Katolik Izabella haykali Мadrid

Katolik Izabella haykali (Monumento a Isabel la Católica) ― Paseo de la Castellanada, Milliy tabiiy fanlar muzeyiga (Madrid, Ispaniya) kiraverishdagi bogʻlarda joylashgan. U ispan haykaltaroshi Manuel Oms tomonidan yaratilgan va Pedro Gonsales de Mendoza va Gonsalo Fernandes de Kordova figuralari bilan yonma-yon joylashgan Kastiliya qirolichasi Izabella I ning otliq haykali oʻrnatilgan bronza haykaltarosh ansambldir.

Tarixi va tavsifi

Keyinchalik, yodgorlik asl joyidan tabiiy fanlar milliy muzeyiga kiraverishdagi bogʻlarda joylashgan Paseo de la Castellana yonidagi saytga koʻchirildi.

Yodgorlik poydevorida Madrid gerbi va katolik monarxlarining gerblari tasvirlangan boʻlib, oʻyib ishlangan yozuvda shunday deyilgan: „Ulugʻvor saltanatida milliy birlikka erishgan va Amerika kashf etilgan katolik Izabellaga. Madrid aholisi. 1883“. Oʻsha yili ushbu matn Pedro de Madrazo tomonidan tarixiy aniqlik yoʻqligi sababli tanqid qilingan va „milliy birlik“ ning qayd etilgan yutugʻiga mos keladigan voqealar 1504-yilda Izabella vafotidan keyin sodir boʻlganligini taʼkidlagan. Shunday qilib, Aragon 1516-yilda Ferdinand Aragonlik vafotigacha rasmiy mustaqillikni saqlab qoldi va Navarra 1515-yilda Kastiliyaga qoʻshildi. Tarixiy voqelik bilan bu nomuvofiqlik , Burbon restavratsiyasi davridagi Madrid jamoat sanʼatida ispan millatchiligining taʼsiri va oʻsishiga misol boʻladi. Bundan tashqari, yodgorlik tomonidan shakllantirilgan erkak figuralari boshchiligidagi ayol surati qayd etilgan.

Bronza haykal Nellining Rimdagi quyish zavodida quyilgan va Madridga koʻchirilishidan oldin oʻsha shaharda namoyish etilgan.

Yodgorlik 1883-yil 30-noyabrda Madrid shahar kengashi tomonidan rasman ochilgan. Sanʼatshunos Pedro de Madrazoning taʼrifiga koʻra, u uchta haykaldan iborat edi: Izabella zirhda, qirollik toji va mantiyasida, bir qoʻlida hassa, ikkinchisida jilovi, ispan figurasi tasvirlangan otliq haykal. kardinal Pedro Gonsales de Mendoza, oʻng qoʻlida „Xushxabar“, ikkinchisi qirolicha otining jilovidan biriga tayangan holda, shuningdek, zirh kiygan general Gonsalo Fernandes de Kordoba haykali bilan chap qoʻlida qirralangan qilich, oʻng qoʻli bilan shoh otining jilovini ushlab. Har uchala haykal ham bronza poydevor ustida joylashgan.

Adabiyotlar

• Guerrero López, Salvador. La Institución Libre de Enseñanza y la arquitectura española de la Edad de Plata (1876-1936). Madrid: Universidad Politécnica de Madrid, 2015.  Arxivnaya kopiya ot 8-oktabrya 2020 na Wayback Machine
• Madrazo, Pedro de (15 декабря 1883). „Nuestros grabados“. La Ilustración Española y Americana. XXVII-jild, № XLVI. 346–350-bet. {{cite magazine}}: sana kiritilishi kerak boʻlgan parametrga berilgan qiymatni tekshirish lozim: |date= (yordam)
• Molina, Álvaro „La materia y la construcción de la imagen visual de las mujeres en la escultura conmemorativa hacia 1900“,. Representación, construcción e interpretación de la imagen visual de las mujeres: actas del Décimo Coloquio Internacional de la Asociación Española de Investigación de Historia de las Mujeres (AEIHM) (10, 17-19 abril 2002, Madrid. Madrid: Editorial Archiviana, 2003 — 457–476 bet. ISBN 84-95933-07-1. 
• Reyero, Carlos „Monumentalizar la capital. La escultura conmemorativa en Madrid durante el siglo XIX“,. Historia y política a través de la escultura pública 1820-1920. Zaragoza: Institución Fernando el Católico, 2003 — 41–62 bet. ISBN 84-7820-686-8.  Arxivnaya kopiya ot 1-avgusta 2021 na Wayback Machine
• Reyero Hermosilla, Carlos (2009). „El reconocimiento de la nación en la historia. El uso espacio-temporal de pinturas y monumentos en España“. Arbor. 185-jild, № 740. Madrid: Consejo Superior de Investigaciones Científicas. 1197–1210-bet. doi:10.3989/arbor.2009.740n1085. ISSN 0210-1963. 2021-08-01da asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 2021-08-01.