Léon Victor Auguste Burjuais (fransuzcha: [leɔ̃ buʁʒwa]; 1851-yil 21-may – 1925-yil 29-sentyabr) fransuz davlat arbobi. Uning gʻoyalari Radikal partiyaga keng koʻlamli masalalarda taʻsir koʻrsatdi. U progressiv daromad soligʻi va ijtimoiy sugʻurta sxemalari kabi progressiv soliqqa tortishni[1] iqtisodiy tenglik, kengaytirilgan taʻlim imkoniyatlari va kooperativ birdamlikni targʻib qildi. Tashqi siyosatda u kuchli Millatlar Ligasini va majburiy arbitraj, nazorat ostida qurolsizlanish, iqtisodiy sanktsiyalar va, ehtimol, xalqaro harbiy kuchlar orqali tinchlikni saqlashga chaqirdi.

Léon BourgeoisLéon Bourgeois
Shaxsiy maʼlumotlari
Tavalludi 21-may 1851-yil
Paris
Vafoti 29-sentyabr 1925-yil(1925-09-29)
(74 yoshda)
Épernay
Siyosiy partiyasi None
Alma mater Université de Paris

Hayoti tahrir

Burjua Parijda tugʻilgan va huquqshunoslik boʻyicha tahsil olgan. Jamoat ishlari boʻlimida (1876) boʻysunuvchi lavozimni egallaganidan soʻng, u ketma-ket Tarn (1882) va Haute-Garonne (1885) prefekti boʻldi va keyin Ichki ishlar vazirligiga kirish uchun Parijga qaytib keldi. U 1887-yil noyabr oyida Jyul Grevining prezidentlikdan isteʻfoga chiqishining muhim pallasida politsiya prefekti boʻldi. Keyingi yili u Jorj Bulanjerga muxolif boʻlib, Marna deputati etib saylangan palataga kirdi va Radikal chapga qoʻshildi. U 1888-yilda Charlz Floquet vazirligida ichki ishlar boʻyicha oʻrinbosari edi va 1889-yilda u bilan isteʻfoga chiqdi, keyin Reyms palatasiga qaytarildi. Muvaffaqiyatli Per Tirard vazirligida u Ichki ishlar vaziri, keyinchalik 1890-yil 18-martda Sharl Lui de Saulces de Freycinet kabinetida xalq taʻlimi vaziri boʻlgan, bu lavozimga u oʻz malakasini oshirgan. ta’lim-tarbiya masalalariga e’tibor qaratgan. Bu lavozimda u 1890-yilda oʻrta taʻlimda baʻzi muhim islohotlar uchun masʻul edi. Burjua yahudiy edi[2]

U 1892-yilda Emile Lubet kabinetidagi ofisini saqlab qoldi va oʻsha yilning oxirida, Panamadagi janjallar ofisni oʻziga xos qiyinchilikka aylantirganda, Aleksandr Ribot davrida Adliya vaziri boʻldi. U Panama prokuraturasini shu qadar qattiq bosdiki, uni dalil topish uchun ayblanuvchilardan birining xotiniga nohaq bosim oʻtkazganlikda ayblashdi. Ayblovni qondirish uchun u 1893-yil mart oyida isteʻfoga chiqdi, lekin yana oʻz lavozimini egalladi va faqat Freycinet vazirligining qolgan qismi bilan nafaqaga chiqdi.

1895-yil noyabrda u oʻziga xos radikal boʻlgan oʻzining kabinetini tuzdi, bu Senatning ovoz berishdan qatʻiy rad etishi natijasida yuzaga kelgan konstitutsiyaviy inqiroz natijasida quladi. U taniqli mason edi[3][4] va uning kabinetidagi sakkiz aʻzosi mason edi.[5]

Burjua vazirligi xalqning fikri yuqori palataning konstitutsiyaga zid boʻlgan xatti-harakatlarini bekor qilishga imkon beradi deb oʻylardi. Biroq, jamoatchilik befarq edi va Senat gʻalaba qozondi. Bu zarba Burjuaning home de gouvernement sifatidagi karerasiga putur etkazdi. 1898-yil Brisson kabinetida xalq taʻlimi vaziri sifatida u kattalar uchun boshlangʻich taʻlim kurslarini tashkil qildi. Qisqa muddatli xizmatdan soʻng, u Gaaga tinchlik konventsiyasida oʻz mamlakatini munosib va samarali himoya qildi va 1903-yilda doimiy hakamlik sudining aʻzosi etib tayinlandi.

U Valdek-Russo va Kombs vazirliklarining siyosiy kurashlaridan biroz chetda turdi, xorijiy mamlakatlarda ancha sayohat qildi. 1902 va 1903-yillarda u palata prezidenti etib saylandi. 1905-yilda u duk dʻAudiffret-Pasquierni Marne departamenti senatori sifatida almashtirdi va 1906-yil may oyida Sarrien kabinetida tashqi ishlar vaziri boʻldi. U Algeciras konferensiyasida fransuz diplomatiyasining yoʻnalishi uchun masʻul edi. U 1899 va 1907-yillarda boʻlib oʻtgan Gaaga konferensiyalarida delegat boʻlgan. Burjua ham Parij tinchlik konferensiyasi delegati boʻldi va Yaponiyaning irqiy tenglik taklifini "adolatning shubhasiz printsipi" sifatida qoʻllab-quvvatladi.[6]

Birinchi jahon urushidan keyin u Millatlar Ligasi Kengashining prezidenti boʻldi va 1920-yilda oʻz ishi uchun Tinchlik uchun Nobel mukofotiga sazovor boʻldi.

