Laguna Tumanligi
Tumanlik lagunasi (inglizcha: Messier 8, NGC 6523, M 8, ruscha: Мессье 8) yirik yulduzlararo bulut va Sagittarius yulduz turkumidagi H II mintaqasi.
Kash etish tarixi tahrir
Qiziqarli xususiyatlar tahrir
5200-yorugʻlik yili masofasida joylashgan Laguna tumanligi Shimoliy yarim sharning oʻrta kengliklarida shunchaki koʻz bilan koʻrinadigan ikkita yulduz hosil qiluvchi tumanliklardan biridir. Durbin orqali koʻrilganda, laguna och yulduz guliga oʻxshash yadroli, aniq belgilangan oval bulutsimon nuqta sifatida koʻrinadi. Tumanlik uning ustiga oʻrnatilgan kichik yulduz toʻplamini oʻz ichiga oladi va bu Lagunni yozgi tungi osmonning diqqatga sazovor joylaridan biriga aylantiradi.
Laguna tumanligi osmonda 90 'x 40' maydonni egallaydi, bu esa unga 5200-yorugʻlik yili boʻlgan taxminiy masofa bilan 140 dan 60 gacha yorugʻlik yiliga olib keladi. Tumanlik tarkibida bir qancha globulalar, qoramtir, yiqilib tushuvchi protoyulduzlar moddasi bulutlari mavjud boʻlib, ularning eng diqqatga sazovorlari E.E.Barnard raqamlari B 88, B 89 va B 296.
Kuzatishlar tahrir
Yozda qorongʻu qishloq yoki togʻ osmonidagi bu yorqin diffuz tumanlik sunchaki ossiy inson koʻzi bilan koʻrinadi. Durbina yoki kichik teleskop orqali u yon tomonida yulduzlar toʻplami bilan noaniq shakldagi yorugʻlik buluti shaklida juda aniq koʻrinadi. Kattaroq diafragma teleskopida (diametri 120-150 mm) „dipskay“ filtrlari (UHC, UHC-S va shunga oʻxshash) yordamida tumanlikdagi gazning taqsimlanishi yanada mukammal koʻrinadi, changning quyuq soyasi. yorugʻlikni ikki qismga boʻladigan tumanlik paydo boʻladi. Aslida tumanlikning nomi bu qorongʻu togʻoradan kelib chiqqan boʻlib, u qirgʻogʻida shahar chiroqlari (yulduzlar toʻplami) bilan oʻralgan quruqlik (yorugʻlik tumanligi) bilan oʻralgan qorongʻu dengiz koʻrfaziga oʻxshaydi. Teleskopning kattaroq diafragma (va shunga mos ravishda kattalashtirish) bilan tumanlikning tafsilotlari oʻsadi, masalan, tumanlik markazida, ayniqsa, qum soati koʻrinishidagi yorugʻlik gazining yorqin tugunlari koʻrinadi.
M 8 kuzatuvlarining eng yaxshi taassurotlari uchun ularni oysiz, tiniq kechalarda koʻcha chiroqlaridan uzoqroq joyda koʻrish lozim. Ammo bu holatda ham inson koʻzi boshqa fotodetektorlar kabi yorugʻlikni uzoq muddatli toʻplashga qodir emas va qorongʻuda u ham qizil rangga sezgirligini yoʻqotadi (asosiy luminesans diapazoni M 8). Tumanlik qarama-qarshi boʻlmagan kulrang bulut shaklida koʻrinadi, uning tafsilotlariga uzoq vaqt eʼtibor qaratish kerak boʻladi.
Kuzatishlarga shahar yoritilishidan uzoqroq masofa, koʻzlarning yorugʻlik moslashuvi, „diskay“ filtrlari va keng burchakli koʻzoynaklar muhim yordam beradi.
Messie katalogidan osmon qoʻshnilari tahrir
- M 20 va M 21 — (shimolda) qorongʻu filamentlarning kontrastli naqshlari va uning yonida ochiq yulduzlar toʻplamiga ega boʻlgan yanada ixcham „Uchajralma“ tumanligidir;
- M 28 va M 22 sharqda joylashgan ikkita sharsimon klaster toʻplam;
- M 24 — Galaktika yoʻlining bir qismi;
- M 6 va M 7 (janubiy-gʻarbda) Chayonlardagi bir juft boy ochiq toʻplamdir.
Manbalar tahrir
Havolalar tahrir
- Messier 8, SEDS Messier pages(Inglizcha)