Katta strategik urush oʻyini yoki oddiygina buyuk strategiya oʻyini (GSG)[1][2] bu urush oʻyini boʻlib, asosiy eʼtiborni katta strategiyaga qaratadi: davlat yoki imperiya resurslarining harakati va foydalanish darajasidagi harbiy strategiya. Bu 4X oʻyinlari bilan sezilarli darajada mos keladigan janr, lekin „assimetrik“ boʻlishi bilan ajralib turadi, yaʼni oʻyinchilar oʻyinni va ochiq dunyoni oʻrganish va rivojlantirishda teng darajada erkin guruhlar orasida emas, balki maʼlum bir sozlashga koʻproq bogʻlanganligini anglatadi[3].

Oʻyinlar doirasi

tahrir

Harbiy taktikalar juda mavhum yoki butunlay yoʻq qilingan yirik strategiya oʻyinlariga misollar Risk hamda Diplomatiya stol oʻyinlarini oʻz ichiga oladi. Haqiqiyroq boʻlgan yana bir misol — Axis & Allies, garchi unda harbiy omillar hali ham juda mavhum. Uchinchi Reyxning yuksalishi va pasayishi, Qurollardagi imperiyalar va Oʻrta asrlar imperiyalari kabi oʻyinlar haqiqiy urush oʻyinlari boʻlib, harbiy qismlar maxsus tarzda ifodalanadi va aniq harbiy atributlar asosida bevosita jang qiladi. Hearts of Iron, Europa Universalis, Crusader Kings, Supreme Ruler Ultimate, Hegemony va Total War seriyalari kompyuterga asoslangan grand strategiya oʻyinlariga misoldir[4].

Akademik foydalanish

tahrir

Katta strategiya oʻyinlari iqtisodiyot, geografiya, tarix hamda siyosat bilan shugʻullanish uchun oddiy urushdan tashqariga chiqqanligi sababli, ular taʼlim hamda xalqaro munosabatlarni oʻrganishda ayniqsa foydalidir[5][6].

Yana qarang

tahrir
  • 4X
  • Katta strategiya videooʻyinlari roʻyxati
  • Hukumat simulyatsiya oʻyin
  • Jang oʻyinlari roʻyxati
  • Wargame (videooʻyinlar)

Manbalar

tahrir
  1. Aidan Hailes. „The Rhythms of Digital History: A Guide to Historical Grand Strategy Games“. 25YearsLater (2019-yil 11-avgust). — „So what is a Grand Strategy Game (GSG)?“.
  2. Daniel Moregård. „Stellaris: Console Edition – Grand Strategy Isn't Just for PCs Anymore“. Xbox (2019-yil 22-yanvar). — „...we’ve helped establish the category of grand strategy games (GSG)...“.
  3. Hailes. „The Rhythms of Digital History: A Guide to Historical Grand Strategy Games“. 25YL (2019-yil 11-avgust). Qaraldi: 2022-yil 8-fevral.
  4. Abner, William. Gamer's Tome of Ultimate Wisdom. Indianapolis: Que, 2006 — 11-bet. ISBN 0789734656. 
  5. Robert E. Horn. The Guide to Simulations/games for Education and Training, 1977. ISBN 0-89401-002-6. 
  6. Mehmet Şükrü Kuran; Ahmet Erdem Tozoğlu; Tavernari, Cinzia (2018-04-26). "History-Themed Games in History Education: Experiences on a Blended World History Course". arXiv:1805.00463 [cs.CY].