"Ozodlik" yoki "erkinlik madhiyasi" (yunoncha: yunon: gerekbe: grekew tsenerge)- Kipr davlat madhiyasi hisoblanadi. Shuningdek, 1823-yilda 158 ta stenzalardan iborat boʻlgan Dionysios Solomos tomonidan yozilgan madhiya. Gretsiya va Kiprning davlat madhiyasi sifatida ishlatiladi. U 1865-yilda Nikolaos Chalikiopoulos Mantzaros tomonidan musiqaga kiritilgan va matn uzunligi boʻyicha dunyodagi eng uzun milliy madhiya hisoblanadi.[2] Ushbu madhiya rasman 1865-yilda Gretsiya va 1966-yilda Kiprning davlat madhiyasiga aylandi.[3]


 Kipr davlat madhiyasi
Soʻz muallif(lar)i Dionysios Solomos, 1823
Bastakor Nikolaos Chalikiopoulos Mantzaros
Qabul qilindi

1865 (Gretsiya tomonidan)

1966 yil (Kipr tomonidan)[1]
Audio
Kipr davlat madhiyasi

Tarix tahrir

 
Dionysios Solomos — matn muallifi

Dionysios Solomos 1823-yilda Zakintosda „Ozodlik madhiyasi“ ni yozgan va bir yildan soʻng Messolonghida bosilgan. Bu musiqaga 1865-yilda Korfiot opera bastakori Nikolaos Chalikiopoulos Mantzaros tomonidan qoʻyilgan boʻlib, u ikkita xor versiyasini, butun sheʼr uchun uzun va dastlabki ikki bayt uchun qisqasini yaratgan. Ikkinchisi Gretsiyaning milliy madhiyasi sifatida qabul qilingan. „Ozodlik madhiyasi“ 1966-yilda Vazirlar Kengashi buyrugʻi bilan Kiprning milliy madhiyasi sifatida qabul qilingan.[4]

Matn tahrir

 
Konstantinopol patriarxi Gregori Vning Nikiforos Litras tomonidan qatl etilishi
 
Tripolitsani qamal qilish muallifi Peter von Hess

Yunon Mustaqillik urushidan ilhomlanib, Solomos madhiyani Usmonlilar hukmronligidan keyin yunonlarning mustaqillik uchun kurashini sharaflash uchun yozgan.[5][6][7]

„Ozodlik madhiyasi“ Usmoniylar davridagi yunonlarning qashshoqliklari va ozodlik umidi haqida hikoya qiladi. U urushning turli voqealarini, masalan, Konstantinopol Patriarxi Gregori V ning qatl etilishi, Buyuk Kuchlarning reaktsiyasi, Tripolitsa qamalini va kurashning nasroniy xarakterini keng tasvirlaydi.

Yunoncha asl tahrir

Quyida sheʼrning dastlabki sakkiz misrasi keltirilgan. Faqat birinchi ikkitasi Gretsiyaning davlat madhiyasini tashkil qiladi.

Yunon tilida

I
Σε γνωρίζω από την κόψη
Του σπαθιού την τρομερή,
Σε γνωρίζω από την όψη,
Που με βιά μετράει τη γη.

Απ’ τα κόκκαλα[d] βγαλμένη
Των Ελλήνων τα ιερά,
𝄆 Και σαν πρώτα ανδρειωμένη,
Χαίρε, ω χαίρε, ελευθεριά! 𝄇

Εκεί μέσα εκατοικούσες
πικραμένη, εντροπαλή,
κι ένα στόμα ακαρτερούσες,
„έλα πάλι“, να σου πει.

Άργειε να 'λθει[e] εκείνη η μέρα,
Και ήταν όλα σιωπηλά,
𝄆 γιατί τά 'σκιαζε η φοβέρα
και τα πλάκωνε η σκλαβιά. 𝄇

Δυστυχής! Παρηγορία
μόνη σου έμενε να λες
περασμένα μεγαλεία
και διηγώντας τα να κλαις.

Και ακαρτέρει, και ακαρτέρει
φιλελεύθερη λαλιά,
𝄆 ένα εκτύπαε τ’ άλλο χέρι
από την απελπισιά. 𝄇

Κι έλεες: „πότε, α! πότε βγάνω
το κεφάλι από τσ' ερμιές;“
Και αποκρίνοντο από πάνω
κλάψες, άλυσες, φωνές.

Τότε εσήκωνες το βλέμμα
μες στα κλάιματα[g] θολό,
𝄆 και εις το ρούχο σου έσταζ’ αίμα,
πλήθος αίμα Ελληνικό. 𝄇

Foydalanish tahrir

Moslashtirilgan versiya qisqa muddatli Krit davlati davrida Krit madhiyasi sifatida ishlatilgan. „Ozodlik madhiyasi“ 1864-yildan keyin yunon qirollik madhiyasi boʻlgan.

„Ozodlik madhiyasi“ 1966 yildan beri Kiprning milliy madhiyasi hisoblanadi.

Olimpiya oʻyinlarining har bir yopilish marosimida „Ozodlik madhiyasi“ Olimpiya oʻyinlarining vatani Gretsiyaga hurmat bajo keltirish uchun yangraydi.

Manbalar tahrir

  1. „Presidency of the Republic of Cyprus – The National Anthem“. 2011-yil 3-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 14-fevral.
  2. „Greece: Hymn to Liberty“. NationalAnthems.me. Qaraldi: 2017-yil 7-aprel.
  3. Argolikos Archival Library of History and Culture.. „Εφημερίδα της Κυβερνήσεως – Το Ναύπλιον γενέθλιος πόλις της εφημερίδος της Κυβερνήσεως“. Αργολική Αρχειακή Βιβλιοθήκη Ιστορίας & Πολιτισμού (Argolikos Archival Library of History and Culture (2012-yil 14-sentyabr). „Ας σημειωθή χαρακτηριστικώς, ότι η περί ης ο λόγος εφημερίς προέτεινεν εις το φύλλον της 21ης Οκτωβρίου 1825 την καθιέρωσιν ως εθνικού ύμνου του ποιήματος του Δ. Σολωμού «Ύμνος προς την Ελευθερίαν», του οποίου εδημοσίευσεν ανάλυσιν υπό του Σπ. Τρικούπη.“.
  4. „National Anthem“. 2011-yil 13-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 3-iyun.
  5. „Ύμνος εις την Ελευθερίαν“. stixoi. Qaraldi: 2019-yil 8-avgust.
  6. „Ύμνος εις την Ελευθερίαν“. sansimera. Qaraldi: 2019-yil 8-avgust.
  7. Papaloizos, Theodore. Greek language, Modern, 2009. ISBN 978-0-932416-02-5. 

Havolalar tahrir