Kronenthaler, krontaler, toj taler (nemischa: Kronentaler)-taler turi,1755-1837-yillarda chiqarilgan Janubiy Niderlandiya va bir qator Germaniya shtatlarining yirik kumush tangasi.

Janubiy Niderlandiya uchun Frants II ning Kronenthaler

Janubiy Niderlandiyaning Krontaler tahrir

1713-yilda hozirgi Belgiya va Lyuksemburgni oʻz ichiga olgan Janubiy Niderlandiya Ispaniya vorisligi urushidan keyin Avstriya nazoratiga oʻtdi. Yangi qoʻlga kiritilgan provinsiya hududida muomalada boʻlgan Brabant dukatonlar 1755-yilda yangi tanga[1] bilan almashtirildi, uning tarkibida 25,7 g sof kumush[2] boʻlgan. Tanganing ogʻirligi 873 ta qimmatbaho metall va shunga mos ravishda 127 ta ligatura mavjud boʻlganda 29,44 g ni tashkil qildi[3].

Kronenthaler 124 liardga boʻlingan. Shuningdek, ular kasr nominallarini chiqardilar — 12 va 14 kronentaler.

Tanganing dizayni uning nomini aniqladi. Orqa tomonda 4 yoki 3 ta toj va yon tomonlarida Oltin Fleece ordeni bilan Burgundiya Avliyo Endryu xochi tasvirlangan.1779-yilgacha tanganing old tomonida gerbli imperator burguti,1781-yildan keyin esa imperatorning portreti tasvirlangan[1]. 1780-yilda Avstriyaning shimoli-gʻarbiy provinsiyasi uchun kronentallar chiqarilmagan[4]. Bu tangalar Avstriya, Vengriya, Lombardiya[2] zarbxonalarida va toʻgʻridan-toʻgʻri Janubiy Niderlandiyaning oʻzida koʻp miqdorda zarb qilingan.

Birinchi anti-fransuz koalitsiyasining urushi paytida kronentallar oddiy va laubtalerlarni muomaladan chiqarib yuborishdi[1]. Garchi 1794-yilda fransuzlar dastlab kronentlar moʻljallangan Janubiy Niderlandiyani egallab olishgan boʻlsa-da, Avstriya ularni 1800-yilgacha[5] zarb qilishda davom etdi.

Krontaler Janubiy Germaniya shtatlarida tahrir

Fransiya taʼsiridan ozod boʻlgach, bir qator Janubiy Germaniya shtatlari oʻzlarining kronentallarini zarb qila boshladilar. Biroq, ularning vazni va kumush tarkibi Avstriya Gollandiyadagi hamkasblaridan sezilarli darajada farq qildi.

Kronenthalers Baden, Nassau, Vyurtemberg, Saks-Mayningen va Gessen-Darmshtadtda chiqarilgan. Janubiy nemis kronentallari turli xil noziklik va vaznga ega edi. Ulardagi tasvir chiqarilgan holatga qarab oʻzgarib turardi[1]. Shunday qilib,1809-yildan beri Bavariyada Maksimilian I Jozef tomonidan ishlab chiqarilgan kronentaler navlaridan biri qilich tasvirini kiygan, shuning uchun u qilichli taler, shverttaler (nemischa: Schwerttaler)[1].

Manbalar tahrir

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 СН 1993.
  2. 2,0 2,1 „Kronentaler“ (de). Большой лексикон монет nemischa: Das große Münzen-Lexikon. 2013-yil 26-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 16-fevral.
  3. Махун 2014.
  4. „Austrian Netherlands coins“ (en). en.numista.com. 2014-yil 18-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 15-may.
  5. „1 Kronenthaler Franz II“ (en). en.numista.com. 2014-yil 18-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 15-may.

Adabiyot tahrir

  • Махун С. Г., Пядышев Д. А. „Талер: от Сигизмунда Тирольского до эпохи Наполеоновских войн“,. Монета талер. История, стиль, легенды, искусство гравёров, портреты великих ..., 1000 экз, К.: Украинская академия геральдики, товарного знака и логотипов, 2014. ISBN 978-966-8153-84-6. 
  • Нумизматический словарь, 4-е изд., Львов: Высшая школа, 1980. 
  • Словарь нумизмата, 2-е изд., перераб. и доп., М.: Радио и связь, 1993. ISBN 5-256-00317-8. 
  • Словарь нумизмата. М: Центрполиграф, 2006. ISBN 5-9524-2421-X. 
  • Cuhaj G. S.. Standard Catalog of German Coins 1501—present, 3rd, Iola, WI: Krause Publications, 2011. ISBN 978-1-4402-1402-8. 
  • Faβbender D.. Grosser Deutscher Münzkatalog von 1800 bis heute, 23. Verlag, Battenberg: Battenberg Verlag, 2008. ISBN 97-3-86646-019-5.