Loy yigit
Loy yigit - rus xalq ertagi. Zaonezhie (rus. Заонежье) ning eng keng tarqalgan ertaklaridan biri. Bu “Puf” ertagiga o‘xshaydi. "Loy Ivanushka" rus repertuarida sakkizta yozuv bilan ifodalangan, bu syujet Ukraina, Belarusiya va G'arbiy Yevropa an'analarida yo'q[1]. Aleksey Tolstoyning adabiy moslashuvida ertakning "Loy yigit" varianti mavjud. 1923-yilda Lev Zilov xalq ertagi syujeti asosida "Xum kalla" she'riyt variantini yozdi[2].
Syujeti tahrir
Kulol va uning farzandi yo'q xotini loydan bir yigitni yasadilar. U ovqat so'radi va ularning hamma nonlarini yedi, barcha sutlarini ichdi va keyin ularni o'zlarini ham yeb qo'yadi. Keyin u ko'chaga chiqdi va yo'lda uni uchratganlarning hammasini yuta boshladi: o'tinchilar, o'roqchilar, ayollar (qaroqchilar). Oxir-oqibat, yigit echkini uchratadi, u o'zi uning og'ziga sakrab tushishga va'da beradi, lekin buning o'rniga uning oshqozoniga shoxlari bilan uradi. Loy yigit sinadi va u yegan barcha odamlar tirik va sog'-salomat chiqib ketishdi.
Analoglari tahrir
Xuddi shunday syujetda Sh.Perro tomonidan yozilgan fransuz ertagi bor. Ertak "Qizil qalpoqcha" nomi ostida mashhur, unda yog'och kesuvchilar yovuz bo'rini o'ldirishdi va u yutib yuborgan buvisi va nabirasi uning ochiq qornidan sog'-salomat chiqib ketishgan voqealar tasvirlangan.
Vengriyaning "Kichik to'p" ertagi ( veng.: A kis gömböc).
Fransuz ( Log ) va Chexiya ( Churbashka ) versiyalarida asosiy xarakter - eri tomonidan topilgan va ozgina chaqaloq shakli berilgan to'nkacha haqida hikoya qilinadi. Churbashka o'z bog'ida karam terayotgan kampir tomonidan o'ldiriladi.
Manbalar tahrir
- ↑ Новиков Н. В. Образы восточнославянской волшебной сказки — Л.: Наука, 1974. — 255 с. — С. 24
- ↑ Хеллман Б. Сказка и быль: История русской детской литературы. Перевод с английского Ольги Бухиной. — М.: Новое литературное обозрение, 2016 — (Научная библиотека) — 560 с. — ISBN 978-5-4448-0561-9
Adabiyotlari tahrir
- Gubanova G. N. Ertaklarning oltin kitobi. - Tula: OOO Rodnichok. 2001. - S. 313. - ISBN 5-89624-013-9 .
- Erben K. Ya. Baladalar, she'rlar, ertaklar / M. Zenkevich va M. Golodniy. - M .: OGIZ, Davlat badiiy adabiyot nashriyoti, 1948. - S. 202-206. - 304 b.
- Zilov L. N. Clay blokhead - Ivanovo-Voznesensk: Osnova, 1923. [12] p.
- A. N. Tolstoyni qayta ishlashda rus xalq ertaklari - M .: Det. lit., 1946. - 325 b.
- Hikoya № 2028. "Gil Ivanushka (Puffer)" // Qiyosiy syujet indeksi. Sharqiy slavyan ertak