Khmer Respublikasining davlat madhiyasi

Khmer Respublikasining davlat madhiyasi (Khmer: khmer: ដំណើរនៃសាធារណរដ្ឋខ្មែរ, Damnaeu ney Satheareanaroat Khmae; Fransuzcha: La Marche de la République Khmère) — Khmer respublikaning 1975-1975 yildagi davlat madhiyasi hisoblanadi[1][2]. Madhiya Pnompendagi Qirollik Tasviriy sanʼat universiteti oʻqituvchisi Hang Tun Xak boshchiligidagi talabalar guruhlari tomonidan yaratilgan, ammo baʼzi manbalar uni Hem Chieu shogirdi, buddist rohib faoli Khieu Chum tomonidan yozilgan va bastalagan deb aytishadi[3]. Madhiya 1970-yil 9-oktyabrda monarxiya agʻdarilganidan keyin yangi tashkil etilgan Khmer Respublikasining milliy madhiyasi sifatida qabul qilingan. 1975-yilda Qizil Khmerlarning gʻalabasi tufayli respublika tugatilgandan soʻng, qoʻshiq milliy madhiya boʻlishni toʻxtatdi va 1976-yilda rasmiy ravishda Qizil Khmer madhiyasi „Gʻalabali oʻn yettinchi aprel“ bilan almashtirildi.

Khmer Respublikasining davlat madhiyasi
Qabul qilindi 1970-yil 9-oktyabr
Bekor qilindi 1975-yil 17-aprel

Ikkinchi satrning birinchi qatori „dushman“ Shimoliy Vyetnam kommunistlarining Kambodjaga bostirib kirishi haqida boradi. 1970-yil 29-martda, toʻntarishdan atigi oʻn sakkiz kun oʻtgach ushbu voqea sodir boʻlgan. Keyinchalik qizil khmerlar ikkinchi qoʻmondonining iltimosiga binoan, Nuon Chea Respublika eʼlon qilingan paytda Kambodjaning shimoli-sharqini butunlay bosib oldi.

Matn tahrir

Khmer tilida Lotin alifbosida Fransuzvca tarjimasi Inglizcha tarjima

ជនជាតិខ្មែរ ល្បីពូកែមួយក្នុងលោក
មានជ័យជោគ កសាងប្រាសាទសិលា
អរិយធម៌ ខ្ពស់បវរជាតិសាសនា
កេរ្តិ៍ដូនតាទុកលើភពផែនដី ។

ខ្មែរក្រោកឡើង
ខ្មែរក្រោកឡើង
ខ្មែរក្រោកឡើង
តស៊ូតម្កើងសាធារណរដ្ឋ

ខ្មាំងរំលោភ
ខ្មែរប្រយុទ្ធ មិនតក់ស្លុត
យកជ័យបំផុតជូនជាតិខេមរា
ឯករាជ្យភ្លឺថ្លាជាមហាប្រទេសតទៅ ។

Choncheat khmae lbei pukae muoy knong louk,
Mean cheychouk kasang prasat sela
Ariyeatho khpuoh bava cheat sasna
Ke dounta tuk leu phop phaendei.

Khmae kraok laeung !
Khmae kraok laeung !
Khmae kraok laeung !
Tasu damkaeung satheareanaroat.

Khmang rumloup,
Khmae prayut, min takslot,
Yok chey bamphot chun cheat Khemara.
Aekareach phlueu thla chea moha prateh ta tov.

Les Khmers sont des gens célèbres et habiles dans le monde
Sa victoire et son succès sont illustrés dans la construction des temples khmers
La culture, la nation et la religion sont les plus suprêmes et les plus importantes
L’héritage de nos ancêtres est conservé sur terre

Khmers, levez-vous !
Khmers, levez-vous !
Khmers, levez-vous !
Continuez à lutter pour glorifier la République!

Quand l’ennemi a envahi,
Les Khmers se battront, sans paniquer,
Apportez la victoire ultime à la nation khmère
Le brillant indépendant fera à nouveau la gloire du Cambodge !

Khmers are famous and skillful people in the world,
Their victories and success are shown in the building of stone temples,
Culture, nation, and religion are the most supreme and important,
The heritage of our ancestors are kept on earth.

Arise ye Khmer people !
Arise ye Khmer people !
Arise ye Khmer people !
We must fight to preserve the Republic!

When the enemy invades,
The Khmers people will fight without panicking,
And bring the ultimate victory to the Khmer nation,
Bright independence will shine and Cambodia will be a great nation.

Pol Pot rejimi agʻdarilgandan soʻng, KPNLFda bir muncha vaqt ishlatilgan. Qizil kxmerlarning fuqarolar urushidagi gʻalabasi va rejim qulaganidan soʻng madhiya sifatida „Shon-sharafli 17-aprel“ madhiyasi qabul qilingan. Barcha hududlar Demokratik Kampuchiya Koalitsion hukumati tarkibiga kirgandan soʻng, eski madhiya butunlay ishlatilmaydigan boʻldi. Demokratik Kampuchiya Konstitutsiyasining qabul qilinishi bilan yangi madhiya tartibi va qonun-qoidalari belgilab berilgan.

Manbalar tahrir

  1. Press & Information Office, Embassy of the Khmer Republic „Khmer News. Number 12. April 5, 1974. Page 14“. books.google.co.th (1973). Qaraldi: 2021-yil 24-sentyabr.
  2. រ័ត្ន សណ្ដាប់ „ប្រវត្តិទង់ជាតិ ភ្លេងជាតិ នគររាជ. ភ្នុំពេញ: ២០១១.“. elibraryofcambodia.org. Qaraldi: 2021-yil 24-sentyabr.
  3. Harris, Ian (2010). "Buddhism as an Element in Cambodian Political Conflict: the Overthrow of Norodom Sihanouk". Religious Dimensions to Southeast Asian Conflicts Panel, EUROSEAS Conference, University of Gothenburg. Archived from the original on 2015-09-24. https://web.archive.org/web/20150924022530/http://www.globalstudies.gu.se/digitalAssets/1306/1306732_religious_dimensions1.pdf. 

Havolalar tahrir