MacKenzie Scott
MacKenzie Scott (talaffuzi: Makkenzi Skott; sobiq Bezos; 1970-yil 7-aprel) — amerikalik yozuvchi va filantrop. U Amazondagi ishtiroki, xayriya saʼy-harakatlari va Jeff Bezos bilan bekor qilingan nikohi bilan mashhur[1]. 2021-yil noyabr holatiga koʻra, Jeff Bezos asos solgan Amazon kompaniyasining 4 % ulushi tufayli uning boyligi 37,6 milliard dollarni tashkil qiladi. Shunday qilib, Scott Amerika Qoʻshma Shtatlaridagi uchinchi eng badavlat ayol va dunyodagi 21-eng boy odam hisoblanadi[2]. Scott 2021-yilda Forbes tomonidan dunyodagi eng kuchli ayollardan biri deb topildi va Time jurnalida 2020-yilning eng nufuzli 100 kishisi roʻyxatida eʻlon qilindi[3].
| MacKenzie Scott | |
|---|---|
| Tavalludi |
1970-yil 7-aprel (52 yosh) San-Fransisko, Kaliforniya, AQSh |
| Fuqaroligi | Amerika Qo'shma Shtatlari |
| Millati | Amerikalik |
| Sohasi | Yozuvchilik |
| Ish joylari | Amazon, Bystander Revolution |
| Mashhur ishlari | Bir necha romanlar muallifi, milliardlab dollarni xayriya qilgan, Amazon rivojida hissasi yuqori |
| Mukofotlari | Amerika kitob mukofoti (2006) |
| Turmush oʻrtogʻi | Jeff Bezos |
2006-yilda Scott oʻzining 2005-yilgi debyut romani „Lyuter Olbraytning sinovi“ uchun Amerika kitob mukofotini qoʻlga kiritdi. Uning ikkinchi romani, „Tuzoqlar“ , 2013-yilda nashr etilgan[4]. U 2014-yildan oʻzi asos solgan „Bystander Revolution“ nomli zoʻravonlikka qarshi kurashish tashkilotida ijrochi direktor lavozimida ishlagan[5]. U xayriya ishlari uchun Giving Pladge (bu juda badavlat odamlarni oʻz boyliklarining katta qismini xayriya ishlariga hissa qoʻshishga undash kampaniyasi) imzolovchisi sifatida boyligining yarmini xayriya qilishga qaror qilgan[6]. Scott 2020-yilda 5,8 milliard AQSh dollari miqdorida xayriya sovgʻalarini amalga oshirdi, bu xususiy shaxslar tomonidan yuritiladigan xayriya tashkilotlariga yillik eng katta taqsimotlardan biri edi[7][8]. U 2021-yilda yana 2,7 milliard dollar xayriya qildi[9].
Dastlabki hayoti va taʻlimi
tahrirMacKenzie Scott 1970-yil 7-aprelda San-Fransiskoda (Kaliforniya) moliyaviy rejachi ota va uy bekasi boʻlgan ona oilasida dunyoga kelgan. U 6 yoshida, 142 betlik kitob yozgan, „Kitob qurti“ deb nomlanuvchi bu kitob toshqinda qolib ketgan, Scott shu paytdan beri jiddiy yozishni boshlaganini daʼvo qiladi[10].
1988-yilda u Konnektikut shtatidagi Lakeville shahridagi Hotchkiss maktabini tamomlagan. 1992-yilda MacKenzie Prinston Universitetida ingliz tili boʻyicha bakalavr darajasini oldi, u yerda adabiyot boʻyicha Nobel mukofoti sovrindori Toni Morrison qoʻl ostida tahsil oldi, u Scottni „men ijodiy yozish darslarida olgan eng yaxshi talabalarimdan biri“ deb taʼrifladi. U, shuningdek, 1992-yilgi „Jazz“ romani uchun Morrisonning tadqiqotchi yordamchisi sifatida ishlagan.
