Keto (qadimgi yunoncha: Κητώ, Kitoning keyingi talaffuzi) — yunon mifologiyasidagi maʼbuda, uning nomi kitos (qadimgi yunoncha: κῆτος ― „dengiz yirtqich hayvoni“) dan kelib chiqqan, undan ruscha „kit“ ham kelgan[1].

Oilaviy munosabatlari

tahrir

Keto Geyaning oʻgʻli Pont va Geyaning qizi[2].

Keto boʻronli dengiz xudosi boʻlgan akasi Forkiy bilan turmush qurgan.

Ketoning bolalari (forkidalar deb ataladi): ajdaho Ladon[3], nimfa Foosa , Yexidna (taxminga koʻra), Grailar (Enio, Pemfredo va Deino), Gorgonlar (Evriala[en], Sfeno va Meduza)[4], Sirenalar (taxminlarga koʻra), Gesperidlar (taxminga koʻra). Naql qilishlaricha, u va Forkiy Troya dengiz hayvonining ota-onasi boʻlib, Poseydonning oʻzi uning sharafiga qurbonlik qilmagan Troya aholisidan qasos olish uchun dengiz tubidan chaqirgan (Poseydon shahar chegaralarini himoya qilgan, lekin shoh undan minnatdor boʻlmagan).

Tashqi koʻrinishi

tahrir
 
Forkiy va Keto

Ketoning koʻrinishi afsonalarning turli versiyalarida farqlanadi. Baʼzilarida goʻzal ayol (Gesiodning fikricha, „chiroyli yonoqli“[5]), boshqalarida esa dengiz dahshatlarini oʻzida mujassam etgan tugʻma xunuk kampir.

Keto tub dengiz, shuningdek, bu tubliklarda yashaydigan yirtqich hayvonlar maʼbudasi edi. Afsonalarning baʼzi versiyalarida Ketoning oʻzi shunday maxluq boʻlgan.

Ket — dengiz maxluqidir, Andromedani yeyishi uchun unga qoldirishgan. Persey uni toshga aylantirgan[6].

Talqinlar

tahrir

Talqinga koʻra, Troyaga soliq toʻlagan qirol Kiton boʻlgan, lekin Gerakl va Laomedont qoʻshinlari tomonidan oʻldirilgan[7]. Ehtimol, uning ismi Xettlar bilan bogʻliqdir[8].

Manbalar

tahrir
  1. Граи // Малый энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона : в 4 т. — СПб., 1907—1909.
  2. Psevdo-Apollodor. Mifologicheskaya biblioteka I 2, 6; II 4, 2
  3. Gesiod. Teogoniya 333—335
  4. Psevdo-Apollodor. Mifologicheskaya biblioteka I 2, 6; II 4, 2-3
  5. Gesiod. Teogoniya 238
  6. Nonn. Deyaniya Dionisa XXXI 9
  7. Palefat. O neveroyatnom 37
  8. Gindin L. A., Tsimburskiy V. L. Gomer i istoriya Vostochnogo Sredizemnomorya. M., 1996. S.117, 283

Havolalar

tahrir