tahrir
- XVIII-XXI asrlardagi Rossiya Fanlar akademiyasining xorijiy aʼzolari: Geologiya va togʻ-kon fanlari. / Vah. muharriri I. G. Malaxova. 2012, ISBN 978-5-904509-08-8 (elektron versiya).
Manbalar tahrir
Havolalar tahrir
- Meidinger, Karl Freiherr von (olm.)
- Meidinger, Karl fon (1750-1820) (olm.)