Mandulis
Mandulis (Marul, Malul; Misr Mrwl)[1] — Nubiya quyosh xudosi, Kalabsha ibodatxonasi unga bagʻishlangan. Lochin xudosi Horus va Ra bilan aniqlangan. Mandulisga sigʻinish Misrda, Philae orolida ham boʻlgan.
Rasm tahrir
Mandulis koʻpincha qoʻchqorning shoxlaridan tashkil topgan murakkab toj bilan tasvirlangan, uchta toj Atef, ikkala tomonida ikkita pat bor va ikkita kobra osilgan. Tojning patlari quyosh disklari bilan qoplangan. Baʼzan u Atefning murakkab tojiga oʻralgan inson boshi bilan Falkon shaklida tasvirlangan.
Lochin Fir’avnning timsoli hisoblangan va quyoshga bagʻishlangan boʻlib, erkaklar printsipi, kuchi, ruhi[2] ramzi sifatida xizmat qilgan.
Vaygallning fikricha, Mandulis xudolashtirilgan shaxsdir, chunki Malul ismidan keyin Misr belgilovchisi xudoga emas, balki shaxsga mos keladi. Osiris — inson sifatida qayta tugʻilgan xudo — Mandulis bilan aniqlanishi mumkin edi[3].
Kult tahrir
Strabon, fillar orolida efiopiyaliklar va misrliklar birgalikda yashayotganligini yozadi. Bu yerda, maʼbuda ISISning asosiy ibodatxonasida „ Korsun deb nomlangan qushning sigʻimi bor, garchi mening fikrimcha, u bizning yoki Misr korsunlari bilan hech qanday aloqasi yoʻq, lekin ularning kattaligidan kattaroq va patlarining rangi juda farq qiladi. Bu Efiopiya qushidir…“[4].
Ismet-Ahom yozuvida Marul Horusning oʻgʻli[5] deb ataladi.
Kalabscheʼda Ibodatxonasining old zalida, Ibodatxonaning asoschisi sifatida Minu xudosi va Mandulisning[6] mahalliy xudosiga Amenhotep II sharob keltiradigan tasviri tushirilgan. Mandulislarga xizmat qilish marosimi Shimoliy Nubiyadagi Rim askarlari dinining ajralmas qismiga aylandi[7].
-
Mandulis tasvirlangan stelaning parchasi. Nubiya muzeyi, Asvan. -
Kalabsha ibodatxonasi devoridagi ikkala rasmda ham mandulis. -
.jpg)
Manbalar tahrir
- ↑ Lorna Oakes. Pyramids, Temples and Tombs of Ancient Egypt: An Illustrated Atlas of the Land of the Pharaohs. Hermes House:Anness Publishing Ltd, 2003 — 209 bet.
- ↑ Владимир Топоров. Мифология. Статьи для мифологических энциклопедий.. М.: Языки славянской культуры, 2014 — 523 bet. ISBN 9785457890671.
- ↑ Маргарет Мюррей „37“,. Калабша, Египетские храмы. Жилища таинственных богов, Центрполиграф, 2008. ISBN 5457029255.
- ↑ Страбон. „49“,. География. Книга XVII. М.: Ладомир, 1994 — 818 bet.
- ↑ Frank R. Trombley. Hellenic Religion and Christianization: C. 370-529. BRILL, 1995. ISBN 9004096914.
- ↑ Всеволод Игоревич Авдиев. Военная история Древнего Египта: Период крупных войн в передней Азии и Нубии в XVI-XV вв. до н.э. Советская наука, 1959 — 164 bet.
- ↑ Исидор Саввич Кацнельсон. Мероэ: История, история культуры, язык древнего Судана. Наука, 1977 — 164 bet.
Adabiyotlar tahrir
- Minkovskaya E.E. Xudo Mandulis // VDI. — 1974. — V. 4. — S. 111-124. Hans Bonnet. Lexikon der ägyptischen Religionsgeschichte. — 3. unveranderte Auflage. — Gamburg: Nikol-Verlag, 2000. — ISBN 3-937872-08-6.
Havolalar tahrir
- www.nubien.de über Mandulis (nemis)