Faoliyati
tahrirAdabiy faoliyati
tahrir2005-yilda Scott oʻzining „Lyuter Olbraytning sinovi“ debyut romanini yozdi, bu uchun u 2006-yilda Amerika kitob mukofotini qoʻlga kiritdi. Uning soʻzlariga koʻra, u Bezosga Amazonni qurishda yordam bergani hamda uch farzandni dunyoga keltirib, tarbiyalagani sababli romanni yozishi uchun 10 yil vaqt ketgan[11]. Uning sobiq ustozi Toni Morrison bu kitobni „kamdan-kam uchraydigan narsa: yurakni sindirib, shishiradigan murakkab roman“ deb baholagan. Uning ikkinchi romani „Tuzoqlar“ 2013-yilda nashr etilgan.
Amazon
tahrir1993-yilda Scott va Bezos turmush qurishdi, 1994-yilda ikkalasi ham DE Shouni tark etib, Sietlga koʻchib oʻtishdi va Amazonni ishga tushirishdi. Scott Amazonning birinchi xodimlaridan biri boʻlgan va Amazonning dastlabki kunlarida jiddiy ishtirok etgan: kompaniya nomi, biznes rejasi, hisoblari va dastlabki buyurtmalarni joʻnatish bilan shugʻullangan. U, shuningdek, kompaniyaning birinchi yuk tashish shartnomasi boʻyicha muzokaralar olib bordi[12]. Amazon muvaffaqiyatga erisha boshlaganida, Scott oʻz oilasi va adabiy faoliyatiga eʼtibor qaratishni afzal koʻrib, biznesda kamroq ishtirok etishni boshlagan.
Shaxsiy hayoti
tahrir.jpg)
Scott 1993-yildan 2019-yilgacha Amazon va Blue Origin asoschisi Jeff Bezos bilan turmush qurgan[13]. U Bezos bilan 1992-yilda DE Shouda yordamchisi sifatida ishlayotganida tanishgan; Nyu-Yorkda uch oylik tanishuvdan soʻng ular turmush qurishdi va 1994-yilda Vashingtonning Sietliga koʻchib ketishdi. Ularning toʻrt farzandi bor: uch oʻgʻil va bir qiz. Ularning qizi Xitoydan asrab olingan[14].
2019-yilda ularning birgalikdagi mulki ajralishi Scottga Amazon aksiyalarida 35,6 milliard dollar qoldirdi, uning sobiq eri esa er-xotin Amazon aksiyalarining 75 foizini saqlab qoldi. Scott 2019-yil aprel oyida dunyoning uchinchi eng badavlat ayoli va eng badavlat odamlardan biriga aylandi[15]. 2020-yil iyul oyida Scott qiymati 36 milliard dollarga baholangan boyligi bilan Forbes jurnali tomonidan dunyoning 22-eng boy odamlari roʻyxatiga kirdi[16]. 2020-yil sentyabrida Scott dunyoning eng boy ayoli deb topildi va 2020-yil dekabriga kelib uning boyligi 62 milliard dollarga baholandi[17].
Jeff Bezos bilan ajrashgandan soʻng, MacKenzie Bezos oʻz ismini MacKenzie Scottga oʻzgartirdi, familiyasi uning otasi ismidan olingan.
U hozir oʻrta maktab kimyo oʻqituvchisi Den Jewett bilan turmush qurgan. Nikoh 2021-yil 6-martda chop etilgan Jewettning Giving Pladgega maktubida aniqlangan[18].
