Ludagun

Ludagun yoki Loydagun (xit. anʼan. 驢打滾,  sodda. 驴打滚, pinin lǘ dǎ gǔn, soʻzma-soʻz: "Eshak oʻmbaloq oshmoqda) — anʼanaviy xitoy shirin guruch ruleti. Manchur oshxonasidan kelib chiqqan, keyinchalik Pekinda mashhur boʻlgan.

Kelib chiqishi

Ludagunning kelib chiqishi xalq ertaklariga borib taqaladi. Tarixda aytilishicha, Manchur Sin imperiyasi davrida beva imperator Sysi qirollik taomlaridan charchagan va qirol oshpazidan yangi narsa pishirishni soʻragan. Bosh oshpaz yopishqoq guruch va anko loviya pastasidan taom tayyorlashga qaror qildi. Bosh oshpaz taom tayyorlab boʻlgach, Lu ismli yosh haram ogʻasi (xitoy tilida „Lyu“ deb talaffuz qilinadi, „eshak“ bilan bir xil) taomni beparvo boʻlib soya uniga uloqtirdi, lekin oshpaz taomni qayta pishirishga vaqti yoʻq edi. Oshpaz buni imperatorga tortishga majbur boʻladi. Biroq, u taʼmini maqtab, uning nima deb nomlanganini soʻradi. Oshpaz esa bu savol haqida oʻylamay, Lyuning eʼtiborsizligini koʻrsatish uchun uni „Lu Da Gun“ („dumalayotgan eshak“, „eshak dumalatdi“) deb ataydi.

Boshqa bir versiyaga koʻra, desert goʻyo kichkina eshak quruq tuproqqa dumalab u bilan butun vujudini iflos qilgandek koʻrinadi.

Ingredientlar

Zamonaviy ludagun

Asosiy ingredientlar yopishqoq guruch uni, qizil adzuki loviya pastasi va soya uni. Ludagunni tayyorlashning aniq retsepti mintaqaga qarab farq qilishi mumkin, ammo zamonaviy ludagunni tayyorlashning umumiy bosqichlari quyidagicha tasvirlangan. Yopishqoq guruch unidan xamir qoriladi va keyin bugʻda pishiriladi. Shundan soʻng, shu tarzda tayyorlangan xamir uzun tasma shaklida shakllanadi, anko pastasi yoyilib, silindr shaklida oʻraladi. Nihoyat, xamirga qovurilgan soya uni, baʼzan maydalangan kunjut va yeryongʻoq aralashmasi sepiladi.

Anʼanaviy ludagun

Zamonaviy ludagun bilan solishtirganda, anʼanaviy ludagundagi nachinka qizil loviya pastasi emas, jigarrang shakar siropidir. Anʼanaviy ludagong retsepti va uni sotish Chjan Szyansayi (xit. anʼana. 張江裁, sodda. 张江裁, Zhang Jiangcai pinin) v knige „Yanszindagi mashhur taom va mahsulotlar“ (xit. anʼana. 燕京民間食貨史料, sodda. 燕京民间食货史料) kitobida hujjatlashtirilgan.