Ijtimoiy respublikachi, burjua sotsializm va kapitalizm oʻrtasida "birdamlik" deb atagan oʻrta joyni qidirdi. U boylarning kambagʻallarga ijtimoiy qarzi bor, ular daromad soligʻi bilan toʻlashlari kerak, deb hisoblardi va shu bilan davlatni qashshoqlikda yashayotganlar uchun ijtimoiy chora-tadbirlarni moliyalashtirish uchun zarur daromadlar bilan taʻminlaydi. Biroq Senat uning taklifiga qarshi chiqdi va u bosh vazirlikdan iste’foga chiqmaguncha qarshilik kuchaydi.

Burjua vazirligi, 1895-yil 1-noyabr - 1896-yil 29-aprel tahrir

  • Léon Burjuais - Kengash prezidenti va ichki ishlar vaziri
  • Marcellin Berthelot - Tashqi ishlar vaziri
  • Godefroy Cavaignac - urush vaziri
  • Pol Doumer - Moliya vaziri
  • Lui Rikard - Adliya vaziri
  • Edouard Lokroy - dengiz vaziri
  • Emile Kombs - Xalq taʻlimi, tasviriy sanʻat va ibodat vaziri
  • Albert Viger - Qishloq xoʻjaligi vaziri
  • Per-Pol Guiesse - koloniyalar vaziri
  • Edmond Guyot-Dessaigne - jamoat ishlari vaziri
  • Gustav Mesureur - Savdo, sanoat, pochta va telegraflar vaziri

Oʻzgarishlar

  • 1896-yil 28-mart - Burjua Berthelotdan keyin tashqi ishlar vaziri lavozimini egalladi. Ferdinand Sarrien burjuadan keyin ichki ishlar vaziri lavozimini egalladi.

Fransiya milliy tabiat tarixi muzeyini qoʻllab-quvvatlash tahrir

Burjua - Doʻstlar tabiat tarixi muzeyi Parij jamiyatining asoschilaridan biri. U 1907-yildan 1922-yilgacha boʻlgan birinchi prezident edi

Manbalar tahrir

  1. J. E. S. Hayward, "The Official Philosophy of the French Third Republic: Leon Bourgeois and Solidarism, " International Review of Social History, (1961) 6#1 pp 19-48
  2. „1920 – Leon Victor Auguste Bourgeois (1851—1925), French lawyer and politician, the "spiritual father" of the League of Nations and president of the Council of the League. | Nobel Peace Summit“.
  3. Edward A. Tiryakian. For Durkheim: Essays in Historical and Cultural Sociology. Ashgate, 2009 — 93 bet. ISBN 9780754671558. 
  4. He was initiated at "La Sincerité", lodge of Grand Orient de France (Paul Guillaume, « La Franc-maçonnerie à Reims (1740—2000) », 2001, p. 333)
  5. Jean-Marie Mayeur. The Third Republic from Its Origins to the Great War, 1871-1914. Cambridge U.P., 1988 — 164 bet. ISBN 9780521358576. 
  6. Conférence de paix de Paris, 1919–1920, Recueil des actes de la Conférence, "Secret, " Partie 4, pp. 175–176. as cited in Paul Gordon Lauren (1988), Power And Prejudice: The Politics And Diplomacy of Racial Discrimination Westview Press ISBN 0-8133-0678-7 p.92
  • 1870-yildan beri Fransiya: Madaniyat, siyosat va jamiyat, Charlz Soverin.

Havolalar tahrir

  • Léon Bourgeois on Nobelprize.org including the communication with the Nobel Committee, December, 1922 The Reasons for the League of Nations
  • About Leon Victor Auguste Bourgeois on nobel-winners.com
  • Works by or about Léon Bourgeois at Internet Archive
  • Newspaper clippings about Léon Bourgeois in the 20th Century Press Archives of the ZBW
Siyosiy idoralar
Oʻtmishdoshi:
Ernest Constans
Minister of the Interior
1890
Vorisi:
Ernest Constans
Oʻtmishdoshi:
Armand Fallières
Minister of Public Instruction and Fine Arts
1890–1892
Vorisi:
Charles Dupuy
Oʻtmishdoshi:
Louis Ricard
Minister of Justice
1892–1893
Vorisi:
Jules Develle
Oʻtmishdoshi:
Jules Develle
Minister of Justice
1893
Vorisi:
Eugène Guérin
Oʻtmishdoshi:
Alexandre Ribot
Prime Minister of France
1895–1896
Vorisi:
Jules Méline
Oʻtmishdoshi:
Georges Leygues
Minister of the Interior
1895–1896
Vorisi:
Ferdinand Sarrien
Oʻtmishdoshi:
Marcelin Berthelot
Minister of Foreign Affairs
1896
Vorisi:
Gabriel Hanotaux
Oʻtmishdoshi:
Alfred Rambaud
Minister of Public Instruction and Fine Arts
1898
Vorisi:
Georges Leygues
Oʻtmishdoshi:
Paul Deschanel
President of the Chamber of Deputies
1902–1904
Vorisi:
Henri Brisson
Oʻtmishdoshi:
Maurice Rouvier
Minister of Foreign Affairs
1906
Vorisi:
Stéphen Pichon
Oʻtmishdoshi:
René Renoult
Minister of Labour and Social Security
1912–1913
Vorisi:
René Besnard
Oʻtmishdoshi:
Gaston Doumergue
Minister of Foreign Affairs
1914
Vorisi:
René Viviani
Oʻtmishdoshi:
Minister of State
1915–1916
Vorisi:
Oʻtmishdoshi:
Étienne Clémentel
Minister of Labour and Social Security
1917
Vorisi:
André Renard
Oʻtmishdoshi:
Minister of State
1917
Vorisi:
Oʻtmishdoshi:
Antonin Dubost
President of the Senate
1920–1923
Vorisi:
Gaston Doumergue