Xayriya ishlari
tahrir2019-yilning may oyida Scott „Giving Pledge“ xayriya kompaniyasiga imzo chekdi, unda u butun umri davomida yoki oʻz xohishiga koʻra boyligining katta qismini xayriya ishlariga berish majburiyatini oldi; nomiga qaramay, majburiyat qonuniy kuchga ega emas[19]. 2020-yil iyul oyidagi Medium (Amerika onlayn nashriyot platformasi) postida Scott irqiy tenglik, LGBT+ tengligi, demokratiya va iqlim oʻzgarishiga eʼtibor qaratgan holda 116 notijorat tashkilotga 1,7 milliard dollar xayriya qilganini eʼlon qildi[20]. Uning tarixiy qora tanlilar kollejlari va universitetlarilarga, ispanlarga xizmat koʻrsatadigan muassasalarga, qabila kollejlari va universitetlariga va boshqa kollejlarga sovgʻalari 800 million dollardan oshadi[21]. 2020-yil dekabr oyida, olti oydan kamroq vaqt oʻtgach, Scott oʻtgan toʻrt oy davomida 384 ta tashkilotga yana 4,15 milliard dollar xayriya qilganini, bunda asosiy eʼtibor iqtisodiyot taʼsiridan jabrlangan odamlarni qoʻllab-quvvatlashga qaratilganligini aytdi. Covid-19 pandemiyasiva uzoq muddatli tizimli tengsizliklarni bartaraf etish uchun xayriya amalga oshirdi[22]. Uning soʻzlariga koʻra, iyul oyidan keyin oʻzining maslahat jamoasi unga boyligini tezroq berishini taklif qilishgan, chunki Qoʻshma Shtatlar COVID-19 ning misli koʻrilmagan taʼsiri bilan kurashgan va milliarderlarning boyligi oʻsishda davom etgan. Uning jamoasi eʼtibori kuchli yetakchilik guruhlari va natijalariga ega boʻlgan tashkilotlarni aniqlashga qaratilgan boʻlib, oziq-ovqat xavfsizligi yuqori boʻlgan, irqiy tengsizlikning yuqori choralariga, yuqori mahalliy qashshoqlik darajasiga va xayriya kapitaliga kirish imkoniyatiga ega boʻlgan jamoalarda faoliyat yuritayotganlar orqali xayriyani amalga oshirishni koʻzlar edi[23]. Scottning 2020-yilgi xayriya mablagʻi 5,8 milliard dollarni tashkil etdi, bu xususiy shaxs tomonidan ishlaydigan xayriya tashkilotlariga yillik eng katta taqsimotlardan biri edi[24]. 2021-yil 15-iyun kuni Scott 286 tashkilotga yana 2,7 milliard dollar berishini eʼlon qildi. Forbes maʼlumotlariga koʻra, Scott bir yil ichida 780 ta tashkilotga 8,5 milliard dollar xayriya qilgan (2020-yil iyulidan 2021-yil iyulgacha)[25]. 2021-yil iyun oyida Skott va Melinda French Gates gender tengligini targʻib qilish hamda 2030-yilgacha Qoʻshma Shtatlarda ayollarning kuchi va taʼsirini kengaytirish maqsadida „Tenglikni kutish shart emas“ tanlovini boshladi. 2022-yil fevral oyida toʻqqizta tashkilot Scottdan jami 264,5 million dollarlik sovgʻalarni qabul qildi. 2022-yil 23-martda yana sovgʻalar eʼlon qilindi, jumladan, Insoniyat uchun yashash joyi xayriya tashkiloti uchun 436 million dollar va rejalashtirilgan ota-onalik uchun 275 million dollar. 2022-yil may oyida The Big Brothers Big Sisters fondi MacKenzie Scottning 122,6 million dollar xayriya qilgani haqida xabar berdi. Scott shuningdek, Keniya , Hindiston , Braziliya , Mikroneziya va Lotin Amerikasi kabi AQShdan tashqaridagi tashkilotlarga ham xayriya qildi[26]. Forbes maʼlumotlariga koʻra, Scottning boyligi qariyb 46,7 milliard dollarga teng boʻlsa va uning 18 foizini sovgʻa qilgan boʻlsa, Jeff Bezosning boyligi taxminan 164,8 milliard dollarni tashkil etadi, shundan u bor-yoʻgʻi 2,1 milliard dollar yoki salkam 1 foizini sovgʻa qilgan. (Forbes maʼlumotlariga koʻra; Bloomberg Amazon asoschisini dunyodagi ikkinchi eng badavlat odam deb taʼkidlaydi)[27].
Manbalar
tahrir- ↑ Bromvich, Jonah Engel; Alter, Aleksandra (2019-yil 12-yanvar). „MacKnzie Scott kim?“. The New York Times.
- ↑ „Bloomberg milliarderlar indeksi: MacKenzie Scott“. Bloomberg.
- ↑ „MacKenzie Scott: 2020-yilning 100 ta eng nufuzli odami“. Time jurnali. 2020-yil 23-sentabrda olindi.
- ↑ Bezos, MacKenzie (2013). „Tuzoqlar“. Nyu-York: Alfred A. Knopf.
- ↑ „Bystander Revolution“.
