M 10 sharsimon toʻplam (Messier 10 yoki NGC 6254 nomi bilan ham tanilgan) Ophiuchus yulduz turkumidagi globulyar toʻplamdir[1].

Kash etish tarixi

tahrir

1764-yilda Charlz Messier tomonidan kashf etilgan.

Qiziqarli xususiyatlar

tahrir

Toʻplamning koʻrinadigan diametri taxminan 20' ni tashkil qiladi, bu Yerga 14 masofani hisobga olgan holda 83 yorugʻlik yilining diametriga toʻgʻri keladi 300 yorugʻlik yili. Toʻplamda faqat 4 ta oʻzgaruvchan yulduz topilgan.

Kuzatishlar

tahrir
 
Ilontashuvchi yulduz turkumidagi M 10

Ilontashuvchi markazidagi bu yorqin sharsimon toʻplamni Rossiyaning markaziy qismida qisqa yoz tunlarida kuzatish mumkin. Siz hatto durbina bilan ham koʻrishingiz mumkin. Oʻrta diafragma teleskopida (127-180 mm) M 10 yulduzlarga qaratiladi va uning yadrosi haloga nisbatan siljiganga oʻxshaydi — kometa boshlari odatda shunday koʻrinadi. Kattaroq teshiklarda (350 mm dan) yadroning ikki tomonlamaligini va yadrodan tarqalayotgan bir juft yulduz novdalarini koʻrish mumkin.

Messiye katalogidagi osmon qo‘shnilari

tahrir
  • M 12 — (gʻarbda) kamroq konsentratsiyalangan, unchalik yorqin emas;
  • M 14 — (uzoqroq sharq yoʻnalishuda) bizdan uzoqda joylashgan juda konsentrlangan va zich globular toʻplam;
  • M 107 — (janubga) xira va kamroq koʻrinadigan.

"Messiye Marafoni" dagi kuzatishlar ketma-ketligi

tahrir

… M 57 → M 12 → M 10 → M 107 → M 80 …

Manbalar

tahrir
  1. Harris W. E. A catalog of parameters for globular clusters in the Milky Way (англ.) // Astron. J. / J. G. III, E. Vishniac — IOP Publishing, American Astronomical Society, University of Chicago Press, AIP, 1996. — Vol. 112, Iss. 4. — P. 1487. — ISSN 0004-6256; 1538-3881 — doi:10.1086/118116

Havolalar

tahrir