- ↑ Gren, Christy (29-may, 2019-yil). „MacKenzie Bezos Giving Pladgeini imzoladi va boyligining yarmini berishga vaʼda berdi“. Sanoat yetakchilari jurnali.2019-yil 13-iyulda olindi.
- ↑ „MacKenzie Scott toʻrt oyda 4,2 milliard dollar berdi“.Bloomberg yangiliklari. 15-dekabr, 2020-yil.
- ↑ Valleli, Pol. „Jeff Bezos va MacKenzie Scott: Iltimos, berishni bas qiling. Siz meni yomon koʻrsatyapsiz“. The Times.
- ↑ „MacKenzie Scott 286 ta tashkilotga yana 2,7 milliard dollar ajratmoqda“. NPR. 2021-yil 21-iyunida olindi.
- ↑ Jonson, Rebekka (2013-yil 20-fevral). „MacKenzi Bezos: yozuvchi, toʻrt farzandning onasi va taniqli rafiqa“. Vogue.
- ↑ „2020-yilda 6 milliard dollar xayriya qilgan MacKenzie Scott haqida bilish kerak boʻlgan 7 narsa“. Britaniya Vogue. 2020-yil 22-dekabr.
- ↑ „MacKenzi Bezos va yolgʻiz daho asoschi haqidagi afsona“.
- ↑ Snayder, Mayk (9-yanvar, 2019-yil). „Amazon bosh direktori Jeff Bezos va rafiqasi MacKenzie 25 yillik nikohdan keyin ajrashishadi“. USA Today.
- ↑ „Bezos haqidagi tezkor faktlar“. CNN. US. 2019.
- ↑ Shleyfer, Teodor (2019-yil 4-aprel). „MacKenzie Bezos 35 milliard dollar bilan dunyoning uchinchi eng badavlat ayoli“.
- ↑ MacKenzie Scott. Forbes. 2020-yil 29-sentabrda olindi.
- ↑ Gudvin, Jazmin (2020-yil 3-sentabr). „MacKenzie Scott dunyodagi eng boy ayolga aylandi“. CNN. 2020-yil 10-sentabrda olindi.
- ↑ McLean, Rob (2021-yil 8-mart). „Milliarder MacKenzie Scott Sietl maktab oʻqituvchisi bilan rishta bogʻlab, yana turmushga chiqdi“. CNN. 2021-yil 8-martda olindi.
- ↑ Shleyfer, Teodor (2019-yil 28-may). „MacKenzie sobiq eri Bezos rad etgan xayriya majburiyatini imzoladi“.
- ↑ Iyengar, Rishi (2020-yil 28-iyul). „MacKenzie Scott, ilgari Bezos, u hozirgi boyligidan 1,7 milliard dollar ajratganini aytdi“. CNN Business. 2020-yil 28-iyulda olindi.
- ↑ „MacKenzie Scottning qora tanlilar kollejlari va boshqalarga sovgʻalari: Qaysi maktablar qancha pul olgan“.
- ↑ Kulish, Nikolay (16-dekabr, 2020-yil). „MacKenzi Scott xayriya uchun yana 4,2 milliard dollar ajratilishini eʼlon qildi“. The New York Times.
- ↑ Scott, MacKenzie (2020-yil 15-dekabr). „Yordam berishning 384 usuli“. Medium. 2020-yil 26-dekabrda olindi.
- ↑ Dolan, Kerri A. „MacKenzie (Bezos) Scott soʻnggi oylarda 384 guruhga 4,1 milliard dollar xayriya qilganini eʼlon qildi“. Forbes. 2020-yil 16-dekabrda olindi.
- ↑ "MacKenzie Scottning „Hech qanday toʻrlar bogʻlanmagan“ xayriya ishida: „Koʻz yoshlarim tinmas edi“.
- ↑ Markes, Felipe (2022-yil 5-aprel). "MacKenzi Scott butun dunyo boʻylab oʻzining 12,4 milliard dollarini kengaytirmoqda". Bloomberg yangiliklari. Olingan 21-iyun, 2022.
- ↑ „MacKenzie Scott yana bir bor odamlarga Jeff Bezosni taqqoslash orqali qanday ekanligini koʻrsatdi“.